ایکنا به مناسبت روز 13 آبان، روز دانشآموز گفتوگویی با فرزانه سریر پیرامون تربیت دانشآموز انقلابی و کنشگر انجام داده است.
فرزانه سریر، دارای دکتری حقوق خصوصی و مدرس دانشگاههای علوم تحقیقات، آزاد واحد تهران- جنوب، پیام نور و جامع انقلاب اسلامی است. از وی کتابهایی در رابطه با حقوق و علوم قضایی منتشر شده است که میتوان به کتاب «مجموع نکات آیین دادرسی مدنی» اشاره کرد. در ادامه مشروح این گفتوگو را میخوانید.
ایکنا - برای تربیت نوجوانان به عنوان دانشآموزی انقلابی باید به چه نکاتی توجه داشت؟
در وهله نخست تربیت خانوادگی حائز اهمیت است. یعنی ابتدا باید دید نگرش والدین نسبت به آرمانهای انقلاب چگونه بوده است. زیرا کودک ابتدا با آن نگرش و رفتارها رشد کرده و آموزشپذیر میشود. رفتارها، الگوها و آموزههای مربیان در محیط آموزشی نیز مهم است و باید دید که آنها تا چه حد اعتقاداتشان به انقلاب و آرمانهای انقلاب عمق دارد. اگر خانه و مدرسه با هم در یک جهت باشند به همان میزان نگرش در دانشآموز نهادینه میشود.
اگر یکی از این بخشها نگاه متفاوتی داشته باشد؛ مثلاً خانواده معتقد نبوده ولی مدرسه معتقد باشد، نوجوان که بیشتر تحت تاثیر دیگران است تا خانواده، اگر مربیان و معلمان وظیفه تعلیم، تربیت، آموزش و پرورش نقش خود را به درستی ایفا کنند، کم کاری خانوده هم مرتفع شده و حتی دانشآموز بر روی خانواده تاثیرگذار خواهد بود.
ولی اگر محیط و گروههای دوستی به آرمانهای انقلاب معتقد نباشند یا عمق اعتقادشان کم باشد، دانشآموز در مقابل خانوادهای قرار گیرد که معتقدند ولی مدرسه و گروه دوستیای که معتقد نیست؛ دچار تضاد میشود. مگر اینکه عمق اعتقادات خانواده عمیق باشد تا بتواند از لحاظ عقیدتی پاسخ تمام سوالهای نوجوان را بدهد و او را اقناع کند. زمانی که خانواده بتواند جوان خود را اقناع کند، توانسته است که یک دانشآموز انقلابی و ولایی را تربیت کند.
ایکنا - با این تفسیر عملکرد آموزش و پرورش برای تربیت دانشآموز انقلابی چگونه بوده است؟
متاسفانه باید بگویم که آموزشوپرورش ما نه تنها در جهت تربیت دانشآموز نقلابی قدمی برنداشته بلکه حتی اگر خانوادهایی هم توانستهاند که بر روی نوجوان خود کار کند و او را انقلابی تربیت کند با ایجاد گروههای دوستی متفاوت از نظر نگرش توانسته تاثیر خانواده را کمرنگ کند.
اگر ما بخواهیم دانشآموز انقلابی و ولایی تحویل جامعه دهیم باید در درجه اول مربیان انقلابی و ولایی داشته باشیم نه اینکه مربیان صرفاً برای امرار معاش سر کلاس حاضر شوند. باید نگاه آنها این باشد که معلمی شغل انبیاء است. همچنین هدف آنها تربیت نسلی باشد که قرار است پرچم انقلاب را به دست حضرت مهدی(عج) برساند.
معلمها باید خیلی بالاتر از حرفه و شغل به معلمی نگاه کنند. اما جز معدود مدارسی که جهتشان به این سمت است باقی مدارس به هیچ وجه چنین دغدغهای ندارند تا سوالی در ذهن نوجوان به وجود بیاورند که نوجوان به عنوان دانشآموز جایگاهش در جامعه چیست و چه نقشی را باید ایفا کند و چه وظایف و تکالیفی برعهده دارد. نوجوانان از حق تربیت و آموزش و پرورش صحیحی برخوردار نشدهاند.
ایکنا - دانشآموز تراز انقلاب اسلامی چه خصوصیاتی دارد؟
دانشآموز تراز انقلاب اسلامی دانشآموزی است که همزمان در چند بُعد رشد کرده است. اولین بُعد رشد جسمانی است؛ یعنی جسم قوی و سالم دارد و میفهمد که غذایی که دارد میخورد در پرورش روح و جسم او مؤثر است. لقمهای که میخورد حلال باشد و پای حقالناس و حقالله بایستد. دوم اینکه آداب رفتار و تربیت را بداند و حریمها را حرمت بدارد.
نکته سوم اینکه از نظر هیجانی بتواند بر خود مسلط بوده و صبوری را آموخته باشد. اگر از حرفی عصبانی شد توان فروخوردن خشم خود را داشته باشد و هیجان خود را کنترل کند. نکته بعدی این است که بداند درس خواندن برای دانشآموز جهاد است و قدر دانشآموز بودن را بداند و از لحظه لحظه آن استفاده کند و بداند اگر در کنار علم، تعهد داشته باشد آن وقت است که مانند فردی مثل سردار سلیمانی، یک مجاهد فیسیبلالله خواهد شد و هم تراز انقلاب اسلامی خواهد بود.
جهاد تبیین راهکاری است که رهبری برای تربیت دانشآموز تراز انقلاب دادهاند. دوران نوجوانی دوران شک و تردید است. نوجوان دیگر نه کودک است و نه نوجوان؛ یعنی نه کسی است که بتواند مصلحت خود را تشخیص دهد و نه آنکه بگوییم میتواند نسبت به موضوعاتی که در اطراف خود اتفاق میافتد بیتفاوت باشد. امروز نوجوان ما در وضعیتی قرار میگیرد که از اجتماع صدای دو قطب کاملاً متفاوت میشنود و سوال برایش پیش میآید که کدام یک از آنها حرف درست را میگویند؟ بنابراین باید برای او روشنگری کرد و با زبان در حد فهم نوجوان صحبت کرد.
باید با نوجوان نشست و حرف زد و از حرفهای پرخاشگرانه و عکسالعمل بیادبانه او نباید ترسید. نباید از واکنش گستاخانه و جسورانه او عقبنشینی کرد بلکه در ابتدا خود را همراه و همگام او نشان دهیم به این معنا که نوجوان حس کند کنار او هستیم نه در مقابل او. باید به او این احساس را بدهیم که خیرخواه او هستیم سپس موضوعات و ابهامات ذهنی او را برطرف کنیم.
ما با جوان و نوجوانمان گفتوگو نکردیم. اگر اکنون از این ناحیه ضربه میخوریم به دلیل کمکاری خودمان است و باید تقصیر خود را بپذیریم. باید با جوانانمان صحبت کنیم و جلسات توجیهی بگذاریم؛ نه جلسات خستهکننده بلکه جلساتی که باب میل نوجوانان است. باید در قالب برنامههای باب میل نوجوانان حرفهای اساسی را هم به گوش آنها برسانیم. همچنین جلسات پرسش و پاسخ بگذاریم و از اینکه نوجوانی سوال گستاخانه بپرسد ترسی نداشته باشیم بلکه با حلم و بصیرت پاسخش را بدهیم و او را قانع کنیم.
ایکنا - سخن پایانی.
جوان ما باید بداند که برای کشور ارزشمند است و این سرزمین میتواند از او استفاده کند. مهمترین سرمایه هر کشوری جوانان آن هستند. نوجوانان و دانشآموزان باید جایگاه خود را در ایران اسلامی بدانند. ما وظیفه داریم تا جایگاه آنها را نشان دهیم و هنگامی که جایگاه خود را شناختند و دانستند که کجاست و چقدر رفیع است با دلسوزیهای دشمن و اشک تمساح ریختن دشمن فریب نخواهند خورد.
شهید همت فرمودند که هرجا شک کردید که جبهه حق کجاست نگاه کنید دشمن کدام طرف را دارد میکوبد. باید سخنان شهیدان آویزه گوش جوانان باشد و اگر شک کردند که کدام طرف درست میگوید و حق با کیست نگاه کنند که دشمن کدام سمت را میکوبد، حق همانجا است. اگر بتوانند این موضوع را تشخیص دهند امکان ندارد که در دام نفاق و تفرقه گیر بیفتند. نوجوانان بدانند که سلامت و سعادت آنها و جامعه، در ایران متحد، آباد و همدل است.
انتهای پیام