مفهوم طلب مقام محمود در زیارت عاشورا

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحمید حسینی، عضو هیئت‌ علمی دانشگاه قرآن و حدیث، در دهه اول محرم «زیارت عاشورا» و شرح آن را موضوع سخنرانی خود قرار داده است.

متن هشتمین سخنرانی او را می‌خوانید؛

سیدحمید حسینی با اشاره به اینکه درس‌هایی در زیارت عاشورا وجود دارد که به تعبیر امام باقر(ع) انسان با خواندن این زیارت در ثواب شهدای کربلا شریک می‌شود، افزود: همانند این است که با امام حسین(ع) شهید شده است زیرا اگر معرفتی را که در آن است بفهمیم و در زندگی ما جاری شود، سرنوشت ما را تغییر می‌دهد.

وی افزود: از جمله دعاهایی که در زیارت عاشورا از می‌خوانیم این است که «وان یجعلنی ان یبلغنی المقام المحمود لکم عندالله ...» من از خدا می‌خواهم که مرا به آن مقام محمودی که تو در نزد خدا داری برسان. مقام محمود از اسراری است که فهم آن نیازمند تامل است. این مقام برگرفته از آیه شریفه «وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَكَ عَسَى أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا»؛ تنها جایی در قرآن که سخن از مقام محمود آمده است، همین آیه است.

استاد دانشگاه علوم قرآن و حدیث تصریح کرد: آیه به پیامبر(ص) فرموده است که در نیمه شب بلند شو و عبادت کن و نماز شب بخوان باشد که خدا تو را به مقام محمود برساند. مقام محمود براساس تفاسیر شیعه و سنی، مقام شفاعت کبری و عام در قیامت است.

حسینی تصریح کرد: البته کسانی که عمیق‌تر روی این آیه تامل کرده‌اند معتقدند که مقام محمود، مقام تجلی تام و تمام، حمد و ستایش، زیبایی و خوبی و کمال مطلق است. برای فهم بیشتر این معنا به آیه اول سوره حمد دقت کنیم. «الحمد لله» یعنی هر آنچه خوبی و زیبایی در هستی است فقط برای خداست. مگر زیبایی و نیکی از غیر خداست؟ مگر خدا این قدرت را به انسان نداده تا خوبی کند.

وی اضافه کرد: انسان اگر این معنا را فهم کند، موحد می‌شود و فقط خدا را در زندگی محور قرار می‌دهد؛ خدا براساس آیه شریفه به پیامبر(ص) فرموده است که ما در پرتو عبادت شبانه تو، تو را به مقام محمود می‌رسانیم؛ محمود هم از حمد گرفته شده و محمود مطلق یعنی هر آنچه شکرکردنی است، همه در وجود او دیده می‌شود.

حسینی ادامه داد: انسانی که آئینه تمام‌نمای خدا شود، جز خدا در آئینه چیز دیگری خواهد یافت؟ پیامبر(ص) با تهجد شبانه به جایی می‌رسد که آئینه تمام‌نمای خدا می‌شود؛ در زیارت عاشورا ما خواسته‌ای از خدا می‌خواهیم که خیلی بزرگ است زیرا خیلی از مفسرین گفته‌اند مقام محمود مقام انحصاری برای پیامبر(ص) است. ما با این درخواست بر این نکته تاکید داریم که مقام محمود برای اهل بیت(ع) و امام حسین(ع) هم هست و بالاتر از آن انتظار و توقع عجیب ما از خدا یعنی اعطای مقام محمود است.

وی اظهار کرد: این درخواست یعنی اینکه نه تنها رسیدن به مقام محمود شدنی است بلکه اگر در مسیر آن حرکت نکنیم به جایی نخواهیم رسید؛ مگر سلمان به جایی نرسید که فرمودند سلمان از ما اهل البیت(ع) هست. اهل بیتی که قرآن در شان ایشان فرموده است که از هر رجس و پلیدی تطهیر هستند. سلمان، امام و معصوم نشد ولی آئینه اهل بیت(ع) شد و آنها در وجود او تابیدند.

حسینی با اشاره به حدیث قرب نوافل تصریح کرد: براساس این حدیث، کسی به قرب خدا نمی‌رسد مگر اینکه در کنار واجبات، نوافل را هم انجام دهد؛ نوافل می‌تواند انسان را به جایی برساند که گوش و چشم و دست خدا شود. اگر این را هدف زندگی قرار دهیم و با اهل بیت(ع) باشیم، صادقانه در دنیا و آخرت با آنها خواهیم بود؛ اگر کسی با اهل بیت(ع) باشد آنها دستگیری کرده و ما را به این مقام خواهند رساند.    

استاد و پژوهشگر علوم قرآنی اظهار کرد: همه افراد، جوانشان را دوست دارند حال اگر این فرزند جوان با اخلاق، نابغه و مؤمن باشد طبیعتا بیشتر او را دوست داریم؛ علی‌اکبر(ع) همه اینها را داشت ولی فراتز از آن در خلق، خُلق و منطق شبیه رسول الله(ص) بود. او از همه زودتر درخواست رفتن به میدان کرد؛ حسین(ع) که اوج دلبستگی را به فرزندش داشت یک لحظه درنگ نکرد؛ امام بهترین هستی خود را فدا کرد تا به چنین مقامی رسید.