کلوخ‌اندازون؛ جشن پیش از رمضان
یکی از آداب پیش از ماه رمضان، رسم کلوخ‌اندازون بود که مردم شبی دور هم جمع می‌شدند و غذاهای بسیار می‌خوردند تا پیش از ماه رمضان از حال هم با خبر باشند و رسم صله‌رحم را به جای آورند و از فردا مشغول فرایض دینی‌شان شوند.
ماه مبارک رمضان جایگاه والایی در فرهنگ اسلامی و زندگی مسلمانان دارد و به همین دلیل، از گذشته‌های دور، آداب و رسوم و آیین‌های ویژه‌ای برای آن تعریف شده است که بخش زیادی از آنها با گذشت زمان و تغییر و تحول در فرهنگ و سبک زندگی مردم به دست فراموشی سپرده شده‌اند. ارنواز فیروزیان، دکترای ادبیات تطبیقی و پژوهشگر فرهنگ و ادب عامه در سلسله یادداشت‌هایی که به‌مناسبت ماه مبارک رمضان در اختیار خبرگزاری ایکنا قرار داده است، به آداب این ماه در فرهنگ اصفهان قدیم می‌پردازد.
قسمت دوم: کلوخ‌اندازون
یکی از آداب پیش از ماه رمضان، رسم کلوخ‌اندازون بود که در لغت‌نامه دهخدا چنین آمده: کلوخ‌انداز؛ سیر و گشت و عیش و عشرت که ایرانیان پیش از ایام پرهیز و اواخر ماه شعبان انجام می‌دهند و در ادامه می‌نویسد: جشن روز پیش از رمضان و جمال‌زاده در فرهنگ لغات عامیانه نوشته است: دو سه روز پیش از رمضان، بعضی از مردم به افراط می‌خورند و می‌نوشند.
اما در کل با آنچه از قدیم به یاد داریم، مردم هفته آخر ماه شعبان دلی از عزا در می‌آورند و پرخوری می‌کنند.
از مطالعه متون می‌توان فهمید که این رسم در میان مردم خوش‌گذران و مرفه بوده است تا متشرع. مردم دور هم جمع می‌شده و شادی و پای‌کوبی می‌کرده‌اند. اگر ماه مبارک مصادف با زمستان بود، به خانه بزرگ خانواده می‌رفتند و اگر بهار و تابستان بود، بسیاری از مردم به باغ‌ها و لب رودخانه می‌رفتند و با خود انواع غذاها را می‌بردند و به تفریح و شادی وقت می‌گذراندند و گویند خوراکی‌ها بسیار متنوع و پرانرژی بوده و سعی می‌کردند آنچه میلشان باشد، بخورند و خود را چشم و دل سیر می‌کردند تا در ماه رمضان هوس غذا خوردن نکنند.
برخی گویند در اصفهان به کلوخ‌اندازان، کلوخ‌ریزان می‌گفتند و این مراسم را در آخرین جمعه ماه شعبان برگزار می‌کرده‌اند و هنگام غروب، مردم کلوخی در دست می‌گرفتند و رو به قبله می‌گفتند: خداوندا خطاهای گذشته خود را شکستم و آماده مهمانی تو هستم و کلوخ را به زمین می‌زدند تا بشکند و بر این گونه، با امیال خود خداحافظی می‌کردند. کودکان هم کوره‌ای درست می‌کردند و در آن سیب‌زمینی و چغندر می‌پختند.
در کل می‌توان فهمید که مردم پس از خانه‌تکانی و آماده کردن مواد غذایی برای یک ماه، شبی دور هم جمع می‌شدند و غذاهای بسیار می‌خوردند تا پیش از ماه رمضان از حال هم با خبر باشند و رسم صله‌رحم را به جای آورند و از فردا مشغول فرایض دینی‌شان شوند.
انتهای پیام
مطلب جالبی بود مؤید باشید.
آداب و رسوم مربوط به گذشته های نه چندان دور ذکرش خالی از لطف نیست