اصولی که کاندیداها باید به آن پایبند باشند

علی‌اکبر عروتی موفق، عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا همدان در گفت‌وگو با ایکنا از همدان با بیان اینکه یکی از آسیب‌هایی که در انتخابات ایجاد می‌شود این است که کاندیداها در بسیاری از مواقع به جای معرفی خود و برنامه‌هایشان شروع به تخریب رقبا و سیاه‌نمایی وضعیت موجود در کشور می‌کنند، مسائل و مشکلات جامعه را آسیب‌شناسی کرده ارزیابی غیرمنصفانه انجام می‌دهند، گفت: بر این اساس کاندیداها نباید ژست اپوزیسیون به خود بگیرند و در آسیب‌شناسی‌های خود سیاه‌نمایی کنند. انصاف به خرج دادن و ارزیابی منصفانه یکی از اصول مهمی است که کاندیداها باید به آن پایبند باشند.

رعایت اخلاق و آداب اسلامی یکی دیگر از اصولی است که کاندیداها باید آن را رعایت کنند. در رعایت این اخلاق به هیچ وجه نباید به تخریب رقبا بپردازند و در این فرصتی که برای تبلیغات در نظر گرفته شده فقط به معرفی خود و برنامه‌ها توجه کنند. هر کاندیدی وظیفه‌مند است با شناخت دقیق و واقع‌بینانه مسائل و مشکلات جامعه را مورد شناسایی قرار دهد و برای برون‌رفت از این مسائل در چارچوب قانون طرح و برنامه ارائه کند.

کاندیداها وعده‌های غیر واقع‌بینانه ندهد

یکی دیگر از اصول مهم انتخاباتی این است که کاندیداها وعده‌های غیر واقع‌بینانه ندهند، وعده‌هایی که گاهی محال و حتی برخی وعده‌ها ممکن است تا 50 سال آینده هم محقق نشود. کاندیداها موظف‌اند اولاً در راستای قانون حرکت کنند، چراکه قانون در دو حوزه نمایندگان را موظف می‌داند، ابتدا وضع قوانین براساس لوایحی که هیئت دولت و قوه قضائیه می‌فرستد و ارائه طرح‌هایی که خود نمایندگان براساس مطالعات کارشناسی به مجلس ارائه می‌کند، یک نماینده براساس این طرح‌ها در کمیسیون‎‌های تخصصی شرکت و در فرآیند قانون‌گذاری نقش مثبتی را ایفا می‌کند.

بیشتر بخوانید:

• آیه ۱۸ سوره «ق»؛ مصداق رعایت تقوا در انتخابات
• بررسی شاخص‌های فرد اصلح از منظر آیه ۱۲۴ سوره بقره
• نظرسازی؛ پروژه‌ای برای ناامید کردن مردم از انتخابات
• مردم در انتخاب‌های خود ملاک‌های علمی را ارجح بدانند

دوماً یک نماینده وظیفه نظارت بر حسن اجرای قوانین را دارد و یک نماینده در این حوزه عمل می‌کند. بر این اساس یک کاندیدا باید دیدگاه‌ها و وعده‌هایش در راستای این دو حوزه باشد نه وعده‌های الکی که در شأن و جایگاه یک نماینده نیست.

ایجاد توقعات نابه‌جا به علت وعده‌های توخالی

متأسفانه تاکنون فراوان وجود داشته کاندیداهایی که وعده‌های توخالی به مردم دادند و این وعده‌های توخالی که زمینه و بستر لازم را نداشته، نتیجه‌ای جز بالابردن توقعات و انتظارات بی‌جای مردم نداشته است. امیدواریم با رعایت این اخلاق‌های انتخاباتی شاهد یک انتخابات در تراز نظام و جامعه اسلامی باشیم.

عدم رعایت شئونات اسلامی یکی دیگر از آسیب‌هایی است که ممکن است مورد توجه کاندیداها قرار بگیرد. این اصل یکی از بایدها و نبایدهایی است که از جهت اخلاقی و قانونی برای فرد وظیفه ایجاد می‌کند‌. همان‌گونه که یک نماینده اصلح باید نماینده تراز جامعه اسلامی و قرآنی باشد، کاندیدا نیز باید کاندید تراز انقلاب و نظام اسلامی و جامعه قرآنی باشد.

کاندیداها نباید به دنبال تجمل‌گرایی باشند و کارناوال راه بیندازند، سفره‌های رنگین و پرهزینه پهن کنند و بذل و بخشش‌های بیهوده مالی داشته باشند، که این همه بذل و بخشش شائبه‌ای برای همگان ایجاد کند که کاندیدا مورد نظر رأی خریده است.

سلامت مالی کاندیدا

قطعاً زد‌وبندهای نامشروع نماینده و کاندیدا‌ی مورد نظر را به فساد خواهد برد. به‌عنوان نمونه اگر کاندیداها از فرد یا گروهی بخواهد که از او حمایت کند تا کاری برای آنها انجام دهد، این فرد اگر رأی بیاورد دینی بر دوش خود خواهد داشت و باید لطف آن گروه را جبران کند و به وعده‌هایی که داده عمل کند در این صورت وارد حوزه فساد خواهد شد. اگر هم رأی نیاورد بدهی‌های انباشته‌ای بر دوشش خواهد ماند. بنابراین، سلامت مالی کاندیدا مورد نظر بسیار مهم است باید توجه داشته باشیم که نماینده روحیه اشرافی‌گرایی نداشته باشد و به کانون‌های قدرت و ثروت متصل نباشد و دچار انحراف عقیدتی نشود.

یک نماینده اصلح به امور مستضعفین رسیدگی می‌کند، به دنبال عزت و وحدت ملی است، حرکت‌های غیراخلاقی از اطرافیانش سر نمی‌زند، متقی بوده و دارای روحیه انقلابی است. بر این اساس مردم باید توجه کنند که نماینده مدنظر خود دارای چنین ویژگی‌هایی باشد. وقتی از اخلاق انتخاباتی صحبت می‌شود متولیان برگزاری انتخابات، کاندیداها و طرفداران آنها نیز مورد توجه قرار می‌گیرد، متولیان برگزاری انتخابات وزارت کشور و زیر مجموعه آنها هستند. نهادهای نظارتی همچون شورای نگهبان نیز بر روند اجرای درست انتخابات نظارت می‌کنند. بر این اساس رعایت چند اصل مهم اخلاقی توسط متولیان برگزاری انتخابات باید مورد توجه قرار بگیرد.

متولیان برگزاری انتخابات اعم از نهادهای نظارتی و اجرایی باید کاملاً بی‌طرف باشند. عدالت دومین اصل مهمی است که باید در بررسی صلاحیت‌ها و ارزیابی‌ها نصب‌العین متولیان برگزاری انتخابات باشد‌. همچنین این افراد باید قوانین را به‌طور دقیق رعایت کنند و از مُر قانون به اندازه ذره‌ای تخطی نکند. نهادهای اجرایی باید فرصتی برابر، کافی و عادلانه برای کاندیداها فراهم کنند.

عاطفه ابرار پیراسته