قرآن قانون اساسی زندگی بشر است

حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا تقی‌زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی فومن و شفت در گفت‌وگو با ایکنا از گیلان با تأکید بر اهمیت قرائت قرآن، گفت: طبق فرمایش اهل بیت(ع) قرآن پیمان خدا به‌سوی خلق است. لذا در جهت عمل به این تعهد، بندگان روزانه آیاتی را برحسب توان خود تلاوت کنند.

وی ادامه داد: حکیم ابن سینا ذیل آیه‌ای از قرآن نکته‌ای را بیان می‌کند و می‌گوید  فقر انسانها به خداوند دو نوع است: فقر مادی و فقر وجودی. فقر مادی به این دلیل است که خداوند نعمات بی‌شماری به انسان بخشیده که انسان از آن‌ها استفاده می‌کند. لذا، برای تشکر از این نعمات، انسان باید شبانه‌روز نیایش و شکرگزاری کند که فلسفه نماز و قرآن نیز همین فقر مادی انسان‌هاست.

معاون تربیت و آموزش سازمان بسیج اساتید گیلان‌ افزود: اما فقر وجودی به‌خاطر این است که خداوند متعال ما را به این دنیا آورده و چون به ما وجود بخشیده باید لحظه به لحظه شکرگزار او باشیم. نکته بعدی اینکه قرآن قانون اساسی زندگی بشر است و انسان اگر بخواهد در دنیا، برزخ و قیامت رستگار باشد باید با زبان قرآن مأنوس باشد.

وی اظهار کرد: موتور محرکه و منبع آرامش و انرژی انسان در این عالم ذکر و یاد خداوند متعال است. چه از طریق نماز که رابطه انسان با خداست و چه از طریق قرآن که رابطه خدا با انسان است. اگر انسان از یاد خدا غافل شود شیطان او را فریب خواهد داد. خداوند نمی‌خواهد انسانی که اشرف مخلوقات است مورد فریب شیطان قرار گیرد به همین دلیل است که می فرماید از یاد من غافل نشوید چراکه غفلت از یاد من چرک روح و فطرت انسان است.

تقی‌زاده گفت: در حقیقت می‌توان اساس خواندن قرآن را نوعی خودشناسی تلقی کرد و به‌همین علت خداوند خواندن قرآن را در نمازهای یومیه واجب کرده است و این خودشناسی سرانجام به خداشناسی منجر می شود. اگر انسان از یاد خدا غافل شود دچار خودفراموشی خواهد شد.

وی افزود: اگر فردی بخواهد به کشور دیگری برود ابتدا باید زبان و فرهنگ و آداب و رسوم آن سرزمین را آموزش ببیند. حال حضور ما در این دنیا برای این است که آماده سفر شویم به دنیایی دیگر.‌ فرهنگ قرآن و نماز یعنی آموزش عالم برزخ و قیامت. کسی که با زبان قرآن مأنوس نباشد چگونه می‌تواند در دنیای آخرت آسوده باشد؟

 

کارشناس ارشد الهیات و معارف اسلامی با اشاره به تأثیرات فردی و اجتماعی خواندن قرآن کریم، گفت: با توجه به اینکه قرآن نور مطلق خداوند است هرکس با قرآن مأنوس باشد از تاریکی جدا خواهد شد و در مسیر زندگی و حرکت خود چالشی نخواهد داشت. اگر وجود انسان با قرآن عجین شود دیگر ظلمت معنا ندارد. به گفته برخی از دانشمندان که در مقدمه کتاب قرآن و روانشناسی به آن اشاره شده است، مؤلف این کتاب می نویسد: کسی که با قرآن در ارتباط است مثل این است که تازه از مادرش پاک و منزه متولد شده است و این تأثیر قرآن بر زندگی فردی و اجتماعی بشر است.

وی اظهار کرد: طبق آیه شریفه ۱۲۴ سوره طه، هرکس از یاد خدا غافل باشد و از ذکر خدا(قرآن، نماز و دعا) اعراض کند، در زندگی و حتی برزخ دچار مشکلات فراوانی خواهد شد و در روز قیامت کور وارد محشر خواهد شد. اشخاص می‌گویند ما که در دنیا بینا بودیم و چشم داشتیم، خطاب می‌رسد که چشم داشتی ولی بصیرت نداشتی، بصر داشتی ولی از بصر خود بهره‌برداری نکردی.

 

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی فومن و شفت اضافه کرد: خانه‌ای که در آن قرآن تلاوت شود نورانی خواهد شد و اعضای آن خانه عاقبت‌بخیر خواهند شد. یک توصیه هم به جوانان عزیز که ازدواج کرده‌اند و ان‌شاالله به‌زودی صاحب فرزند خواهند شد، جوری فرزندان خود را تربیت کنید که از همان کودکی با قرآن آشنا و مأنوس شوند زیرا طبق روایات اهل بیت(ع)، قرآن در گوشت و پوست و خون آنها در جریان خواهد بود و این‌گونه خانواده‌ها و نسل‌های سالمی تحویل جامعه خواهند داد.

کارشناس ارشد روانشناسی بالینی از پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در پاسخ به این سؤال که آیا تلاوت قرآن برای آرامش روح و جسم تأثیرگذار است، گفت: مسئله‎ای که در اینجا مطرح می‌شود باید دید تلاوت قرآن دقیقاً به چه معناست. قرآن دستورات خداوند متعال است و تلاوت قرآن یعنی با او همراه شدن. مانند داشتن دوستی حقیقی که در غم و شادی با شما شریک باشد که این امر مسلما احساس آرامش روحی و جسمانی خواهد داشت. به عبارت دیگر در همه موارد زندگی احساس می‌کنید تکیه‌گاهی هست که می‌توانید به آن تکیه کنید و مشکلات خود را با او در میان بگذارید و این خود در انسان احساس شادی ایجاد می کند و روانشناسان معتقدند اگر بر روح انسان شادی وارد شود بر جسم هم سرایت خواهد کرد. مسلما کسی از خداوند بالاتر نیست، چنانچه در آیات شریفه قرآن می‌فرماید «هو ذوالقوه المتین»؛ او خود صاحب قدرت و قوتی محکم است.

وی ادامه داد: انسان‌ها با تلاوت قرآن ارتباط محکمی با خداوند ایجاد می‌کنند که این ارتباط محکم همان تکیه‌گاه قوی انسان است که او را در همه مشکلات حمایت خواهد کرد. در چنین موقعیتی انسان آرامش روحی و جسمانی خواهد داشت زیرا با تمام وجود این احساس را درک می‌کند که صاحب دنیا و آخرت با اوست و این یعنی همان مطلبی که در آیات شریفه قرآن به آن اشاره فرموده است «لاخوف علیهم و لاهم یحزنون»؛ کسی که به خداوند که دریای بیکران هستی است وصل باشد خود منبعی از کل آرامش هستی است که به تمام وجود انسان سرایت می‌کند.

تقی‌زاده در پاسخ به این سؤال که آیا آیات قرآن پاسخگوی نیازهای بشر در هر زمانی می‌شود، گفت: پاسخ این است که بله، زیرا خداوند که انسان را خلق نموده او را ناقص آفرید، پس باید مسیر کمال را در اختیار او قرار دهد و الا نقض غرض الهی است و خداوند خلافی مرتکب نمی‌شود. پس باید مقدمات کمال را فراهم کند. از جمله مقدمات کمال، دستورات مطلق خداوند برای رسیدن همه بشریت به کمال است نه صرفا انسانه‌ای خاص در زمان و مکان خاص. از سوی دیگر خداوند در قرآن می‌فرماید که هیچ تر و خشکی نیست که پاسخ آن در قرآن نیامده باشد. مقصود این است که قرآن پاسخگوی همه نیازهای بشر است.

وی افزود: برای پاسخ منطقی‌تر باید به این نکات توجه کرد؛ اولا قرآن دارای ۱۱۴ سوره و به روایتی شش هزار و 666 آیه است. حال سؤال می شود آیا با اینکه دارای آیات مشخص است پاسخگوی همه نیازهای بشر خواهد بود؟ پاسخ مثبت است. با کمی تأمل می‌توان کلیه معارف قرآن را در چهار معرفت خلاصه کرد که عبارت است از معرفت انسان نسبت به خود، معرفت انسان نسبت به خدا، معرفت انسان نسبت به اجتماع، فرهنگ  و آداب و رسوم انسان‌ها، و معرفت انسان نسبت به طبیعت مادی.

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی فومن و شفت اظهار کرد: قرآن در دو معرفت اول، خودش بدون واسطه پاسخگو است. طبق آیه شریفه قرآن برای رسیدن به معرفت به خود، انسان‌ها باید به تزکیه و تهذیب نفس بپردازند تا خود و جامعه پیرامون خود را سالم کنند. در خصوص معرفت انسان نسبت به خدا باز می‌توان نتیجه گرفت قرآن بدون واسطه و مستقیم پاسخگو است زیرا انسان در این‌گونه معارف باید با خدا ارتباط داشته باشد و اگر این ارتباط صحیح باشد دارای اثربخشی بالایی خواهد بود.

وی تأکید کرد: ارتباط انسان با خدا از همان زمان نزول قرآن تا زمانی که دنیا باقی است معنا و مفهموم پیدا می‌کند و به زمان و مکان و افراد خاص تعلق ندارد. اما در خصوص دو معرفت دیگرِ انسان نسبت به اجتماع و طبیعت، قرآن پاسخگو است، اما به‌واسطه عقل و فطرت انسانی به‌همراه وحی و آموزه‌های وحیانی. به این معنا که انسان‌ها می‌توانند با کمک و تلاش عقل و پاک نگه‌داشتن فطرت و یاری خواستن از آموزه‌های وحی (تحت عنوان اجتهاد روشمند) پاسخگوی نیازهای ارتباطی و طبیعی بشر باشند.

زهرا میرزاجانی