گاهی پیش میآید که پدر یا مادر از رفتن فرزند به مسجد، هیئت یا مجالس مذهبی جلوگیری میکنند. مراجع تقلید میفرمایند «شرکت در مسجد و هیئت مستحب است، اما رنجاندن پدر و مادر حرام میباشد؛ بنابراین اگر رفتن سبب ناراحتی جدیِ والدین شود، اطاعت از آنان واجب و ترک مستحب لازم است». البته اگر والدین تنها از روی سختگیری یا بدون دلیل شرعی منع کنند و ناراحتی آنها جدی و آزاردهنده نباشد، رفتن اشکالی ندارد. در نگاه فقها، حفظ احترام والدین بر بسیاری از مستحبات مقدّم است. در ادامه نظر برخی مراجع را در این باره مشاهده میکنید.
کد خبر: ۴۳۲۱۸۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۱۹
گاهی انسان میخواهد ثواب نماز، روزه یا اعمال مستحبی را به نیت شخصی که زنده است هدیه کند. مراجع تقلید میگویند انجام اعمال مستحبی به نیابت از فردی که در قید حیات است جایز است و ثواب آن به او میرسد. تنها اعمالی که نیاز به نائب در حال حیات ندارند، عبادات واجب مانند نماز و روزه است که نیابت از زنده در آنها صحیح نیست. در نگاه فقها، هدیهکردن ثواب اعمال مستحبی به دیگران، عملی پسندیده و سبب افزایش محبت و معنویت است. در ادامه نظر برخی از مراجع را در این باره مرور میکنیم.
کد خبر: ۴۳۲۱۱۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۱۶
گاهی در سفرها یا مکانهای شلوغ، زن و مرد ناچار میشوند در کنار هم نماز بخوانند. مراجع تقلید میفرمایند: اگر زن و مرد نامحرم بدون حائل و با فاصله بسیار کم، دقیقاً کنار هم بایستند، نماز هر دو مکروه است؛ اما باطل نمیشود. برای رفع کراهت، بهتر است یکی کمی جلوتر یا عقبتر بایستد، یا چیزی مانند پرده یا صندلی بینشان باشد. در نگاه فقها، اصل بر حفظ حرمت و رعایت آداب نماز است، هرچند نماز در چنین حالتی صحیح است. در ادامه نظر برخی مراجع تقلید را مرور میکنیم.
کد خبر: ۴۳۱۹۹۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۱۲
اگر فردی هنگام سفر قصد اقامت ۱۰ روزه کند، از همان لحظه باید نماز را تمام بخواند. اما اگر پس از چند روز پشیمان شود یا تصمیم بگیرد زودتر برگردد، نمازهایی که تا قبل از تغییر تصمیم خوانده شده صحیح و تمام است. از لحظهای که قصد ۱۰ روزه بههم میخورد، وظیفه نماز به حالت مسافر برمیگردد و باید شکسته بخواند. ملاک اصلی، ثبات یا تغییر تصمیم واقعی درباره ماندن است. در ادامه نظر برخی فقها را در این مورد مرور میکنیم.
کد خبر: ۴۳۱۹۹۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۹/۱۰
گاهی انسان مبلغی را به دیگری قرض میدهد و این سؤال پیش میآید که آیا به چنین پولی خمس تعلق میگیرد یا نه؟ مراجع تقلید درباره این موضوع میفرمایند «اگر پولِ قرضدادهشده قابل پسگرفتن باشد و بدهکار امکان پرداخت دارد، خمس آن در پایان سال خمسی واجب میشود». اما اگر وصول بدهی ممکن نباشد یا امید بازگشت آن کم باشد، تا زمان دسترسی دوباره به پول، خمس آن واجب نیست. در نگاه فقها، ملاک اصلی در خمسِ قرض، توانایی دسترسی به مال و قابلیت استفاده از آن است. در ادامه نظر برخی مراجع را در این باره مرور میکنیم.
کد خبر: ۴۳۱۶۹۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۶
نذر، عهدی است میان انسان و خدا که باید با نیت خالص و شرایط صحیح انجام شود. مراجع تقلید درباره این موضوع میفرمایند: «اگر نذر با شرایط شرعی بسته شده باشد و فرد عمداً به آن عمل نکند، گناه کرده و مرتکب معصیت شده است»؛ در چنین حالتی، علاوه بر وجوب انجام نذر، اگر زمان آن گذشته باشد، باید کفاره شکستن نذر پرداخت کند (مانند اطعام ده فقیر یا روزه سهروزه). در نگاه فقها، وفای به نذر نشانه صداقت در ایمان و احترام به عهد الهی است. در ادامه نظر برخی مراجع درباره این موضوع مرور میشود.
کد خبر: ۴۳۱۵۷۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۴
انجام وظیفه درست در محل کار، امانتی است که بر عهده هر کارمند یا کارگر گذاشته میشود. نظر بیشتر مراجع تقلید این است که «اگر فرد در برابر دریافت حقوق، از انجام وظیفهای که بر عهدهاش گذاشته شده کوتاهی کند، مرتکب عمل حرام شده و حقوق دریافتیاش مشکوک یا حرام است. در اسلام، کار با وجدان کاری و رعایت انصاف، عبادتی ارزشمند شمرده شده است». بنابراین، کمکاری نهتنها از نظر اخلاقی ناپسند، بلکه از نظر شرعی نیز تضییع حقالناس محسوب میشود. در ادامه نظر برخی مراجع تقلید را در این باره مرور میکنیم.
کد خبر: ۴۳۱۵۷۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۱
در سالهای اخیر، یکی از پرسشهای پرتکرار این است که آیا دریافت وام خودرو با سود بانکی شرعاً جایز است؟ مراجع تقلید در این باره میگویند «اگر وام در قالب قرارداد شرعی معتبر مانند «فروش اقساطی» یا «مرابحه» باشد و بانک واقعاً خودرو را خریده و بهصورت اقساطی میفروشد، سود آن حلال است؛ اما اگر وام صرفاً پول نقد با شرط بازپرداخت بیشتر باشد، ربا و حرام است». در نگاه فقها، معیار در حلیت یا حرمت، نوع قرارداد و نیت واقعی معامله است، نه صرف عنوان «وام بانکی». در ادامه نظر برخی مراجع درباره این سود مرور میشود.
کد خبر: ۴۳۱۵۶۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۹
پرسش بسیاری از جوانان این است که آیا شنیدن هر نوع آهنگی حرام است یا تنها برخی از آنها؟ مراجع تقلید در این باره میگویند «هر موسیقی که لهوی و مناسب مجالس گناه و فساد باشد، حرام است؛ اما موسیقیهایی که چنین ویژگی ندارند، و موجب غفلت از یاد خدا یا تحریک شهوت نمیشوند، اشکالی ندارد» بنابراین، معیار در نگاه فقها، محتوا و اثر موسیقی بر روح انسان است، نه صرفاً آهنگ بودن آن. در این پست، دیدگاه مراجع درباره مرز حلال و حرام در شنیدن موسیقی را مرور میکنیم.
کد خبر: ۴۳۱۴۱۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۷
گاهی وقت نماز در مسیر سفر و در وسیلهای در حال حرکت مثل قطار یا اتوبوس فرا میرسد. آیا نماز در چنین حالتی صحیح است؟ مراجع تقلید میفرمایند «اگر امکان توقف و اقامه نماز در جای ثابت وجود دارد، باید در همانجا نماز خوانده شود. اما اگر وقت تنگ است و امکان ایستادن رو به قبله نیست، میتوان در همان وسیله و به همان حالت نماز خواند؛ مشروط بر رعایت قبله تا حد توان و انجام حرکات رکوع و سجود بهصورت اشارهای». در نگاه فقها، اصل بر اقامه نماز در وقت است، حتی اگر شرایط کامل نباشد. در ادامه حکم شرعی این موضوع را در نظر مراجع مرور میکنیم.
کد خبر: ۴۳۱۲۸۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۷
آیتالله اعرافی بیان کرد
مدیر حوزههای علمیه با بیان اینکه در دنیای اسلام کسانی را داریم که اسیر سنت هستند و برخی وقتی وارد مسائل جدید شدند از سنت غفلت میکنند، گفت: ایشان بین این دو جمع کرده بود. در بخش استفتاء میبینیم مجتهدی به روز و پاسخگو به مسائل مستحدثه بر مبنای اجتهاد قویم و صحیح جواهری است؛ علم اصول با وجود نوآوری بهبهانی و شیخ اعظم انصاری و آخوند خراسانی و ... در پنجه علمی او ورزیده شد و اصول او نظاممند و حاصل تقریرهای نو و دستگاه عظیم، افزون بر قواعدی است که در استنباط احکام نیاز است و تحلیلهای زبان شناسی دقیق در آن وجود دارد در اندیشه سیاسی منظوم و تصویر الگوی حکمرانی و آگاهی به تحولات زمانه در رفتار ایشان مشهود است.
کد خبر: ۴۳۱۲۳۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۰۱
گاهی انسان در دوران کودکی یا نوجوانی، بدون قصد یا از روی بازیگوشی، به اموال دیگران آسیب میزند. مراجع تقلید میفرمایند: «اگر کودک نابالغ باشد، خودش تکلیف شرعی برای جبران ندارد، اما ولیّ او (پدر یا قیم) مسئول جبران خسارت است. اما اگر شخص در زمان ارتکاب خسارت بالغ و عاقل بوده، خودش موظف به جبران مال دیگران است». فقها تأکید دارند که رضایت صاحب مال شرط برائت ذمه است و نباید حقی از دیگران ضایع بماند. در ادامه نظر فقها درباره این موضوع فقهی را مرور میکنیم.
کد خبر: ۴۳۱۲۱۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۳۰
امروزه بسیاری از کیفها، کفشها و وسایل چرمی از کشورهای غیر اسلامی وارد میشود. پرسش این است که آیا استفاده از آنها از نظر شرعی جایز است؟ مراجع تقلید میفرمایند «اگر ثابت شود حیوان به روش شرعی ذبح شده، استفاده از چرم و اجزای آن حلال و پاک است. اما در غیر این صورت، اصل بر نجاست و حرمت استفاده در نماز است، هرچند استفادههای غیر عبادی (مانند پوشیدن کفش در بیرون از نماز) اشکالی ندارد.» بنابراین، معیار اصلی در نگاه فقها، اطمینان از ذبح شرعی حیوان است. در ادامه نظر مراجع تقلید در این باره مرور میشود.
کد خبر: ۴۳۱۱۴۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۲۶
گاهی در نماز جماعتهای پرجمعیت یا در سفر و زیارت، مردان و زنان در کنار هم و بدون فاصله یا حائل قرار میگیرند. پرسش این است که آیا چنین نمازی صحیح است؟ مراجع تقلید میفرمایند «اگر زن و مرد بالغ در یک صف و بدون فاصله یا مانع بایستند نماز آنان محل اشکال است، مگر اینکه حائلی مانند دیوار، پرده یا حتی فاصلهی مناسب (حداقل یک وجب) میان آنها باشد». هدف این حکم، حفظ حریم و تمرکز معنوی نماز است، نه محدودیت بیدلیل. در ادامه، به دیدگاه فقها درباره رعایت فاصله در صف نماز میپردازیم.
کد خبر: ۴۳۰۸۵۸۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۱۲
گاهی این سؤال مطرح میشود که آیا ترجمه قرآن نیز همان احکام قرآن کریم را دارد؟ مراجع تقلید تصریح کردهاند که ترجمه، هرچند کلام خدا را بازگو میکند، اما خودِ قرآن محسوب نمیشود؛ بنابراین لمس ترجمه بدون وضو اشکالی ندارد، هرچند احترام آن لازم است. اما اگر در کنار ترجمه، متن عربی قرآن وجود داشته باشد، حکم قرآن بر آن بخش جاری است. در ادامه مروری میکنیم بر فتاوای فقها در تفاوت میان قرآن و ترجمه آن.
کد خبر: ۴۳۰۷۴۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
کتاب «جرعهای از مهر» با موضوع عنایات و کرامات حضرت فاطمه معصومه(س) به روایت علما و برخی مراجع معظم تقلید در اختیار ارادتمندان بانوی کرامت قرار گرفت.
کد خبر: ۴۳۰۵۷۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۲۸
گاهی بر اثر مرور زمان، قرآن کریم یا صفحات آن پاره و فرسوده میشود. در چنین شرایطی چه وظیفهای داریم؟ مراجع تقلید تأکید دارند «بیاحترامی به قرآن جایز نیست و باید بهگونهای شایسته از آن نگهداری یا دفن شود». یکی از راهها دفن کردن در مکان پاک یا انداختن در آب روان است تا از بین برود. در ادامه، دیدگاه فقها درباره شیوه برخورد با قرآنهای پاره یا فرسوده را در قالب فتوتیتر مرور میکنیم.
کد خبر: ۴۳۰۵۲۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۲۶
حجاب و پوشش بانوان، به عنوان یکی از احکام مهم اسلامی، همواره مورد تأکید مراجع عظام تقلید بوده است. نظر اکثر قاطع ایشان بر این است که بانوان در محیطهای عمومی و در مقابل نامحرم، باید تمام بدن خود را به جز صورت و کفین (دستها از مچ به پایین) بپوشانند. این حکم، که از آن به «حجاب شرعی» تعبیر میشود، مبتنی بر ادله قرآنی، روایی و فقهی استوار است و رعایت آن نه تنها یک وظیفه دینی، بلکه عاملی برای حفظ کرامت و امنیت زن در جامعه اسلامی قلمداد میشود. در ادامه حکم برخی از مراجع تقلید درباره پوشش بانوان مرور میشود.
کد خبر: ۴۳۰۲۵۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۱۰
گاهی شرایط زندگی باعث میشود بیمار نتواند به پزشک همجنس مراجعه کند. پرسش این است: آیا مراجعه به پزشک جنس مخالف جایز است؟ اکثر مراجع تقلید میفرمایند در صورت ضرورت و نبود پزشک همجنس، مراجعه به پزشک غیرهمجنس اشکالی ندارد اما باید به حداقل تماس و نگاه بسنده شود و از هرگونه موارد غیر ضروری پرهیز گردد. در ادامه دیدگاه فقها درباره این موضوع حساس و کاربردی را مرور میکنیم.
کد خبر: ۴۳۰۲۴۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۰۸
جشنهای مذهبی، زمانی برای ابراز شادی و سرور اهلبیت (ع) است. اما آیا پخش موسیقی در این محافل جایز است؟ مراجع تقلید تأکید کردهاند که استفاده از موسیقی اگر از نوع لهوی و مناسب مجالس گناه باشد، حرام است. اما موسیقیهایی که شأن و حرمت مجلس دینی را حفظ کنند و موجب غفلت نشوند، جایز دانسته شدهاند. در ادامه دیدگاه فقها درباره ضوابط شرعی استفاده از موسیقی در جشنهای مذهبی را مرور میکنیم.
کد خبر: ۴۳۰۱۵۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۰۳
