عبودیت؛ بلندترین مقام انسان
صاحب تفسیر مشکاة گفت: آیه نخست سوره اسراء با تعبیر ملکوتی «سُبْحانَ الَّذي أَسْرى بِعَبْدِهِ» آغاز می‌شود؛ آیه‌ای که حقیقت عبودیت را در اوج معرفت و قرب الهی می‌نمایاند و بنده برگزیده خدا را در مسیر سیر شبانه و آگاهانه به سوی خالق خویش نشان می‌دهد.
جایگاه غنا در تربیت معنوی از منظر امام سجاد(ع)
صاحب تفسیر مشکاة گفت: از منظر امام سجاد(ع) غنا نه صرفاً یک حالت روانی، بلکه یک تحول وجودی است؛ تحولی که در آن، انسان خویش را متصل به سرچشمه بی‌پایان قدرت، عزت، علم و رحمت الهی می‌بیند.
سوگند به زمان؛ نمادی از عظمت و اهمیت لحظه‌ها در قرآن
سوگندهای الهی به لحظات خاصی از زمان (فجر، عصر، لیل، ضحی)، نه تنها تأکیدی بر عظمت آفرینش است، بلکه راهبردهایی عمیق برای زندگی هدفمند و متوازن در اختیار انسان قرار می‌دهد. این سوگندها، ما را به قدرشناسی فرصت عمر، برنامه‌ریزی دقیق، حضور در لحظه و پرهیز از شتاب‌زدگی بی‌هدف دعوت می‌کنند.
توصیف قیامت از زبان امیرالمؤمنین(ع)
صاحب تفسیر مشکاة گفت: خطبه هشتاد و سوم نهج‌البلاغه خطبه‌ای نورانی، کلامی سرشار از حقایق و بینش‌های ژرف است که افق‌های تازه‌ای را به روی مخاطبان خود در طول تاریخ می‌گشاید و با تبیین وضعیت انسان‌ها در قیامت، نگرش‌های عمیق اخلاقی و الهی ارائه می‌دهد.
عدالت بین نسلی در پرتو آموزه‌های قرآن
آیات قرآن کریم درباره «امانت» و «فساد در زمین»، مبنای محکم و الهی برای مسئولیت انسان نسبت به نسل‌های آینده فراهم می‌آورد. این مسئولیت، مستلزم رعایت حق بقا و بهره‌مندی برای نسل‌های آینده، مصرف معتدل و دوری از اسراف در منابع و تلاش برای آبادانی و احیای زمین است.
ریشه سلامت روان نوع اندیشه انسان به خود است
نرگس طاهری با بیان اینکه ریشه سلامت روان، سلامت ذهن و نوع اندیشه انسان نسبت به خود و داشتن حس ارزشمندی است، گفت: برخی معتقدند سلامت روان انسان به حرمت نفس منوط است و بيمارىهاى روانى و روحی از كمبود حس احترام به خويشتن سرچشمه مى‌گيرد.
آموزه‌های قرآنی و آینده‌پژوهی
نگاه قرآن به آینده جامعه بشری همزمان دو سویه متمایز اما هم‌پوشان دارد. یک سو، افق آخرتی و استعلایی که آینده را عرصه بازخواست، جزا و تحقق عدل الهی می‌داند و از سوی دیگر، توجه مستقیم و مکرر به سرنوشت اجتماعی اقوام و پیامدهای عمل جمعی در زمان تاریخی که نشان می‌دهد قرآن آینده را صرفاً به‌عنوان یک «اتفاق غیبی» تلقی نمی‌کند، بلکه آن‌را محصول تعامل اراده الهی و مسئولیت انسانی می‌داند.
شناخت خداوند سبحان و نقش تسبیح در مسیر معرفت الهی
صاحب تفسیر مشکاة گفت: شناخت خداوند سبحان و معرفت ذات بی‌کران او، همواره یکی از محورهای اساسی معارف الهی بوده است.
ذکر خدا چاره‌سازترین عامل در بحران‌های زندگی است
حجت‌الاسلام محمدعلی فیض‌آبادی گفت: انسانی که به خدا توکل می‌کند، در سخت‌ترین شرایط نمی‌شکند و خود را نمی‌بازد؛ دوری از خداوند سبب بی‌آرامشی می‌شود و انسان مؤمن با تکیه بر یاد خدا، در برابر مشکلات آرامش خود را حفظ می‌کند.
روایت امیرالمؤمنین(ع) از روزی که صداها خاموش و دل‌ها تهی می‌شوند
صاحب تفسیر مشکاة گفت: امیرالمؤمنین(ع) با بیانی عمیق، تصویری از حقیقت قیامت، مقام خضوع بندگان و عظمت بی‌مانند اهل‌بیت(ع) ترسیم می‌کنند.
