خدا «طلب» مخلوقات خود را دوست دارد

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری صاحب تفسیر مشکاة و مفسر قرآن، در نشست مجازی که امروز 29 بهمن ماه، با موضوع «شیوه درخواست از خداوند» برگزار شد، اظهار کرد: با توجه به آیات و روایات، درباره درخواست کردن و چیزی خواستن از خداوند باید به دو نکته توجه داشته باشیم نکته اول این است که شایسته است همواره به صورت مصداقی از خداوند چیزی نخواهیم و چنین نباشد که برای خداوند تعیین تکلیف کنیم و مسیر مشخصی را نشان بدهیم. پس باید آنچه را از او می‌خواهیم در قالب خواهش‌های کلی باشد نه اینکه مصادیق ریزی را در خواسته‌های خودمان در نظر گیریم، زیرا ما نمی‌دانیم آن چیز با دنیا و آخرت، امروز و فردا و نسل و ذریه‌مان هماهنگ، همگون و سازگار قرار دارد یا ناهماهنگ با فطرت بشری ما خواهد شد. 

وی ادامه داد: نکته دوم این است که باید خواسته‌های خود را به مشیت خداوند محول کنیم؛ یعنی بگوییم: خدایا به ذهن کوچک من رسیده است که این چیز خواسته و نیاز من است. حال اگر به صلاح من است و مشیت تو بر این است که آن را به من بدهی، آن را به من کرامت کن. اگر هم به مصلحت من نیست و مشیت تو به آن تعلق نمی‌گیرد، ما سرسپرده حکم و فرمان تو هستیم. حافظ دراین باره در غزل شماره 418 دیوان خود سروده است: 
گر تیغ بارد، در کوی آن ماه/ گردن نهادیم، الحکم للّه
آیین تقوا ما نیز دانیم/ لیکن چه چاره با بخت گمراه

انصاری بیان کرد: خداوند چون خالق، معبود و غنی بالذات است، آن به آن فيضش جاری بوده و دست عطای او گشوده است، فلذا شیخ عباس قومی در مفاتیح الجنان دعای «يَا دَائِمَ الْفَضْلِ عَلَی الْبَرِيَّة؛ ای خدايی كه فضل و كرمش به آفريدگان هميشگی است.» را در شب‌های مبارک توصیه کرده است و خداوند را با این تعبیر در دعا خطاب قرار داده است. او «دَائِمُ‌الفَضْل» است و تمام مخلوقات، «دَائِمُ ‌الفَقْر» و «دَائِمُ‌ الحَاجَة» قرار دارند. بنابراين حاجت انسان‌ها به خدای سبحان مستمر و بدون توقف است. يكی از وجوه زيبا و لذت‌آفرين ارتباط انسان با خالق همين طلب پيوسته از اوست، خداوند در قسمتی از آیه 16 سوره «سجده» در قرآن می‌فرماید: «يَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفاً وَ طَمَعاً؛ پروردگارشان را از روی بيم و اميد می‌خوانند.»

صاحب تفسیر مشکاة اظهار کرد: در تمام هستی، همه موجودات لحظه به لحظه از او خواسته‌های خود را طلب می‌كنند، فلذا حضرت حق طلب كردنِ مخلوقات را خوش می‌دارد و خود، ايشان را به آن فراخوانده است و در آیه 32 سوره «نساء» فرموده است: « وَلَا تَتَمَنَّوْا مَا فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ ۚ لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا ۖ وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ ۚ وَاسْأَلُوا اللَّهَ مِنْ فَضْلِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمًا؛ و زنهار، آنچه را خداوند به سبب‌ آن، بعضى از شما را بر بعضى [ديگر] برترى داده آرزو مكنيد. براى مردان از آنچه به اختيار كسب كرده‌اند بهره‌اى است، و براى زنان از آنچه به اختیار كسب كرده‌اند بهره‌اى است. و از فضل خدا درخواست كنيد، كه خدا به هر چيزى داناست.» رابطه حاجت‌خواهی بندگان و حاجت‌دهی حضرت پروردگار هرگز پايان نمی‌پذيرد و گسسته نمی‌گردد؛ زیرا رابطه انسان با خداوند رابطه‌ای است كه در آن از سوی انسان كوشش و از سوی خداوند کشش قرار دارد. بندگان همواره دست خواهش به سوی او دراز می‌كنند و او نيز پيوسته آغوش خير و بركت و سعادتش را به روی آنان گشوده نگاه می‌دارد.

وی افزود: درِ خواهش و مسئلت از خداوند همواره، به پهنای نیازهای انسان‌ها گشوده است. از خوش‌ترین و زیباترین روابط میان انسان و خداوند، درخواست از حضرت اوست. زیرا این خواهش‌ها و طلب‌ها، بهانه‌ای است تا انسان‌ها روی نیاز از دیگران بگردانند و به درگاه خداوند بیایند و در وادی عبودیت قرار گیرند و با هر خواسته به خدای خود نزدیک‌تر شوند. این عرض نیاز، ایشان را به تفكر وامی‌دارد كه بر درِ چه كسی آمده‌اند و با كه سخن می‌گویند. درنتیجه این امر انسان‌ها در بهبود روابط خود با پروردگار و نیز اصلاح مسیر زندگی خویش می‌كوشند و امروز و فردایشان را آباد می‌كنند. به تعبیر دیگر، خواهش از خداوند متعال، بهانه‌ای برای دعا كردن به درگاه او و رفتن به سوی بندگی است. از همین رو هم هست كه خداوند انسان‌ها را به دعا و درخواست از خود فرامی‌خواند و در آیه 60 سوره «غافر» به انسان‌ها می‌گوید: «آیه وَ قالَ رَبُّكُمُ ادْعُوني أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبادَتي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرينَ؛ پروردگار شما گفته است: «مرا بخوانيد تا [دعاى] شما را اجابت كنم. به يقين كسانى كه از عبادت من تكبّر مى‌ورزند به‌زودى با ذلّت وارد دوزخ مى‌شوند.»