نیازمند اعجاز ترجمه ادبیات دفاع مقدسیم

احمد یوسف‌زاده، نویسنده، روزنامه‌نگار و آزاده جنگ تحمیلی در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا به مناسبت گرامیداشت هفته دفاع مقدس، بر ملی و مردمی بودن حماسه دفاع مقدس تاکید کرد و گفت: دفاع مقدس، رزمنده‌ها، جانبازها و ایثارگران مال همه ملت بوده و منحصر به یک قشر یا گروه سیاسی یا جناح خاص نیستند. آن‌ها فارغ از همه این دسته‌بندی‌ها ‌جنگیدند و اساسا در جنگ اصلا دسته‌بندی وجود نداشت. بنابراین هرکسی که ایرانی باشد و فقط در شناسنامه‌اش تابعیت ایرانی داشته باشد، به وجود این افراد افتخار می‌کند، زیرا آن‌ها جانشان را دادند که یک وجب از خاک ایران اشغال نشود.

نویسنده کتاب «آن بیست‌وسه نفر» درباره اینکه چقدر از ایده و این تفکر همگانی بودن دفاع مقدس زائیده تلاش ادبیات دفاع مقدس است، عنوان کرد: شاید صددرصد این دیدگاه مثبت نسبت به شهدای دفاع مقدس در میان اقشار مختلف جامعه، حاصل ادبیات دفاع مقدس نباشد اما حتما به بخش زیادی از آن کمک می‌کند.

وی افزود: اگر امروز شاهد هستیم حتی آن‌هایی که به بعضی سیاست‌ها در کشور معترض هستند، عکس شهید همت را در فضای مجازی استوری می‌کنند و عکس پروفایلشان می‌گذارند، به این دلیل است که عده‌ای چه با کتاب چه با فیلم و چه با سایر قوالب ادبی، شهید همت را به جامعه معرفی کردند.

اهمیت ادبیات دفاع مقدس در معرفی الگوهای ایثار و شهادت

یوسف‌زاده ادامه داد: اگر مثلا آزاده شهید شهسواری ما با ادبیات معرفی نشده بود، شاید خیلی از افرادی مانند شهید حججی تحت تاثیر این صلابت قرار نمیگرفت تا 30 سال بعد از اسارت شهید شهسواری، دقیقا همان راهی را برود که شهید شهسواری رفت. بنابراین به اعتقاد من ادبیات دفاع مقدس در معرفی الگوهای ایثار و شهادت برای نسل جدید و جوان خیلی اهمیت و تاثیر دارد، مخصوصا زمانی که همه تلاش می‌کنند نسل جوان ما را به طریقی از مطالعه آثار شهدا منحرف کنند، نیاز پرداختن به ادبیات دفاع مقدس خیلی ضروری‌تر می‌شود.

نویسنده کتاب «اردوگاه اطفال» در  بخش دیگر صحبت‌های خود ضمن تاکید بر لزوم همه‌فن بودن قوالب ادبی راوی ادبیات دفاع مقدس، عنوان کرد: خاطره‌نویسی ساده‌ترین راه در ادبیات دفاع مقدس است و در حال حاضر بیشتر شاهد همین ژانر در ادبیات دفاع مقدس هستیم و  فقدان قالب‌های دیگر مانند شعر، داستان کوتاه و رمان، مخصوصا رمان‌های قوی خیلی احساس می‌شود.

سهم زیاد خاطره‌نویسی 

این آزاده و نویسنده دفاع مقدس ادامه داد: درحال حاضر بخش عمده‌ای از ادبیات دفاع مقدس منحصر به خاطره‌نویسی شده که در آن معمولا راوی نویسنده نیست. یعنی یک نفر روایت می‌کند و یک نویسنده آن را می‌نویسد؛ البته این خوب است و باید حفظ شود اما در کنار آن باید سایر قالب‌ها هم پرداخته شود.

یوسف‌زاده گفت: من همیشه توصیه و حتی التماس می‌کنم که نویسنده‌های بزرگ کشور خیلی تریپ روشنفکری برندارند و باور کنند دفاع مقدس مال همه است و مخصوص قشر خاصی نیست که مثلا منِ نویسنده به دلیل اینکه از یک سازمان یا گروه خاص ناراحت بودم، با ادبیات دفاع مقدس قهر کنم.

وی افزود: بعد از سال‌ها که از جنگ جهانی می‌گذرد، هنوز بهترین و پرخواننده‌ترین رمان‌ها و حتی فیلم‌ها، مربوط به جنگ جهانی است و کشورهایی که مورد هجوم قرار گرفته‌اند یک ادبیات قوی از خود به جای گذاشتند و ادبیات جنگ و ضدجنگ دارند. البته خیلی از کشورها ادبیات جنگ ندارند و فقط کشورهایی که در معرض هجوم قرار گرفته‌اند، ادبیات جنگ دارند.

آشتی نویسنده‌های خوب با قهرمانان کشور

نویسنده کتاب «آن بیست‌وسه نفر» ادامه داد: مثلا در موضوع جنگ جهانی، کشوری مانند آلمان در ادبیات جنگ حرفی برای گفتن نخواهد داشت اما کشورهایی مانند روسیه که مورد هجوم قرار گرفته‌اند، بعد از گذشت سال‌ها هنوز آثاری در حوزه جنگ و دفاع تولید می‌شود و مخاطب هم دارد. بنابراین فکر می‌کنم که پرداختن به دفاع مقدس در ادبیات خیلی ضروری است. حتی من در جایی دیدم که مقام معظم رهبری هم این دغدغه را داشتند که یک رمان خوب و قوی پا نمی‌گیرد. باید نویسنده‌های خوب با قهرمانان کشورشان آشتی کنند و برای آن‌ها بنویسند.

یوسف‌زاده که کتاب‌های دفاع مقدسی او به زبان‌های عربی و ترکی ترجمه شده است در بیان اهمیت ترجمه ادبیات دفاع مقدس، با ارائه مثالی عنوان کرد: چند وقت پیش یک دخترخانم از کشور عراق در دایرکت صفحه اینستاگرام به من پیام داده بود که من با صفحه صفحه کتاب‌های شما گریه کردم. برای من خیلی عجیب بود از او پرسیدم کتاب‌های من را کجا دیدید، گفت از بازار نجف خریدم.

وی ادامه داد: برای من خیلی تکان‌دهنده بود که یک دختر بیست و دو ساله عراقی تمام ماجرایی که من در کتاب نوشته بودم را در ذهنش داشت و گاهی وقت‌ها اگر من به یک شخصی اشاره می‌کردم، پیام می‌داد و می‌گفت که در فلان صفحه کتاب درباره آن نوشته‌اید.

یوسف‌زاده با بیان اینکه این دختر عراقی اینقدر به کتاب مسلط بود که انگار با من زندگی کرده بود که این برای من خیلی جالب بود، گفت: در جایی از کتاب «آن بیست‌وسه نفر» من برای بیان اینکه فرزند آخر خانواده بودم، - لفظ «آخرو» -که مادرم از آن استفاده می‌کرد- - نام برده بودم و این دختر عراقی ترجمه عربی کلمه «آخرو» را برای من فرستاده بود و نوشته بود ما هم در فرهنگ خودمان چنین لفظی داریم و به بچه‌هایی که از همه کوچک‌ترند «انقوله» می‌گویند.

ترجمه ادبیات دفاع مقدس  اعجاز می‌کند

نویسنده کتاب «اردوگاه اطفال» اضافه کرد: بعدا متوجه شدم خیلی دیگر از جوان‌های عراقی، کشور لبنان کتاب‌های من را خوانده‌اند و بازخوردهایشان برای من خیلی جالب بود؛ بنابراین ترجمه واقعا می‌تواند اعجاز کند و الان بیشترین فروش در بازار کتاب ما مربوط به آثار ترجمه است پس چرا ما نباید کتاب‌هایمان را ترجمه و در کشورهای دیگر بفروشیم؟

یوسف‌زاده در پایان گفت: نهضت ترجمه یکی از مطالبات مقام معظم رهبری بوده و هست که من فکر می‌کنم بسیار به‌جا است و واقعا باید آثار که در موضوع دفاع مقدس نوشته شده، به همه زبان‌ها به ویژه زبان انگلیسی ترجمه شود. اگر ما امروز بتوانیم سردار سلیمانی را خلاف همه ذهنیت و تفکراتی که قدرت‌های استکباری از ایشان به‌عنوان یک نظامی بی‌رحم در ذهن جوانان غربی ساخته‌اند، به جوانان اروپا معرفی کنیم، بهترین کار فرهنگی است. بنابراین اولویت اول مسئولان فرهنگی ما این است که این کتاب‌ها را به زبان انگلیسی و عربی برای جوان‌های منطقه و زبان‌های دیگر ترجمه کنند و مطمئن باشند که حتما مخاطب دارد.