حکیمی دغدغه انسان و عدالت داشت/ چرا با شایعه‌سازی با شخصیت مردم بازی می‌کنیم؟

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام و المسلمین محمدعلی مهدوی‌راد، استاد دانشگاه تهران، شامگاه هشتم مهرماه در مراسم بزرگداشت محمدرضا حکیمی که به مناسبت چهلمین روز ارتحال ایشان در دارالقرآن علامه طباطبایی در قم برگزار شد، گفت: علامه حکیمی انسان‌شناس، مکتب‌شناس و خداشناس بود؛ عقاد در کتاب بسیار مفیدش «ابوالشهداء» در مورد امام حسین(ع) نکته کلیدی بیان کرده و آورده است که برای ورود به وجوه هر شخصیتی یک کلید وجود دارد و کلید ورود به ساحت امام حسین(ع)، عزت است. بنده معتقدم که کلید ورود به ساحت مرحوم حکیمی هم عدالت است.

مهدوی‌راد با اشاره به کتاب سرود جهش‌های مرحوم حکیمی اضافه کرد: در آن دوره یعنی دهه 40 یک طلبه به نام آقای حکیمی مطلبی نوشته تا زندگی امام علی(ع) و اهمیت بحث درباره او را تا حدودی روشن کند و در این اثر بحث آزادی و انسان‌گرایی او مشهود است.

استاد دانشگاه تهران اضافه کرد: مقدمه خوبی در ترجمه فارسی الحیاة دارند که برای تصحیح ذهنیت علما و فضلا درباره الحیاة مهم است؛ زیرا الحیاة نظام فکری برای کسی است که می‌خواهد در سایه‌سار قرآن و آموزه‌های اهل بیت(ع) زندگی کند و صرفا یک کتاب علمی نیست. تمام جلدهای الحیاة با آیه «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ...» شروع شده و این کل درون مایه الحیاة است.

مهدوی‌راد بیان کرد: قرآن فرموده است که مسیحیان و یهودیان هیچ هستید و هیچ، مگر اینکه انجیل و تورات را در زندگی پیاده کنید، در قرآن سخنی از اقامه قرآن نداریم ولی وقتی ما سخن از اقامه نماز می‌گوییم یعنی آموزه‌های نماز را باید در ذهن و زندگی به کار ببریم و یکی از محوری‌ترین مباحث در نماز، قرائت حمد است.

وی افزود: امام رضا(ع) و امام صادق(ع) بر اقامه قرآن تاکید فرمودند؛ از امام رضا(ع) پرسیدند که چرا باید حتما در نماز، سوره حمد بخوانیم؛ امام فرمودند برای اینکه معارف قرآن از بین نرود و مندرس نشود یعنی حمد تجلی کل قرآن است و اقامه نماز هم اقامه قرآن است. امام صادق(ع) هم فرمودند که کل قرآن به صورت «به در می‌گویم دیوار بشنود» نازل شده یعنی وقتی گفتیم که یهودیان و مسیحیان اگر به تورات و انجیل عمل نکنند هیچ هستند به کنایه خطاب به مسلمین است و در روایات داریم اگر قرآن رها شود همه چیز از دست خواهد رفت.

وی افزود: در روایات اقامه دین و اقامه امام را هم داریم، یعنی سیره امام را باید در ذهن و زندگی متبلور کنیم، کل پیام آقای حکیمی و دغدغه اصلی او عرضه کردن مجموعه نظام‌مند ارگانیک و اندام‌واره از معارف ثقلین برای زندگی بود؛ من واقعا از خودم خجالت می‌کشم که ما گاهی به قرآن و روایات مراجعه می‌کنیم تا مقاله عالمانه بنویسیم، ولی چند بار به این سخن قرآن پایبند بودیم که لا تقف ما لیس لک به علم.

وی با اشاره به آیه افک بیان کرد: من معتقدم خطاب این آیه فقط کسانی نبودند که به عایشه تهمت زدند بلکه همه در طول تاریخ هستند؛ کسانی که بعد از انقلاب تهمتی به پیشانی آنها چسبید، چندین بار سعی کردند آن را برطرف کنند ولی میسر نشد؛ خود امام خمینی(ره) هم نوشتند و در تلویزیون و رسانه‌ها اعلام شد ولی هنوز که هنوز است آن متهم چوب اتهامش را می‌خورد، بنابراین خدا با ذکر آیه افک تاکید دارد که با شایعه با شخصیت مردم بازی نکنید.

استاد دانشگاه تهران اضافه کرد: آقای حکیمی در حال نوشتار اثری بودند و برخی مطالب را حذف کردند بنده عرض کردم چرا حذف کردید ایشان فرمودند چون اگر فلان طلبه بخواهد بخرد و بخواند ممکن است وقتی حجم کتاب زیاد شود پول نداشته باشد؛ یعنی او حتی حاضر نبود که به برخی افراد برای خرید کتاب فشار بیاید لذا تلاش داشت حجم مطالبش را کم کند.

مهدوی‌راد گفت: برای نوشتن الحیاة دقت و تامل زیادی در انتخاب روایات صورت گرفته است و ایشان وقت زیادی برای تالیف آن صرف کردند. آنچه برای او مهم بود درد انسان و زمان شناسی بود و معارف را متناسب با زمان بیان می‌کرد و او دغدغه انسان‌شناسی و انسان‌ها را داشت و درخواست دارم بارها کتاب الحیاة را بخوانید. خودش معتقد بود که الحیاة برای من نیست بلکه برای اهل بیت(ع) است.

وی بیان کرد: توصیه بنده این است که تحف العقول و جلد 7 تا 12 الحیاة را مطالعه کنیم؛ یکی از عظمت‌های حکیمی این بود که علم را می‌فهمید و راه رسیدن به معارف اعلی را فقط در قرآن و اهل بیت(ع) می‌دانست.