اقدام امام حسن عسکری(ع) برای حفظ امامت

حجت‌الاسلام محمدعلی خیرآبادی، مدرس حوزه علمیه خراسان، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، به مناسبت هشتم ربیع‌الثانی و ولادت امام حسن عسکری(ع)، در خصوص شیوه تببین معارف در کلام امام حسن عسکری(ع)، اظهار کرد: دوران امامت این امام همام، همانند ائمه پیشین و اجداد طاهرینش با شرایط خاصی از حکومت، افراد حاکم و منطقه جغرافیایی زندگی در سامرا همراه بود که البته از جهاتی هم ویژگی‌های مخصوص خود را داشته است.

وی با اشاره به اینکه امام در شرایطی که سن شریفشان به 30 سال رسیده بود و شهید شدند، ادامه داد: با اینکه آن حضرت در تبعید متولد شد، در تبعید به شهادت رسید و حتی امکان تشرف به حج را پیدا نکرد، اما در همین مدت کوتاه از عمر بابرکتشان نیز از امامت و رهبری جامعه اسلامی با شرایط خاص خود غافل نبودند.

این مدرس حوزه‌علمیه بیان کرد: امام با همه این شرایط سخت پیام اسلام و دین خدا و ارزش‌های اخلاقی و انسانی را به بهترین وجه به انجام رسانند. امام حسن عسکری(ع) برادری هم به نام حسین داشتند و هر دوی ایشان به گونه‌ای بزرگوارانه زندگی کردند که در عرف آن زمان همانند امام حسن(ع) و امام حسین(ع) که به سبطین معروف بودند. از این دو به عنوان سبطین یاد می‌کردند.

خیرآبادی با اشاره به اینکه دو لقب «عسکر» و «ذکی» از مشهورترین القاب حضرت هستند، اضافه کرد: از میان القاب امام که شهرت زیادی ندارد، اما در عین حال عمق معنایی زیادی دارد. «الرفیق» است که ریشه آن از رفق به معنای مدارا می‌آید.

وی تصریح کرد: با توجه به اینکه القابی که در آن زمان به افراد اختصاص می‌دادند، تابع جایگاه آنان بود، لذا حضرت با توجه به اینکه اهل مدارا با دوست و دشمن بود، لقب نالرفیق» دادند و در کتاب‌ها به عنوان رفیق از آن حضرت یاد کردند.

این مدرس حوزه علمیه خراسان ابراز کرد: در راستای تبیین ارزش‌های اسلامی، امام حتی در اواخر عمر شریف خود نامه‌های روشنگری و هدایتگری بسیاری به اقصی‌نقاط عالم فرستاد. یکی از ظرافت‌هایی که به عنوان پیام از آن یاد می‌شود، این است که حضرت برای حفظ امامت مردم را برای دریافت پاسخ سؤالات خود به حکیمه خاتون ارجاع می‌دادند.

خیرآبادی بیان کرد: شیخ صدوق در روایتی از احمدبن ابراهیم آورده است: «وی پس از شهادت امام حسن عسکری(ع)، نزد حکیمه خاتون رفت و از اعتقاد او درباره امامت پس از امام حسن عسگری پرسید. حکیمه خاتون در پاسخ فرمودند که به حجةبن الحسن(عج) اقتدا می‌کند، وی از محل و شخصیت امام زمان(عج) پرسید، حکیمه در پاسخ فرمودند: از دیدگان پنهان است. احمدبن ابراهیم پرسید: پس شیعه به چه‌کسی پناه ببرد؟ حکیمه پاسخ دادند: به جده، مادر ابومحمد (بانو حَدُیث). او گفت: آیا من به کسی اقتدا کنم که یک زن را وصی خود قرار داده است؟! حکیمه با درایت و درک وسیع خود پاسخ دادند: به حسین(ع) اقتدا کن که برای حفظ امام سجاد(ع) و جایگاه امامت، خواهرش زینب(س) را وصی خویش قرار داد».

وی اظهار کرد: علت اینکه امام حسن(ع) مردم را برای دریافت پاسخ سؤالات خود به مادر بزرگوارشان ارجاع دادند، این بود که جان و شخصیت امام عصر(عج) که اصل تشیع، مذهب و اسلام بود، حفظ شود و به این طریق هم رسالت خود را انجام دادند و هم امامت را به سر و سامان رساندند.

این مدرس حوزه‌علمیه در خصوص تاثیر کلام امام در بین مردم سامرا، اضافه کرد: امام آنچنان کلامشان با متانت بود که با وجود اینکه تبعیدی بود و هر دوشنبه و پنجشنبه باید خود را به حکومت معرفی می‌کرد، اما مردم از این فرصت رفت‌وآمد حضرت در مسیر استفاده کرده و اجتماع می‌کردند، تا از حضور و کلام حضرتش بهره‌مند شوند.