آغاز کنگره بین‌المللی امام سجاد(ع) در ایران و 26 کشور جهان

به گزارش ایکنا، مراسم افتتاح دهمین کنگره بین‌المللی امام سجاد(ع)، به همت ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد هرمزگان و با همکاری ادارات و نهادهای استان هرمزگان و ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد کشور با حضور اندیشمندان داخلی و خارجی عصر امروز در بندرعباس برگزار شد.

در ابتدای این کنگره و پس از قرائت قرآن از سوی یوسف جعفرزاده و عرض سلام به محضر امام سجاد(ع)، رضا کمالی زرکانی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هرمزگان ضمن خیر مقدم به حاضران، گفت: به خود می‌بالیم که استان هرمزگان میزبان دهمین کنگره بین‌المللی امام سجاد است. با وجود کرونا به همت همکاران ما امسال نیز این کنگره برگزار شد.

وی اضافه کرد: به خود می‌بالیم که شعاع تأثیرگذاری این کنگره به سایر کشورها نیز رسیده است. کنگره‌ای برای شناساندن فردی که بیانات ایشان ترجمه‌ای شد برای گفت‌وگوهای خالصانه، عارفانه، فیلسوفانه و خاضعانه با یکتا معبود هستی. بزرگواری که شاهد تلخ‌ترین وحشی‌گری‌ها در عاشورا بود، اما با حضور عارفانه خود نقش مهمی در ادامه امامت و هدایت بشر ایفا کرد.این کنگره قدمی کوچک برای یادگار بزرگ امام سجاد(ع) است و تلاش می‌کند وجود پربرکت امام سجاد(ع) را به جهانیان معرفی کند.

در ادامه علامه‌زاده، دبیر کنگره امام سجاد(ع) به ارائه گزارشی در خصوص این کنگره پرداخت و گفت: در سال اول بنا بر این بود که این کنگره فراتر از حد استانی و ملی برگزار شود. بر همین اساس، تعدادی از اندیشمندان از کشورهای مختلف دعوت شدند که در بین متفکران خارجی از مسلمانان شیعه و سنی و از علمای مسیحیت کاتولیک، ارتودکس و ارمنی حضور داشتند. افتخار استان هرمزگان این است که مزین  به نام مقدس امام سجاد(ع) شده است.

وی ادامه داد: اولویت اول ما قرآن، بعد از آن نهج‌البلاغه و سپس صحیفه سجادیه است. ما از شهر بندرعباس شروع کرده‌ایم و بعد کنگره به هفت استان گسترش پیدا کرد و اکنون همه استان‌ها و بیش از 26 کشور همزمان با این کنگره برنامه دارند. ما با رایزنان فرهنگی جلسه داشتیم؛ اجلاسی نیز با مسئولان فرهنگی داشتیم. بیش از 50 سخنرانی متفکران داخلی و 50 سخنرانی متفکران خارجی از فردا شروع و در سایت cisadjad.ir پخش می‌شود. همچنین به کمک ستاد دیه و به مناسبت دهمین کنگره، 10 زندانی نیز آزاد شدند.

علامه‌زاده با اشاره به اینکه در سال‌های اول به دنبال افرادی می‌گشتیم که حافظ صحیفه سجاده باشند، گفت: اکنون بیش از 50 حافظ صحیفه در استان داریم. امسال 40 شب برنامه در محضر صحیفه برگزار و هر شب یکی از متفکران در خصوص صحیفه صحبت خواهند کرد.

در ادامه مراسم، پیام مرجع عالی‌قدر آیت‌الله‌العظمی نوری همدانی به کنگره امام سجاد علیه السلام قرائت شد. متن پیام به این شرح است:

«اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی جنیع الانبیاء والمرسلین و الائمه الهداه المهدیین سیما خاتم الانبیاء و خاتم الاوصیاء علیهما الاف التحیه و الثناء بهم تولی و اعدائهم نتبری الی الله.

با سلام و تحیت به حضور محترم شرکت‌کنندگان کنگره حضرت سیدالساجدین علیه السلام که با هدف معرفی شخصیت آن حضرت در حال برگزاریست و تسلیت ایام شهادت حضرت امام حسین علیه السلام و یارانش و شهادت حضرت زین العابدین علیه السلام.

امروز یکی از وظایف ما معرفی ابعاد مختلف شخصیت ائمه معصومین علیهم‌السلام است و در این میان وجود مبارک حضرت سجاد علیه السلام سراسر زندگی‌اش درس‌ها و حکمت‌هایی است که بسان مشعل فروزان برای جوامع بشری موثر خواهد بود.

اخلاقیات، عبادات، توجه به اجتماع، عملکرد سیاسی، صبر و استقامت در مقابله با حوادث که منجر به برچیده شدن خاندان اموی شد که بنای از بین بردن اصل اسلام را داشته‌اند و آنچنان کردند که دوره زندگی امام سجاد علیه السلام سخت‌ترین و خفقان‌بارترین دوره ائمه علیهم السلام بود و همه اینها از جریانات برجسته دوران آن حضرت است.

خطبه بلندآوازه آن امام که ارکان حکومت اموی را لرزاند و تا آینده بشر فرهنگ آل رسول صلی الله علیه و آله وسلم را استوار ساخت و بساط ظلم و ستم را در هم کوبید و آن ادیب و سخنور عرب آن امام را اینگونه توصیف می‌کند: «و أما علي بن الحسين فلم أر الخارجي في أمره إلا كالشيعي، ولم أر الشيعي إلا كالمعتزلي، ولم أر المعتزلي إلا كالعامي ولم أر العامي إلا كالخاصي، ولم أجد أحداً يتمارى في تفضيله، ويشك في تقديمه» و یا مجموعه صحیفه سجادیه که زبور آل محمد شهرت یافت. اثری که بی‌شک چراغ هدایت برای سالکان مسیر حق و عارفان حقیقی بوده و در زدودن رذائل و برجسته کردن فضائل موثر است و بند بند دعاهای صحیفه سجادیه چگونه بندگی ارتباط با خدا را می‌آموزد که علامه امینی صاحب کتاب ارزشمند الغدیر می‌گوید عالم بزرگ اهل سنت در نامه‌ای که در پاسخ  اهداء صحیفه سجادیه برایم ارسال کرد، نوشت‌: نه تنها امام زین العابدین، بلکه سایر ائمه شیعه را نیز از این اثر ارزشمند شناختم. 

این اثر گرانسنگ یکی از کرامات آن حضرت است که عقول بشر را در درک معانی و معارف آن عاجز کرده است و این اثر آنچنان بود که حاکمان اموی را در محدود کردن آن امام عزیز زمین‌گیر کرد.

این جلسه ارزشمند می‌تواند در گسترش این اثر ماندگار تأثیرگذار باشد و حوزه‌های علمیه و مجامع دیگر علمی باید از این صحیفه توشه بیشتری بردارند. اینجانب خود را بسیار کوچکتر از آن می‌دانم که درباره مقام و مرتبه امام سجاد علیه السلام سخنی گفته یا مطلبی را به رشته تحریر درآورم.

در پایان لازم می‌دانم از همه عزیزان برگزار‌کننده خصوصاً نماینده محترم ولی فقیه در آن استان و تمامی میهمانان محترم فرهیختگان و اندیشمندانی که در این مجمع حضور دارند تشکر نموده و توفیق همگی را از خداوند سبحان مسئلت می‌نمایم».

حجت‌الاسلام و المسلمین عبادی، نماینده ولی فقیه در استان هرمزگان و رئیس شورای سیاست‌گذاری کنگره بین‌المللی امام سجاد‌(ع) دیگر سخنران این مراسم بود.

از امروز تا 25 محرم وبینارهای کنگره امام سجاد برگزار می‌شود

وی تفاوت کنگره امسال با سال‌های گذشته را وسیع‌تر شدن ابعاد بین‌المللی این کنگره اعلام کرد و گفت: میهمانان خارجی این همایش امسال در اقصی نقاط دنیا فعال هستند. از امروز تا 25 محرم برنامه‌های مختلف کنگره در ایران و سایر کشورها به صورت مجازی برگزار می‌شود. مراسم اختتامیه نیز 25 محرم در تهران برگزار خواهدشد.

حجت‌الاسلام عبادی در ادامه با اشاره به سخنان هانری کربن که با علامه طباطبایی مناظراتی داشتند، گفت: مرحوم علامه نقل می‌کنند یک روز زودتر به محل مراسم رسیدم و دیدم هانری کربن صحیفه را می‌خواند و اشک می‎‌ریزد، حال او را بر هم نزدم. بعد که با وی صحبت کردم، او به من گفت آقای طباطبایی، خداوند گنجینه بزرگی به نام صحیفه در اختیار شما قرار داده که خلأ معنویت را می‌تواند در قرن حاضر پر کند. این مستشرق فرانسوی این نگاه را به صحیفه دارد.

نباید از صحیفه سجادیه غفلت کنیم. وی از اندیشمندان اهل سنت تشکر کرد و گفت: زبان صحیفه زبان فطرت است و فطرت دین و مذهب نمی‌شناسد، به همین دلیل سخنش در بین مذاهب اسلامی خریدار دارد.

از حوزه‌های علمیه و اندیشمندان شیعه و سنی درخواست کرد، باید تلاش مضاعفی را برای پیوند جامعه اسلامی در سراسر جهان به ویژه در استان هرمزگان ایجاد کنیم. امروز مدارس دینی شیعه و سنی تلاش کنند طلاب علوم دینی با صحیفه بیشتر آشنا شوند. جوانان دانشگاهی نیز همینطور و ما به ایام کنگره بسنده نکنیم، بلکه در طول سال جریان خروشان ترویج فرهنگ امام سجاد(ع) را داشته باشیم.

در ادامه از خانواده شهیدان علی رضایی و دارا تجلیل شد.

حجت‌الاسلام و المسلمین ارزانی، مشاور وزیر و رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری کشور نیز به صورت آنلاین در این کنگره سخنرانی کرد و با اشاره به مضامین دعاهای 51، 47 و 28 صحیفه سجادیه، گفت: اینکه محتاجی به در خانه محتاج دیگری برود و او را تنها منشأ اثر بداند، گمراهی عقل است. البته گاهی انسان خدا را منشأ اثر و افراد را وسیله می‌داند، اما گاهی یک محتاج به سراغ محتاج دیگری می‌رود و او را منشأ اثر می‌داند که ممکن است این محتاج فرد، جامعه، کشور و ... باشد که این سبک‌رأیی و گمراهی عقل است و اگر عقل کامل باشد، انسان به سراغ محتاج دیگری نمی‌رود.

سخنرانی شیخ خالد عبدالوهاب ملا، رئیس جماعت علمای عراق بخش دیگر این همایش بود و در ادامه حجت‌الاسلام احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران سخنرانی کرد.

حجت‌الاسلام سید‌هاشم موسوی، نماینده مقام معظم رهبری و رئیس مرکز اسلامی انگلیس آخرین سخنران مراسم افتتاحیه دهمین کنگره بین‌المللی امام سجاد(ع) بود.

وی طی سخنانی گفت: دست کم به دو دلیل معرفی شخصیت امام سجاد(ع) کار ساده‌ای نیست. اول اینکه شخصیت این امام تا مدت‌های طولانی تحت الشعاع قیام امام حسین(ع) قرار گرفته بود. از سوی دیگر دولت اموی توانست کنترل کاملی بر شرایط اجتماعی به ویژه فعالیت امام سجاد(ع) داشته باشد، لذا تمام فعالیت‌های ایشان تحت نظر حکومت بود.

هوشمندی امام سجاد در انتخاب شکل خاص مبارزه

وی ادامه داد: این دو عامل در کنار عوامل دیگر سبب شد تصویری که از این امام ترسیم می‌شود، کامل نباشد. بنابراین کمی دشوار است تصویری ارائه دهم که نشان‌دهنده نقش امام سجاد در عقلانیت و معنویت باشد، اما هوشمندی ایشان در انتخاب شکل خاصی از مبارزه سبب شد امام الگوی مقاومت باشد که این را می‌توان از امام آموخت؛ علی رغم تمام محدودیت‎های قبل و بعد از اسارت، ایشان به روشی زیبا خانواده شریف خود را به مردم معرفی می‌کردند.

رئیس مرکز اسلامی انگلیس ادامه داد: یکی از ویژگی‌های امام این بود که سبک خاصی از مبارزه را انتخاب کردند که با عقلانیت و معنویت مطابقت دارد. با قرائت دعاهای صحیفه سجادیه در کنار بازگو کردن واقعه کربلا از طریق بیان رنج‌های امام حسین‌(ع) امام سجاد یک روش مبارزه را طراحی کرد که می‌توانست بسیاری از تهدید‌ها را حذف و آنها را به فرصت تبدیل کند.

وی در تشریح تهدیدهایی که امام سجاد(ع) به فرصت تبدیل کرد، گفت: در آن زمان هیچ کس جرئت معرفی خاندان حضرت رسول(ص) را نداشت. اما امام سجاد بهترین روش را برای معرفی خانواده خود انتخاب و در شام از بلندگوی دشمن برای معرفی خاندان خود استفاده کرد.

حجت‌الاسلام موسوی افزود: همچنین امام توانست عقاید اسلامی را از طریق صحیفه معرفی کند و هر زمان رخ‌داد، ناراحت‌کننده‌ای را می‌دید با بیان آنچه بر امام حسین(ع) گذشت، گزارش اخبار کربلا را زمانی که هیچ کس اجازه بیان آن را نداشت، به مردم ارائه می‌کرد.

شیخ خالد عبدالوهاب ملا در دهمین کنگره امام سجاد(ع) اظهار کرد: این همایش مجازی به مناسبت بزرگداشت پیشوایی از پیشوایان مسلمان برگزار شده است. این گردهمایی بر خلاف حالتی است که به آن عادت داشتیم و مرسوم بود در سال‌های گذشته ما با جان و جسممان دور هم جمع شویم تا درباره امام سجاد(ع) صحبت کنیم.

وی تصریح کرد: صحبت از امام سجاد علیه‌السلام در این ایام سختی که ما مسلمانان در آن قرار داریم، به یقین صحبت از اهل بیت پیامبر است؛ سخن از پیشوایی پیشوایان هدایت است که خداوند درباره آنها می‌فرماید «بسم الله الرحمن الرحیم لَقَدْ كَانَ فِي قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِأُولِي الْأَلْبَابِ ۗ مَا كَانَ حَدِيثًا يُفْتَرَىٰ وَلَٰكِنْ تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَتَفْصِيلَ كُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ».

رئیس جماعت علمای عراق ادامه داد: در سرگذشت صالحان گذشته درس عبرتی برای صاحبان اندیشه است. اینها داستان دروغین نبود، بلکه وحی آسمانی است و هماهنگ و شرح هرچیز که پایه سعادت انسان است. هدایت و رحمت برای گروهیست که ایمان آورند.

شیخ ملا بیان کرد: وقتی که خداوند از اولیاء و انبیاء گذشته صحبت می‌کند و اینکه چطور داستان آنها تأثیر و انعکاس بر فضای فکر ما و جوانان داشته، از تعبیر به هدایت و رحمت می‌گوید. حال سخن درباره امام سجاد علیه السلام هم چنین است. به مجرد اینکه درباره امام سجاد علیه السلام و خاصه ائمه اهل بیت علیهم السلام صحبت می‌کنیم، این آیه در نظر می‌آید «بسم الله الرحمن الرحیم إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذهِبَ عَنكُمُ الرِّجسَ أَهلَ البَيتِ وَيُطَهِّرَكُم تَطهيرًا»؛ خداوند در این آیه در فعل مضارع لام تأکید آورده است؛ یعنی به تحقیق و به تأکید خداوند از اهل بیت آلودگی و رجس و پلیدی را از بین برده است. ما وقتی در رابطه با این امامان بزرگ صحبت می‌کنیم از آنانی صحبت می‌کنیم که در مسیر هدایت هستند.

رئیس جماعت علمای عراق در ادامه گفت: وقتی در رابطه با هر کدام از اهل بیت امام علی امام حسن امام حسین صحبت می‌کنیم، صحبت از ائمه اهل بیت، سببی از اسباب هدایت انسان است و این معنا و مفهوم چه بسا از نظر مسلمانان دور می‌ماند، مخصوصاً در این زمان که زمان تلاطم افکار است. ذکر سلام و درود در نمازها هم ما را به این مضمون و به این معنا رهنمون می‌کند که سخن از آنها سخن از مسیر و طریق هدایت است.

شیخ ملا افزود: رسالت و تکلیف ما در این همایش‌ها چیست؟ ما در بحران‌های زیادی زندگی می‌کنیم که جهان ما انسان‌ها و مسلمانان را فرا گرفته است. امروزه نبرد ما با دشمنان پنهان و آشکار است که هر دوی آنها دست به یکی کرده‌اند تا ما را از بین ببرند، آزار بدهند، متفرق کنند و فتنه‌انگیزی کنند.

وی ادامه داد: امامانی از جهان اهل سنت مثل مالک و شافعی و دیگران همه معتقدند که امام سجاد پیشوایی بزرگ و با عظمت است. شافعی درباره او می‌گوید فقیه‌تر و آگاه‌تر به دین از او در مدینه ندیدم‌. مالک بن انس می‌گوید او بخاطر زیادی و کثرت عبادتش به زین العابدین و زینت عبادت‌کنندگان ملقب شد. باید زندگی علمی او زندگی عبادی او زهد او و تقوای او را مورد دقت قرار بدهیم.

شیخ ملا بیان کرد: یکی از عالمان اهل سنت به نام ابن جوزی در کتابش به نام صفت صفوه می‌گوید: هنگامی که امام سجاد علیه السلام را برای غسل دادن آوردند و غسال مشغول غسل او شد، در پشت او اثرات سیاهی دیدند. افراد پیرامون تعجب کردند که اینها چیست؟ معلوم شد که اینها اثر بارهایی است که در شب‌های تاریک برای نیازمندان و یتیمان و فقرا می‌برد.

رئیس جماعت علمای عراق اظهار کرد: یکی از استادان اهل سنت که استاد ما بود، در خصوص اثری که از امام علیه السلام به یادگار مانده و به نام صحیفه سجادیه معروف است، می‌گفت: در هر مقطعی از مقاطع این دعا و هر عبارتی از عبارات این دعا می‌توان رساله‌هایی در کارشناسی ارشد یا دکترا نوشت.

وی ادامه داد: عالم دیگری از اهل سنت هنگامی که درباره صحیفه صحبت می‌کرد، می‌گفت این سخنان بالاتر از کلام مخلوق و فروتر از کلام خالق است. یعنی هیچ انسانی در زمان ما هر چه هم علم داشته باشد و آگاهی داشته باشد، نمی‌تواند چنین سخن بگوید.

رئیس جماعت علمای عراق با طرح این سوال که ما مسلمانان چه ارتباطی با صحیفه داریم و چگونه با پیشوای بزرگی که با چشم خود شهادت پدرش را به دست بی‌دینان دیده است، در حالی که توان نبرد نداشته، مرتبط هستیم، گفت: قطعاً ثمره این همایش‌های مجازی باید این باشد که سیره زندگی این پیشوای بزرگ را با دقت بررسی کنیم که اولاً سبب هدایت است. ثانیاً رحمت است و ثالثاً بیداری جوانان و آگاهی آنها نسبت به اولیاء خدا و دین خدا دینی که دین رحمت و اعتدال است.

شیخ ملا تصریح کرد: به حرمت این امام از خداوند مهربان می‌خواهیم که این گرفتاری‌ها را از جامعه مسلمانان برطرف کند و این بیماری را ریشه‌کن کند و همه بیماران را شفا عنایت بفرماید و همه شهدا، مخصوصاً شهید ابومهدی المهندس و همچنین سردار سلیمانی رحمةالله‌علیهما را مورد رحمت و مغفرت قرار بدهد. آرزوی موفقیت برای این همایش و برای شرکت‌کنندگان این همایش را دارم.

یادآور می‌شود، مباحث علمی این کنگره از امروز تا 25 محرم به صورت وبینار برگزار و مراسم اختتامیه نیز 25 محرم در تهران برگزار خواهدشد.