توکل مصداق «حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ» است

به گزارش ایکنا از گیلان، حجت‌الاسلام رشیدی، مدرس حوزه علمیه شامگاه، 28 فروردین‌ماه در جمع نمازگزاران مهدیه بندرانزلی با اشاره به معنای «توکل» در آیه سوم سوره احزاب و چگونگی توکل، اظهار کرد: در این آیه شریفه خداوند خطاب به نبی مکرم اسلام فرموده: «وَ تَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ وَكِيلًا؛ و بر خدا اعتماد كن همين بس كه خدا نگهبان [تو]ست» توکل فقط به خداوند تأکید شده است.

وی با اشاره با اینکه توکل در لغت به معنای اظهار ناتوانی در یک فعل و سپس اعتماد به دیگری برای انجام آن است، افزود: این معنای توکل به‌صورت عام است ولی طبق تعریف مرحوم نراقی در جامع السادات «توکل» در فرهنگ دینی یعنی انسان تنها خدا را تأثیرگذار در هستی بداند لذا تنها به او اعتماد کرده و کارها را به او سپرده و از غیر او قطع امید کند و این به معنای توکل بر پروردگار است.

رشیدی با بیان اينکه در برابر اموری که با آنها مواجه می‌شویم اول اینکه خدا را تأثیرگذار در عالم هستی بدانیم، به او اعتماد داشته باشیم، از غیر او قطع امید کنیم و در نهایت کار را به او بسپاریم، تصریح کرد: اگر این چهار مرحله در وجود انسان تثبیت شد یعنی انسان به مرحله توکل رسیده است.

این مدرس حوزه با تأکید بر اینکه توکل مراتب و درجاتی دارد، گفت: اولین مرتبه توکل به خداوند به گونه‌ای است که یک فرد به وکیل خود در امور دنیوی اعتماد دارد و انجام امور را به او واگذار می‌کند هر چند در وکالت زمینی و انسانی ممکن است قدری شک و شبهه باقی بماند که در مراتب توکل، این ضعیف‌ترین درجه توکل است.

رشیدی با اشاره به مرحله دوم توکل آن را همانند حال کودک نسبت به مادرش تشبیه کرد و افزود: این کودک غیر از مادر فرد دیگری را نمی‌شناسد و خودش را به دست مادر می‌سپارد و به جز او به دیگری پناه نمی‌برد و علاقه‌اش نسبت به مادر آنقدر زیاد است که او را با فرد دیگری عوض نمی‌کند و تفاوت این مرحله با مرحله اول این است که در اینجا متوکل فقط به کسی که به او توکل کرده است توجه می‌کند حتی به خود توکل هم توجه ندارد و فقط به شخص توجه دارد که برخی قائلند این مرحله مربوط به خواص است.

وی با بیان اینکه مرحله سوم که مرتبه آخر توکل است، تصریح کرد: متوکل خودش را همانند مرده‌ای در دستان غسال قرار می‌دهد این مرتبه یعنی «من» از خودم هیچ اختیاری ندارد و تنها به اختیار او حرکت می‌کند تفاوت این مرحله با مرحله دوم این است که متوکل به سبب اعتماد به عنایت پروردگار دعا و تضرع را ترک کرده و خود را به باری‌تعالی می‌سپارد که مرحوم نراقی این درجه از توکل را بالاترین درجه توکل شمرده و می‌گوید دست یافتن به این مرحله بسیار نادر لکن اتفاق افتاده مثل جریان حضرت ابراهیم که به دستور نمرود به آتش افکنده شد و وقتی جبریل از ایشان پرسید آیا حاجتی داری؟ حضرت ابراهیم(ع) فرمود: «حسبی الله و نعم الوکیل».

رشیدی اظهار کرد: مصداق این مرحله از توکل در آیه 173 سوره مبارکه آل عمران «حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكِيلُ؛ خدا ما را بس است و نيكو حمايتگرى است» که خداوند را در همه امور کافی و حامی بدانیم.