ضرورت نظام‌سازی امور خیر برای برآورده کردن آرزوهای نیازمندان
مشاور معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری بر ضرورت نظام‌سازی امور خیر در کشور جهت برآورده کردن آرزوها و آمال نیازمندان تأکید کرد و گفت: اولین اقدامی که باید برای توسعه و گسترش امور خیر انجام شود، ایجاد نظام‌سازی برای این امور است.
امشب، اولین شب جمعه ماه رجب‌المرجب و همان شب «لیلة‌الرغائب» است. در آموزه‌های اسلامی آمده که در این شب فرشتگان بر زمین نزول می‌کنند تا رحمت الهی را به جامعه بشری عرضه دارند. لیلة‌الرغائب شب برآورده شدن آروزها است. لیلة‌الرغائب شبی است که در آن عطا و بخشش خدا بسیار است و بندگان خداوند با رو آوردن به بارگاه خدا و خشوع در برابر بزرگی خدا، شایسته دریافت انعام و عطا و بخشش بیکران خدا می‌شوند.
خداوند باریتعالی بزرگترین و در حقیقت تنها برآورده کننده آروزها و آمال بشریت است و انسان نیز که از سوی پروردگار عالم به عنوان جانشین خدا بر روی زمین معرفی شده است، می‌تواند به تبع خداوند رحمان، برطرف کننده نیازها و آروزهای انسان‌های دیگر به ویژه نیازمندان و فقرا باشد.
ایرانیان از قدیمالایام به ویژه پس از پذیرفتن آئین اسلام به عنوان دین واحد خود، همواره در امور خیر و برآورده کردن آرزوهای نیازمندان و فقرا دست پیشتاز بوده‌اند. انجام حرکت‌های خیّرانه‌ای همچون پرداختن به سنت حسنه وقف و ایجاد موقوفات با نیات مختلف، کمک به فقرا و نیازمندان و ... از جمله اموری بوده است که ایرانیان در طول تاریخ پس از اسلام بدان همت گماشته اند تا بتوانند قدمی هر چند کوچک در برطرف کردن نیازها و آرزوهای مستضعفان و محرومان بردارند.
اما طی چند دهه اخیر و با ورود مدرنیته به ایران، ضرورت‌های جدیدی در حوزه امور خیر در کشور ایجاد شده است. رشد سریع شهرنشینی و توسعه برگرفته از مدرنیته موجب ایجاد شکاف‌های فراوانی در سطوح مختلف جامعه و فاصله بیشتر بین ثروتمندان و نیازمندان شده است.
البته ایرانیان مسلمان در همین دوران مدرن نیز هیچ‌گاه نیات خیر خود را فراموش نکرده و تا جایی که بتوانند نیات خیر خود را اجرا و آروزها و آمال نیازمندان را در حد توان خود برطرف می‌کنند. موضوع مهم در این زمینه، مسئله هدایت نیات خیر مردم و افزایش مشارکت اجتماعی در برنامه‌های خیّرانه است که این موضوع، ضرورت بررسی و تبیین جایگاه حکمرانی امور خیر در کشور را بیش از پیش نمایان می‌کند؛ چراکه تبیین و تعیین جایگاه درست و صحیح این مسئله، موجبات افزایش مشارکت‌های اجتماعی و به تبع آن برطرف شدن مشکلات نیازمندان و برآورده شدن آروزهای آنان را فراهم خواهد کرد.
حمیدرضا گل‌محمدی، مشاور معاون توسعه روستایی و مناطق محروم ریاست جمهوری در گفت‌وگو با ایکنا، در رابطه با موضوع چگونگی گسترش امر خیر و مشارکت اجتماعی مردم در کشور جهت برطرف کردن آروزها و آمال نیازمندان، اظهار کرد: موضوع مهمی که در عرصه گسترش و توسعه امور خیر در کشور وجود دارد، نظام‌سازی امر خیر است.
وی با بیان اینکه متأسفانه تاکنون هیچ‌گونه نظام‌سازی برای امور خیر در ایران اسلامی انجام نشده است، افزود: این نظام‌سازی هم به لحاظ قرآنی و هم به لحاظ عمومی در کشور وجود ندارد؛ یعنی نظام‌سازی به لحاظ قرآنی که برای خود دارای الگوی مشخصی است و بر مبنای آن می‌توانیم نوعی نظام‌سازی در امور خیر به صورت قرآن‌بنیان داشته باشیم، وجود ندارد.
گل‌محمدی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه در حالت عمومی و به لحاظ حکمرانی نیز نظام‌سازی برای امور خیر کشور صورت نگرفته است، تصریح کرد: امروزه در بسیاری از کشورهای توسعه یافته جهان، این نظام‌سازی انجام شده و فعالیت‌های خیر در این کشورها نهادینه شده است.
مشاور معاون توسعه روستایی ریاست جمهوری بیان کرد: برای مثال در برخی بسیاری از کشورهای توسعه یافته که دارای نظام‌سازی مشخص در امور خیر خود هستند، اگر شخصی برای ثبت نام به مدرسه مراجعه کند، انجام یک سری از امور خیر در ابتدای ثبت نام برای او مشخص می‌شود که باید این امور را با توجه به ظرفیت‌هایی که دارد، انجام دهد.
وی با اشاره به اینکه چنین اتفاقی در کشور ما به دلیل عدم نظام‌سازی مناسب در امور خیر رخ نداده است، ادامه داد: اولین اقدامی که باید برای توسعه و گسترش امور خیر جهت برطرف کردن آرزوها و آمال نیازمندان کشور انجام شود، ایجاد نظام‌سازی امور خیر است تا از طریق این نظام‌سازی بتوانیم نظام مشخصی را در بستر حکمرانی تعبیه کنیم و براساس آن نیز به نهادینه کردن امور خیر در کشور بپردازیم.
گل‌محمدی ادامه داد: به لحاظ تاریخی و تمدنی، بحث انجام امور خیر در کشور ما از قدیمالایام و در طول تاریخ جاری و ساری بوده است. مردم ما در دوره‌های مختلف تاریخی همواره در امور خیر دست داشته و به فکر رفع نیاز و برطرف کردن آمال نیازمندان بوده‌اند. یکی از امور خیری که سابقه بسیار طولانی در میان مردم ایران اسلامی داشته و دارد، سنت حسنه وقف است که نشان دهنده تمایل فراوان مردم این سرزمین در رابطه با انجام امور خیر است.
مشاور معاون توسعه روستایی ریاست جمهوری بیان کرد: شرایط جغرافیایی این مرز و بوم و کمبود منابع آب در طول تاریخ باعث شده تا مردم این سرزمین در به دست آوردن منابع آبی با مشکلات فراوانی مواجه باشند. یکی از حوزه‌های خیری که ایرانیان همیشه نسبت به آن حساسیت و ورود داشته‌اند، حوزه تأمین آب برای مردم و نیازمندان بوده است که در این زمینه با انجام فن‌آوری‌های بومی خود، بحث تأمین آب را در حوزه‌های خیر و وقف پیگیری کرده و وقف‌ها و خیریه‌های فراوانی را از خود به یادگار گذاشته‌اند.
وی با ذکر مثالی از وقف کوزه‌های آب از سوی مردم ایران‌زمین در گذشته‌های دور، اظهار کرد: امروزه با توجه به اقتضائات مدرنیته، از فضای سنتی خود دور شده‌ایم، اما با توجه به فضای موجود، بحث حکمرانی امور خیر در کشور مطرح می‌شود که به موضوع چگونگی هدایت مردم به سمت و سوی امور خیریه و نحوه مدیریت این موضوع از سوی نهادهای مربوطه ارتباط دارد.
گل‌محمدی با اشاره به اینکه در موضوع حکمرانی خوب با سه ساختار دولت، بخش خصوصی و جامعه مدنی مواجه هستیم، تصریح کرد: البته از جامعه مدنی با عنوان سازمان‌های مردم‌نهاد، خیّران و مجموعه‌های مردمی که در این حوزه فعالیت می‌کنند تعبیر می‌شود که توجه به این بخش در انجام امور خیریه در کشور بسیار حائز اهمیت است، چراکه تقویت این بخش در امور خیریه کشور، موجبات افزایش مشارکت مردم در این امور را فراهم می‌کند.
مشاور معاون توسعه روستایی ریاست جمهوری با بیان اینکه یکی از موضوعاتی که برای نهادینه کردن امور خیر در کشور بسیار حائز اهمیت است، موضوع مسئولیت‌پذیری اجتماعی است، افزود: مسئولیت اجتماعی زائیده جامعه مدنی است. اگر بتوانیم در نظام حکمرانی کشور به این بخش یعنی جامعه مدنی و سازمان‌های مردم‌نهاد توجه ویژه و بیشتری داشته باشیم، در این صورت مسئولیت‌پذیری اجتماعی در رابطه با امور خیر نیز به خوبی در کشور افزایش پیدا خواهد کرد.
وی در پایان سخنان خود در این زمینه تصریح کرد: زمانی که امور خیریه با عنوان یک مسئولیت اجتماعی در میان مردم نهادینه شود، مورد توجه عموم جامعه قرار خواهد گرفت. البته امور خیر فقط به معنای رسیدگی به امور نیازمندان و فقرزدایی نیست، بلکه ممکن است که این امور در حوزه‌های مختلفی همچون اشتغال‌زایی و کارآفرینی، برنامه‌های زیربنایی و ... صورت پذیرد. زمانی که امور خیر تبدیل به مسئولیت‌های اجتماعی شوند، در میان مردم و مسئولان نهادینه شده و عمومیت پیدا می‌کند که این مسئله حتما باعث گسترش امور خیر و افزایش مشارکت مردم در رفع آلام و آرزوهای نیازمندان و انجام دیگر امور خیریه در کشور خواهد شد.
انتهای پیام
