سیوسهپل در سفرنامه‌های جهانگردان خارجی
یک پژوهشگر تاریخ گفت: توضیحات سفرنامه‌نویسان درباره سیوسهپل حول محور زیبایی، طویل و متقارن بودن آن است و مهم‌ترین نکته‌ای که به آن اشاره کرده‌اند، عبور از سیوسهپل به شش طریق است.
به گزارش ایکنا از اصفهان، نشست گفت‌وگو درباره کتاب «باشکوه‌ترین پل جهان و شکوه معماری»، از سلسله‌نشست‌های «اصفهان در حدیث دیگران»، روز گذشته، ۱۶ اسفندماه به همت سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان در خانه تاریخی اژه‌ای‌ها واقع در میدان امام‌علی(ع) برگزار شد. این کتاب به بررسی سیوسهپل از منظر جهانگردان خارجی می‌پردازد.
مهرداد موسوی خوانساری، پژوهشگر تاریخ در این نشست ضمن بیان توضیحاتی در خصوص سیوسهپل اظهار کرد: سیوسهپل درواقع اتصال‌دهنده چهارباغ پایین به چهارباغ بالا و محوری گردشگری بود. عموماً توضیحات سفرنامه‌نویسان درباره این پل حول محور زیبایی، طویل و متقارن بودن آن و مهم‌ترین نکته نیز عبور از سیوسهپل به شش طریق است. امروزه ما فقط از سطح اصلی پل عبور می‌کنیم و از ابتدا به انتهای آن می‌رویم.
بیشتر بخوانید:
تعدد محورهای عبور و مرور از سیوسهپل
وی درباره محورهای دیگر عبور و مرور از سیوسهپل ادامه داد: در دوره صفوی، مسیر روی پل، سواره‌رو بود و اشراف و اعیان در آن زمان سوار بر اسب طی مسیر می‌کردند. پیادگان نیز از دو محور یعنی رواق‌های پل می‌گذشتند و قسمت‌های مسدودی که امروزه در رواق‌ها وجود دارد، در گذشته وجود نداشته است. مسیری نیز در زیر پل امتداد داشت و مردم لی‌لی‌کنان از روی سنگ‌ها گذر می‌کردند. این مسیر غالباً در تابستان‌ها که آب و هوا مساعدتر و سطح آب پایین‌تر بود، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گرفت. پشت بام این پل نیز محوری عبوری و دارای نرده‌ای به ارتفاع حدود نیم متر بود تا مانع سقوط افراد شود. به‌طور کلی، تعدد مسیر عبور و مرور بر روی سیوسهپل به‌دلیل جلوگیری از ترافیک بوده است.
این پژوهشگر تاریخ با اشاره به مکان برپایی جشن باستانی آبریزان بیان کرد: سیوسهپل محل برگزاری جشن باستانی آبریزان بود که در تیرماه برگزار می‌شد؛ یعنی زمانی که آب رودخانه پایین بوده است. اتاقی شاه‌نشین در سیوسهپل، رو به پل مارنان وجود داشت که محل نشستن شاه عباس بود. به گفته یکی از سفرنامه‌نویسان، هنگام برپایی این جشن به قدری شور و هیجان در میان مردم وجود داشت که در نهایت ظروف آب را نیز به سمت یکدیگر پرتاب می‌کردند.
وی توضیح داد: سیوسهپل محل اطراق نیز بود و اتاق‌های محدودی برای استراحت افراد داشت. سقاخانه‌ای نیز در ابتدای پل از سمت میدان انقلاب وجود دارد که مربوط به دوران قاجار است. سیوسهپل را پل چهارباغ، پل جلفا، پل شاهی، پل الله وردی خان و پل چهل چشمه نیز می‌نامیدند.
الله وردی خان و پیمانکاری سیوسهپل
موسوی خوانساری درباره هزینه‌های احداث سیوسهپل یادآور شد: شاه عباس توانایی پرداخت هزینه‌های کامل احداث سیوسهپل را نداشت و فقط باغ هزارجریب با هزینه کامل او ساخته شد که باغ خصوصی‌اش محسوب می‌شد. چهارباغ عباسی با هزینه دولت صفوی ساخته شد که جدا از پول شخصی شاه بود. پیمانکار این پل، الله وردی‌خان نام داشت که سپه‌سالار سپاه صفوی و یکی از اشخاص نزدیک به شاه عباس بود. مقبره او در حرم امام رضا(ع) قرار دارد. الله وردی خان بین سال‌های ۱۰۱۶ تا ۱۰۱۸ پیمانکاری این پل را به عهده گرفت و به سرعت نیز آن را ساخت. کتاب «افضل‌التواریخ» از جمال‌الدین جابری انصاری در مقام مهندس پل یاد می‌کند که اصفهانی بود. کارگران و بناها هم همگی از استان فارس بودند.
وی اضافه کرد: سال 1134 یعنی زمانی که حمله افغان‌ها به اصفهان شروع شد، مصادف با دوران پرآبی رودخانه بود. بر اساس اسناد کمپانی هند شرقی هلند که دارای اعتبار بسیاری است، وسط پل‌های سیوسهپل، پل خواجو و پل مارنان به دست حکومت خراب شد تا افغان‌ها نتوانند از آن عبور کنند؛ اما بعدها بازسازی شد.
این پژوهشگر تاریخ گفت: در دوران پهلوی، ماشین از روی سیوسهپل و پل خواجو عبور می‌کرد. در اواسط دوره قاجار، تلگراف که نوعی فناوری بود، وارد ایران شد که سیم‌های آن از روی سیوسهپل رد می‌شد. اصفهان دارای تلگرافخانه‌ای مرکزی در جلفا بود و تلگرافخانه بعدی در باغ خیمه‌گاه واقع در دروازه دولت امروزی ساخته شده بود.
زهرا مظفری‌فرد
انتهای پیام
