اسرافیلی: فقر پژوهش در شعر آیینی گاه به قلب تاریخ منتج می‌شود + فیلم
شاعر نامی و پیشکسوت شعر آیینی در همایش «زنده جاوید» در ایکنا گفت: آسیب مهم این عرصه به فقر پژوهش در شعر آیینی بازمی‌گردد که گاه به قلب تاریخ منتج می‌شود.
به گزارش ایکنا؛ همایش آسیب‌شناسی و جریان‌شناسی شعر عاشورایی و شعرخوانی با عنوان «زنده جاوید» با مشارکت مؤسسه «شعر و سرود آیه» و خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) با حضور اساتید سرشناس حوزه شعر آیینی چون حسین اسرافیلی؛ رضا اسماعیلی؛ علیرضا قزوه؛ عبدالجبار کاکایی؛ علی‌محمد مؤدب و ناصر فیض در ایکنا برگزار شد.
در این محفل اساتید حاضر در حوزه شعر آیینی علاوه بر طرح دیدگاه‌های خود در حوزه جریان‌شناسی و آسیب‌شناسی شعر سرخ و عاشورایی هر یک به فراخور بحث و مجلس موجود، قطعه‌ای از نوسروده‌های خود را در حوزه شعر سرخ برای حاضران قرائت کردند.
آنچه در ادامه از خاطر شما می‌گذرد اولین قسمت از این همایش است که به سخنان و اشارت استاد حسین اسرافیلی شاعر نامی و پیشکسوت شعر آیینی در محفل «زنده جاوید» به میزبانی ایکنا باز می‌گردد.
حسین اسرافیلی سخنان خود را بر رویکرد نادیده گرفتن ابعاد حماسه و گنجینه‌های متعدد معنوی و هویت‌بخش فلسفه عاشورا استوار کرد و گفت: عاشورا گنجینه پنهانی است که در طول بیش از ۱۴ قرن با وجود آنکه هر کس از زاویه خود نگاه و ارزیابی نسبت به آن داشته، هنوز هم زوایای پنهانی دارد که لازم است به کشف آنها بنشینیم.
این شاعر پیشکسوت آیینی با تاکید برآنکه ابعاد ناشناخته و کشف نشده حماسه عاشورا به حدی است که طی 14 قرن گذشته و در قرون آتی هر ادیب و شاعری تصمیم به ورود به حوزه شعر و ادبیات سرخ بگیرد می‌تواند به یکی از گنجینه‌های دست نخورده و غیرمکشوف این حماسه بپردازد خاطرنشان کرد: از هر زاویه‌ای به این حادثه نگاه کنیم ناگفته‌های فراوانی وجود دارد که امروز بیش از هر زمان دیگری لازم است تا هنرمندان، ادیبان و شاعران هر زمان که اراده‌شان به ورود به حوزه شعر آیینی قرار گرفت از آن زوایا نامکشوف طی طریق کنند. چرا که نادیده‌هایی بسیار در این اقیانوس ژرف وجود دارد که هر بار بر آن نگاه می‌کنیم از تأثیرگذاری و تازگی آنها به شعف می‌آید.
لزوم رعایت ادب ورود به عرصه سرایش شعر آیینی
اسرافیلی با تاکید برآنکه ورود به عرصه شعر عاشورایی آداب و ترتیبی دارد که گاه مورد غفلت قرار می‌گیرند یادآور شد: مهم‌ترین آسیب امروز در شعر سرخ و عاشورایی حضور جوانانی است که بدون عقبه پژوهشی و آشنا به مفاهیم قیام و فلسفه اباعبدالله در حوزه ادبیات آیینی دست به آزمون و خطاهایی می‌زنند که گاه بیش از منفعت با خود خسران به همراه دارد.
وی در اثبات نقد مطرح شده به ذکر مثالی پرداخت و گفت: در عصر و زمانمه حاضر گاه از شاعران جوان شاهد خلق تعابیری با مفهوم «عشق» آنهم عشق زمینی هستیم که این نگاه به جد اشتباه است. تلخ‌تر آنکه روایت آن جوانان از عشق زمینی به عشق این روزها که در کافه‌ها شکل می‌گیرد بیشتر ارجاع و شباهت دارد. یعنی در چنین اشعار ما با محبوب‌های زمینی با همان لحن و نوع گفتارشان وارد عرصه ادبیات آیینی در مدح و منقبت این نگاه مقدس ورود می‌کنیم که در مواجهه با چنین آسیبی باید بسیار مراقب بود.
اسرافیلی با اشاره به آنکه باز هم تاکید می‌کنم که باید رفتار و مراتب ورود به شعر آیینی و سرودن از ائمه اطهار از سوی شاعران بسیار مورد توجه و رعایت قرار گیرد تصریح کرد: به شخصه معتقدم بدون وضو نباید وارد این عرصه شد. همچنین بدون تحقیق و عقبه پژوهشی در مقاتل معتبر نیز ورود به این عرصه خطاست.
قلب تاریخ به واسطه فقر پژوهش در شعر سرخ
اسرافیلی با ذکر مثال دیگری درباره سرودن اشعار سرخ بدون شناخت و آشنایی که گاه به قلب تاریخ می‌انجامد گفت: در خوانش شعری از یکی از جوانان کشور به این مصرع برخوردم که آن بنده خدا سروده بود: «بعد از ابوفاضل علی‌اکبر زمین افتاد».
وی ادامه داد: این در شرایطی است که در بسیاری از مقتل معتبر به این مهم اشاره شده که حضرت ابوالفضل(ع) همراه امام حسین(ع)، پشت‌به‌پشت به میدان رفتند و قرار شد تا اگر جدایی بین آنها در میدان نبرد اتفاق افتاد، یکدیگر را با تکبیر از حال خود آشکار کنند. این مسئله به وضوح عدم آشنایی آن شاعر با روایت‌های تاریخی و مقاتل را بازتاب می‌دهد.
اسرافیلی با اشاره به کتاب «تحریفات عاشورا» اثر آیت‌الله شهید مطهری گفت: شهید مطهری در کتاب عاشورایی خود به بسیاری از چنین قلب تاریخ‌هایی اشاره کرده است. هر ادیب و شاعر در مسیر خلق آثار سرخ باید چنین دست از آثار پژوهشی و معتبر را بارها بخواند تا از مسیر ثواب خارج نشود.
آیا تمام مصائب عاشورا با یک مشک آب حل می‌شد؟
اسرافیلی در ادامه به جمع‌های گسترده عاشقان اباعبدالله در تکایا و هیات‌ها با حضور شاعران و مداحان سرشناس اشاره کرد و گفت: همین امسال در عزاداری‌های تکیه معلا، مداح آذری زبانی را دیدم که با سوز و گداز در نوحه و روضه خود به روایت دستان داماد ناکام و عروس بیچاره اشاره می‌کرد و چنان با سوز، گداز و اغراق به روایت این داستان ساده نشسته بود که من مخاطب احساس کردم گویا تمام حماسه کربلا با رفع آن مشکل به سامان می‌شد. روایت آن ذاکر چنین بود که گویا اگر آن دو ازدواج می‌کردند، تمام فکر و ذکر اهل‌بیت(ع) راحت می‌شد.
وی ادامه داد: یا همچنین تاکید بر تشنگی و اغراق شاعران گاه به حدی است که خود بارها این مسئله را به شاعران جوان گفته‌ام که با این شعر شما اینطور استنباط می‌شود که تمام آن شور و حماسه با یک مشک آب فیصله پیدا می‌کرد. گاه شاعران چنان از مشک و عطش صحبت می‌کنند که احساس می‌کنم حد عذاب، سختی، مصیبت، بیعت و سرفرازی شهدایی که در کربلا بودند همه به‌خاطر یک مشک آب بود و اگر آن مشک وجود داشت دیگر دغدغه‌ای نبود!
اسرافیلی در پایان سخنان خود غزلی عاشورا و برگرفته از حال و هوای عصر عاشورا را با طلیعه «آسمان آیینه شد زخم تو را دربرگرفت» برای حاضران در این نشست قرائت کرد.
انتهای پیام
