اسلام برخلاف نظر سها بر فراگیری همه علوم تأکید کرده است
استاد سطح خارج حوزه علمیه گفت: اسلام برخلاف نظر سها که معتقد است قرآن و روایات فقط علوم دینی را علم می‌دانند و علومی مانند نجوم، ریاضی، طب و ... را علم نمی‌دانند، بر فراگیری همه علوم دینی و غیردینی تأکید کرده است.
به گزارش ایکنا؛ حجت‌الاسلام والمسلمین علی نصیری، استاد سطح خارج حوزه علمیه، 25 بهمن‌ماه در ادامه سلسله جلسات نقد مباحث نقد سها، گفت: سها مطرح کرده که قرآن و اسلام، اساساً علوم طبیعی و تجربی، ریاضی، نجوم، هندسه و طب را دانش تلقی نکرده است و تنها برای علوم دینی ارزش قائل است که این ادعا، ادعای کذب است.
وی با بیان اینکه اسلام به صورت مطلق بر علوم تأکید کرده، گرچه در برخی موارد ممکن است علم دین را در اولویت قرار داده باشد، افزود: در قرآن کریم در آیات 41 و 42 سوره مبارکه عنکبوت «مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاءَ كَمَثَلِ الْعَنْكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتًا وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنْكَبُوتِ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ ﴿۴۱﴾ إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْءٍ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ» برای آنکه باور بت‌پرستان را تمثیل کند، آن را به خانه عنکبوت تشبیه کرده و در جای دیگر تأکید فرموده است که این مثل‌ها خطاب به مردم است و فقط عالمان عاقل به آن دست می‌یابند؛ «وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ وَمَا يَعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ»(43 عنکبوت).
وی اظهار کرد: آیا عالمان در اینجا فقط مقصود عالمان دین هستند؟ این خلاف مقصد آیه است، زیرا خطاب آیه ناباوران به خداوند است. بنابراین علم در اینجا نمی‌تواند اختصاص به یک عده عالم دینی داشته باشد؛ یا در آیه 247 بقره «وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا قَالُوا أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَلَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِنَ الْمَالِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ»؛ خداوند دلیل انتخاب طالوت را اعطاء علم و قدرت جسمی برشمرد؛ سؤال این است که آیا طالوت ملای دین بود و تفسیر و حدیث می‌دانست؟ اینکه بستر این درخواست علمی فراتر از علم دین و مدیریت جامعه آن روز و جنگ و صلح است به خوبی روشن است.
بنیانگذار مؤسسه معارف وحی و خرد تصریح کرد: در آیه 85 سوره اسراء از روح سؤال شد «وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي وَمَا أُوتِيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِيلًا» و خداوند فرموده است که ما علم اندکی در این باره داده‌ایم؛ آیا اینجا بستر فقط علم دینی است؟ روح در اینجا حتی اگر روح‌القدس هم مقصود باشد، شناخت آن لزوماً دانش دینی نیست و می‌تواند از شاخه‌های علم غیردینی باشد. یا در سوره مبارکه نجم در آیات 29 و 30 «فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّى عَنْ ذِكْرِنَا وَلَمْ يُرِدْ إِلَّا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا»؛ «ذَلِكَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَدَى» در اینجا فرموده که از کسانی که از یاد ما رویگردان هستند، دوری کن، زیرا آنها فقط حیات دنیا را طلب می‌کنند که اندکی از علم است؛ حال اگر مبلغه از واژه «مِن» در عبارت «من العلم» را علم دینی بدانیم، کاملاً خلاف مقصود آیه است، لذا این علم هم مطلق است و کاملاً با وضوح می‌توان دید.
توصیه اسلام به علم‌آموزی به صورت مطلق
نصیری بیان کرد: در کافی شریف در جلد اول در باب نخست، یعنی فرض العلم چند روایت بیان شده است؛ پیامبر فرمودند «طلب العلم فریضة علی کل مسلم ...»؛ براساس هر روشی استدلال کنیم، کلمه علم با الف و لامی که دارد، توسعه معنایی یافته و همه دانش‌ها را در بر می‌گیرد؛ در جنگ بدر هم وقتی تعداد زیادی از مشرکان اسیر شدند، پیامبر شرط آزادی آنها را آموزش سواد به ده نفر قرار دادند؛ آیا مشرکان علم دینی داشتند؟ یا پیامبر به برخی صحابه می‌فرمود که فلان زبان را با رفتن به سرزمینی دیگر یاد بگیرند؛ آیا یادگیری زبان علم دینی است؟
وی با اشاره به روایت «اطلبوا العلم ولو بالصین»، افزود: این روایت هرچند اعتبار سندی قوی ندارد، اما آیا پیامبر توصیه می‌کنند که به چین بروید تا علم دینی بیاموزید؟ اگر علم دینی مراد بود که مدینه مهد آن بود. یا در روایاتی که فضیلت علما بیان شده، داریم پیامبر وارد مسجد شدند و دیدند عده‌ای مشغول عبادت و عده‌ای مشغول گفت‌و‌گوی علمی هستند؛ حضرت به گروه علمی پیوست؛ آیا این گروه صرفاً مباحثه علوم دینی داشتند؟
نصیری با بیان اینکه در روایت دیگری بیان شده که مردم سه گروه هستند؛ عالم، متعلم و عده‌ای گرد و غبار پراکنده در فضا، اظهار کرد: روایت فرموده که یا عالم باش و یا در مسیر فراگیری علم و یا دوستدار علم؛ آیا تقسیم‌بندی سه گانه با عالم و علم دینی جور در می‌آید؟ روشن است که مراد همه مردم هستند؛ البته در برخی موارد مانند «إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ» و جایی که سخن از تفقه در دین است، مراد علم دینی است که این روایات و آیات هم قرینه دال بر علم دینی دارند.
نصیری اظهار کرد: در توحید مفضل امام صادق(ع)، وقتی راجع به علم سخن گفته‌اند، فرموده‌اند که خدا دو نوع علم به انسان داده است؛ یکی خداشناسی، معادشناسی و نبوت و بر و نیکی به والدین و ... و دانش دیگری در مورد صلاح دنیا و اداره آن مانند دامداری و کشاورزی، بیرون آوردن آب از درون زمین و درمان بیماری‌ها و استخراج معادن و ... است؛ امام به صراحت دو نوع علم یعنی صلاح دین و دنیا را بیان فرموده است.
وی افزود: اینکه حضرت از برخی علوم و شغل‌ها مانند کشاورزی و دامداری و ... نام برده، آیا مرادشان علم دینی است؟ اینکه حضرت از علوم معدن و زمین‌شناسی و کشتی‌سازی و تجارت نام برده‌اند، آیا منصفانه است بگوییم اسلام به سایر علوم بی‌توجه هست و همه توجه خود را به علم دینی معطوف کرده است.
انتهای پیام
