نقش خدا در نظام تربیتی

به گزارش ایکنا، نشست نظام تربیتی بر مبنای مدیریت تمایلات، سه شنبه، 7 شهریورماه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان در ساختمان دبیرخانه شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین بهجت‌پور، دبیر جلسه با بیان اینکه سند تحول آموزش و پرورش نوشته شده است اما در میدان عمل موانعی وجود دارد، گفت: برای محقق شدن سند چه در بخش دینی و چه بخش غیر دینی تصویر واضح و مبرهنی وجود ندارد، لذا در همین راستا جلساتی با اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی برگزار شده است که ماحصل آن برای شورای عالی آموزش و پرورش ارسال خواهد شد.

در ادامه حجت‌الاسلام والمسلمین پناهیان، استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه ابعاد وجود انسان در سه بخش گرایش‌ها، آگاهی و رفتار تقسیم می‌شود، ابراز کرد: بُعد آگاهی و رفتار دو ابزار ما برای تجلی گرایش‌ها و ایجاد تغییر در گرایش‌ها هستند.

وی افزود: تربیت را اساساً باید تغییر مثبت در گرایش‌ها و البته ایجاد توانمندی‌های علمی و مهارت‌های عملی تعریف کنیم ولی توانمندی در عرصه گرایش‌ها اهمیت و دشواری بیشتری دارد و در دو عرصه دیگر هم تأثیر بیشتری دارد؛ البته تغییر در گرایش‌ها را جز از طریق علم و عمل نمی‌توانیم ایجاد کنیم.

استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه تغییر مناسب در گرایش‌ها را که اصل تربیت می‌دانیم، به نام مدیریت گرایش‌ها نامگذاری کرده‌ایم، اظهار کرد: در مدیریت گرایش‌ها مهم‌ترین چالش مخالفت با گرایش‌هاست که پذیرش رنج معقول می‌تواند عبور از این چالش را تسهیل کند. مهم‌ترین آثار موفقیت در مدیریت گرایش‌ها در عرصه آگاهی دیده می‌شود، آنجا که موجب بالارفتن قوه تشخیص یا خلاقیت می‌شود.

وی ادامه داد: برای مدیریت گرایش‌ها مهم‌ترین برنامه ما ادب است که ادب به رفتار شکل خاصی می‌دهد که به صورت مداوم و منظم روش تجلی گرایش‌های انسان و نحوۀ تعامل با دیگران را مشخص می‌کند که اگر این آداب مراعات شوند، بخشی از مدیریت گرایش‌ها تحقق پیدا می‌کند.

حجت‌الاسلام والمسلمین پناهیان، مدیریت گرایش‌ها را شامل تجلی و تقویت گرایش‌های خوب و مخالفت با گرایش‌های بد و کم ارزش دانست و تصریح کرد: مهم‌ترین عرصه مدیریت گرایش‌ها و ادب، زندگی جمعی و همدلانه است خصوصاً در دوره نوجوانی که گرایش به همسالان به صورت فطری پدید می‌آید، زمینه بسیار مناسبی برای آن مهیا می‌شود.

وی با اشاره به مهم‌ترین شاخص منحصربه فرد در مدیریت گرایش‌ها خاطرنشان کرد: قدرتمندی، مهم‌ترین شاخص‌های مدیریت صحیح گرایش‌ها است و اتفاقا تمایل به قدرتمند شدن موضوعی است که توسط نوجوانان قابل درک و ملموس است.

استاد حوزه و دانشگاه با تشریح نقش خدا در نظام تربیتی بیان کرد: خداوند را به عنوان تکیه‌گاه قدرتمند برای ایجاد امنیت و آرامش در این دنیای ناامن معرفی و به عنوان محل ایمان کودکان قرار دهیم و سپس بهره‌گیری از قدرت خداوند برای رسیدن به اهدافمان و انتخاب هدف تقرب به این منبع قدرت به عنوان یک انگیزه برتر معرفی نماییم. همچنین نقش اولیاء خدا به عنوان منبع مهربانی و محبوبیت و نیز به عنوان قلۀ کمال و محل امتحان افراد در مدیریت مورد توجه قرار می‌گیرد.

در ادامه این نشست حجت‌الاسلام فیض و فیاضی به نقد و بررسی نظریه پرداختند و این استاد حوزه و دانشگاه نیز پاسخ‌هایی را بیان کردند.

فیاضی با بیان اینکه این طرح علی القاعده باید ابتدا به نقد طرح تحول آموزش و پرورش می‌پرداخت، ابراز کرد: در سند تحول محور گرایش‌ها نیست و هویت، محور این طرح است و موضوعش ارتقاء هویت است در حالی که نقطه اصلی و گرانیگاه انسان، در این نظریه، گرایش‌ها است.

وی، نکات خود را در دو سطح فلسفه تعلیم و تربیت و علم تربیت دانست و بیشتر به مباحث فلسفه تعلیم و تربیت پرداخت و در ادامه، اولویت و اولیت در نسبت گرایش و علم را نقد و بررسی کرد.

حجت‌الاسلام فیض نیز با طرح نقطه نظرات امام خمینی (ره) در باب فطرت، فطرت را نحوه‌ای از وجود دانست و تصریح کرد: در نگاه امام،‌ اصل فطرت عشق به کمال است و این معنا نیز بر محوریت معرفت نظر دارد.

وی با تأکید بر نقاط قوت طرح، مبانی انسان‌شناسانه طرح را نیازمند به توضیح بیشتر دانست و گفت: چگونگی نگاه فلسفی به انسان و مقام معرفت و علم می‌تواند در روش تربیت بسیار مؤثر قرار گیرد.

در پایان، بحث نسبت علم و گرایش‌ها نقطه مرکزی نظریه دانسته شد و نقد و بررسی‌های بیشتر به جلسات دیگری در این زمینه موکول شد. همچنین ارائه دهندۀ نظریه بحث درباره نقد سند تحول، نقد علم اخلاق و تبیین مبانی انسان‌شناسی طرح را نیازمند به جلسات مستقل و تفصیلی جداگانه دانست.