برخورد قاطع طالبان با عوامل ترور علمای شیعه ضروری است

به گزارش ایکنا، مجموعه‌ای از حملات هدفمند به شیعیان افغانستان در  ماه‌های اخیر نگرانی‌های زیادی را در میان جامعه شیعه و هزاره  افغانستان به وجود آورده است.

تنها در ماه گدشته، در دو حمله جداگانه در منطقه‌ای عمدتاً شیعه و هزاره‌نشین در ولایت هرات همسایه ایران، چهار روحانی شیعه و چهار زن جان باختند.

 مقام‌های امنیتی طالبان گفته‌اند که افراد مسلح ناشناس در این حملات دست داشته‌اند. اما هیچ گروهی مسئولیت این ترورها را نپذیرفته است.

 پیش از این، گروه تروریستی داعش در چند مورد مسئولیت حمله به شیعیان از جمله مساجد و مراکز فرهنگی آنها را به عهده گرفته است. اخیراً دیده‌بان جهانی حقوق بشر در گزارشی اعلام کرد که گروه تروریستی داعش مسئولیت چند بمب‌گذاری و حمله مسلحانه علیه هزاره‌ها در سال ۲۰۲۲ میلادی را به عهده گرفته که بر اثر آن‌ها دست‌کم ۷۰۰ نفر کشته و زخمی شدند.

برخی‌ فعالان در جامعه هزاره و شیعه افغانستان، طالبان را به ناتوانی در برقراری امنیت شیعیان و هزاره‌ها متهم می‌کنند. بسیاری از شیعیان هزاره معتقدند که با آمدن طالبان وضعیت امنیتی آنان بدتر شده و هر روز شیعیان هدف ترور قرار می‌گیرند و مرجعی هم برای تأمین امنیت آنان وجود ندارد؛ طالبان هم تاکنون در این راستا کار مؤثری انجام نداده و خود متهم به کشتار شیعیان هزاره یا رضایت از ترور آنهاست.

«محمد مطهری»، رئیس شورای علمای شیعه هرات در غرب افغانستان به تازگی گفته است که در پی حملات اخیر علیه شیعیان به ویژه علما، مقامات طالبان اطمینان داده‌اند که برای تأمین امنیت، تدابیر جدی‌تری را اتخاذ خواهند کرد. وی افزود: مقامات طالبان وعده داده‌اند که سلاح و گارد امنیتی در اختیار علمای شیعه ولایت هرات قرار گیرد.

رئیس شورای علمای شیعه هرات درباره اهداف ترور شیعیان نیز گفت: گروه‌های تروریستی تکفیری اهداف مختلف دارند، از جمله به‌دنبال تحریک جامعه تشیع علیه حکومت و بالعکس نیز بدبین‌کردن حکومت علیه جامعه شیعه هستند.

تعامل سازنده شیعیان با امارت اسلامی

شیعیان سی درصد از جمعیت افغانستان را تشکیل می‌دهند و پس از به قدرت رسیدن طالبان در ۱۵ آگوست ۲۰۲۱، بزرگان شیعه با تحلیل وضعیت و در نظر گرفتن مصالح کشور راه تعامل و سازش را با حکومت طالبان در پیش گرفته‌اند که نقش این تعامل در حفظ حاکمیت طالبان غیرقابل انکار است. بدون شک این وضعیت برای بسیاری از جریانها مطلوب نیست و ممکن است یکی از انگیزه‌های اصلی حملات تروریستی علیه شیعیان به ویژه علما، ایجاد تغییر جهت در سیاست کلی شیعیان در تعامل با حکومت طالبان باشد.

حملات تروریستی علیه شیعیان و ترور علمای شیعه تحت حاکمیت طالبان که متاسفانه اصرار بر انکار حقوق سایر مذاهب به ویژه شیعیان هم دارند، دشمنان ملت افغانستان را به موفقیت در ایجاد تضاد مذهبی نزدیک می‌کند؛ لذا ایجاد جنگ مذهبی از جمله اهداف این حملات تروریستی می‌تواند باشد.

شیعیان هزاره در افغانستان خواستار به رسمیت‌شناسی «نسل‌کشی هزاره‌ها» از سوی سازمان ملل متحد و جامعه جهانی هستند. آنها از سازمان ملل متحد و جامعه جهانی می خواهند که با به رسمیت شناسی نسل‌کشی هزاره‌ها، مکانیزم‌های ویژه‌ای را برای توقف حملات علیه این مردم و تأمین امنیت آنها در نظر بگیرند.

ریچارد بنت، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد ترور عالمان دینی شیعه در هرات را محکوم کرده و گفته است که این ترورها را بررسی می‌کند، اما دفتر سازمان ملل متحد در افغانستان هنوز در مورد ترور شیعیان این کشور واکنشی نشان نداده است.

حجت الاسلام و المسلمین عیسی مزاری، از علمای شیعه افغانستان و رئیس مرکز فعالیت‌های فرهنگی اجتماعی تبیان در گفت‌وگویی با ایکنا درباره انگیزه عاملان ترور شخصیت‌ها و علمای شیعه در افغانستان گفت: متأسفانه ترور‌ها در افغانستان بخصوص در ولایت هرات در دوره جمهوری افزایش زیادی داشت اما در دوره امارت اسلامی اگر چه کاهش چشمگیری داشته اما هنوز هم شاهد ترورهایی هستیم. مزاری افزود: تروهای اخیر در هرات که تعدادی از علمای شیعه هدف قرار گرفتند اهداف خاصی را دنبال می‌کند.

اهداف تروریست‌ها از ترور شیعیان

وی ادامه داد: هدف اول تروریست‌ها دامن زدن به اختلافات مذهبی در جامعه است و می‌خواهند طوری جلوه دهند که گویا اهل سنت پشت این ترورها هستند. هدف دیگر آنها ایجاد اختلاف بین شیعیان و امارات اسلامی طالبان است. آنها می‌خواهند این تلقی را به وجود بیاورند که امارت اسلامی هیچ جایگاهی برای شیعیان قائل نیست در حالی که از آغاز به کار طالبان، رفتار و برخورد آنها با شیعیان بسیار خوب و انسانی بوده است.

وی ادامه داد: ما هنوز فشار خاصی را از سوی مقامات طالبان علیه شیعیان شاهد نبوده‌ایم اما مخالفین سعی دارند شیعیان را مجاب کنند که طالبان با شما نیست. آنها سعی دارند القا کنند که مقامات امارت اسلامی پشت این ترورها هستند.

حجت‌الاسلام مزاری درباره اهداف دیگر عاملان این جنایات افزود: تروریست‌ها گمان می‌کنند اگر ترور شیعیان ادامه پیدا کند، جمهوری اسلامی هم ممکن است در روابط خود با طالبان تجدید نظر کند. با توجه به اینکه هرات هم‌مرز با ایران است تمرکز تروریست‌ها بر روی هرات قرار گرفته تا رابطه ایران و افغانستان تخریب شود.

ایجاد تنش بین ایران و طالبان

وی تأکید کرد: نگاه امارت اسلامی نسبت به ایران از گذشته بسیار جدی‌تر شده و سعی می‌کند بخصوص از نظر اقتصادی از ظرفیت‌های ایران بهره ببرد و تعامل اقتصادی بین ایران و افغانستان رو به افزایش است. هیئت افغانستانی در سفر اخیر خود به ایران با استقبال خوب ایرانی‌ها مواجه شد که نشانه تعمیق روابط دوجانبه است.

مزاری افزود: تروریست‌ها گمان می‌کنند با ترور شیعیان، نگاه ایرانی‌ها به طالبان تغییر می‌کند و روابط دو کشور تیره می‌شود و جلوی گسترش همکاری گرفته می‌شود. از سوی دیگر هر ترور، انفجار و ناامنی در افغانستان در راستای تضعیف امارت اسلامی و القای ناکارآمدی آنهاست. آنها می‌خواهند بگویند طالبان توان تأمین امنیت و محافظت از حقوق شهروندی مردم را ندارد و بدین ترتیب طالبان را نامشروع جلوه دهند.

لزوم برخورد قاطع طالبان با تروریست‌ها

وی درباره وظیفه طالبان برای مقابله با ناامنی و ترور شیعیان گفت: ما همواره گفتیم که امارت اسلامی باید سعی کند در جهت امنیت همه مردم افغانستان گام بردارد. آنها باید سرنخ‌ها را پیگیری و اطلاع‌رسانی کنند و تروریست‌ها را به اشد مجازات برسانند. برخورد با عاملان این جنایات باید قاطع و علنی باشد و دست‌های داخلی و خارجی مشخص شود.

این روحانی افغانستانی ادامه داد: وظیفه مردم افغانستان حضور در صحنه است؛ مردم باید با حکومت تعامل داشته باشند و حرکت‌های مشکوک را گزارش دهند و برای تحقق امنیت در صحنه حضور داشته باشند.

گفت‌وگو از محسن حدادی