مشاهده ناگهانی تصاویر غیر اخلاقی در فضای مجازی چه حکمی دارد؟

به گزارش ایکنا از قم، امروزه علی‌رغم تمام مزایای پیشرفت تکنولوژی و گستردگی دنیای ارتباطات و راحتی در بسیاری از امور، سبب ایجاد مشکلاتی شده که گاهی با درگیر کردن ذهن و روح افراد می‌تواند آن‌ها را به سمت انواع و اقسام گناهان بکشاند.

به‌طور قطع برای همه ما پیش آمده که با نصب برنامه‌ای شاهد تبلیغات کلافه‌کننده و حتی گاهی آزاردهنده باشیم که عدم مشاهده آن‌ها نیز از حیطه اختیارات‌مان خارج است و حتی گاهی این تبلیغات مشکلاتی فراتر از کلافگی را به‌دنبال دارند.

اینگونه تبلیغات با نمایان کردن تصاویر مغایر با شئونات اخلاقی به جهت جذب مخاطب بر ذهن انسان تأثیر می‌گذارد تا جایی که منجر به انجام گناه توسط فرد می‌شود؛ نمونه بارز این تبلیغات و مشکلات در نصب فیلترشکن‌ها دیده می‌شود که به‌واسطه غیرقابل دسترس بودن برنامه‌های محبوب و پرکاربری مانند تلگرام، توئیتر و یوتیوب در کشور، استفاده از آن‌ها بسیار رایج شده است.

در دین اسلام دیدن ویدئو یا تصاویر مبتذلی که انسان را به گناه بکشاند حرام است و مسلمانان از دیدن آن‌ها منع شده‌اند، اما این سوال پیش می‌آید که با این تبلیغات یا در حالت کلی تصاویری که انسان به‌طور ناگهانی با آن‌ها مواجه می‌شود چه باید کرد؟ حکم شرعی دیدن غیر عمد این محتواها چیست؟

در این مورد نظر برخی مراجع مانند آیات عظام سیستانی، فاضل لنکرانی، وحید خراسانی و مقام معظم رهبری به این شرح است: اگر به‌طور اتفاقی چشمتان به آن بیفتد، اشکال ندارد، ولی نگاه به آن با قصد لذت حرام است و بنابر احتیاط واجب، بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه، جایز نیست.

همچنین آیات عظام صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی و نوری همدانی نیز در این مورد می‌فرمایند: اگر به‌طور اتفاقی چشمتان به آن بیفتد، اشکال ندارد، ولی نگاه عمدی به آن (هرچند بدون قصد لذت)، جایز نیست.

بنابراین می‌توان نتیجه گرفت اکثر مراجع در این مورد اتفاق نظر دارند که دیدن ناخودآگاه و غیرعمد تصاویر مبتذل اگر بلافاصله چشم‌‌پوشی شود گناه محسوب نمی‌شود؛ همچنین بدیهی است انسان موظف است تا جایی که امکان دارد از اموری که زمینه دیدن این‌گونه تصاویر را حتی به‌طور غیرعمد را فراهم می‌کند، دوری کرده یا در صورت امکان جایگزینی برای آن‌ها پیدا کند زیرا به مرور زمان ممکن است با درگیر کردن ذهن، وی را به دام گناه بکشاند.

گزارش از زهرا سیستانی