دستیابی به مرجعیت علمی نیازمند سرمایه‌گذاری در علم است

محمدرضا واعظ مهدوی؛ استاد فیزیولوژی دانشگاه شاهد و برگزیده نشان عالی دانش در نماد آموزش عالی ایران، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا، به بیان نکاتی درباره لوازم تحقق مرجعیت علمی در کشور پرداخت و گفت: تقدیر از دانشمندان و اساتید دانشگاه‌های کشور، اقدامی ارزنده است و نقش مؤثری در افزایش فعالیت‌های علمی اندیشمندان دارد. ما شاهد این هستیم که جامعه علمی کشور دارای شخصیت‌های درخشانی است و اگر بخواهیم کارهای ارزنده‌ای که در این چهل و پنج سال پس از انقلاب صورت گرفته است را بشماریم، به نظرم مهم‌ترین کاری که صورت گرفته تربیت نیروی انسانی و شکل‌گیری یک سرمایه انسانی بسیار چگالنده و بزرگ است.

پیشرفت‌های علمی در کشور

وی افزود: امروزه ما پیشرفت‌های علمی بسیاری داشته‌ایم و از نظر دستاوردهای علمی در رتبه اول کشورهای منطقه قرار داریم و سرعت پیشرفت ما بسیار بالا بوده است. به یاد دارم در سال 1376 زمانی‌که معاون وزارت بهداشت بودم بخشنامه‌ای در راستای ارتقای اساتید صادر کردیم و گفتیم که اساتید برای ارتقا باید مقاله انگلیسی داشته باشند اما بسیاری از اساتید اعتراض کردند و می‌گفتند که چه کسی می‌تواند مقاله انگلیسی بنویسد؟ ولی امروز و در سال 1403 می‌بینیم که دستاوردهای علمی ما در حوزه‌های مختلف گسترش بسیار زیادی پیدا کرده است.

واعظ مهدوی با بیان اینکه امروز از جمله کشورهای تأثیرگذار در تولید علمی هستیم، افزود: البته هنوز نقش مرجعیت علمی را نتوانسته‌ایم پیدا کنیم و در این راستا باید گام‌های بیشتری برداریم و سرمایه‌‌گذاری‌های بیشتری در زمینه علم و دانش داشته باشیم.

لوازم افزایش موفقیت‌های علمی

معاون اسبق وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تصریح کرد: طبیعتا اگر ما سرمایه‌گذاری‌های جدی‌تر، ارزنده‌تر و عمیق‌تری در عرصه علم و پژوهش داشته باشیم موفقیت‌های علمی‌مان بیشتر خواهد شد. ما شاهدیم که سال‌هاست در سیاست‌های کلی نظام، توسعه علمی و حمایت از پژوهش‌های علمی در صدر برنامه‌های ابلاغ شده از سوی رهبر معظم انقلاب است. همچنین تأکید شده که بایستی اعتبارات هزینه شده در پژوهش به سه و نیم درصد تولید ناخالص داخلی کشور برسد اما متأسفانه تاکنون چنین اتفاقی رخ نداده و حتی به نیم درصد هم نرسیده است.

استاد دانشگاه شاهد گفت: اگر ما بخواهیم به این نقطه برسیم که سرمایه‌گذاری جدی در حوزه علم و پژوهش داشته باشیم و بتوانیم خطوط نوآورانه و خلاقانه علمی ایجاد کنیم باید میزان حمایت‌ها از فعالیت‌های پژوهشی را افزایش دهیم. امروزه با وجود محدودیت‌های زیادی که داریم اما چندین نفر از دانشمندان ما در زمره یک درصد دانشمندان برتر جهان هستند. ما تعداد زیادی از این قبیل اشخاص داریم لذا اگر سرمایه‌گذاری در علم عمیق‌تر شود این امکان وجود دارد که رفته رفته در برخی رشته‌ها به مرجعیت علمی برسیم.

زمینه‌های توسعه علمی در کشور

واعظ مهدوی بیان کرد: ما بیش از سی سال است که در دانشگاه شاهد، مطالعه‌ای راجع به عوارض درازمدت مجروحان شیمیایی انجام داده‌ایم. همین کار و مقالاتی که در این حوزه منتشر شده از جمله مواردی است که منحصر به فرد است به این دلیل که عمده مجروحان شیمیایی در ایران هستند و ساختار علمی و پژوهشی خوبی هم در این زمینه شکل گرفته است بنابراین رفرنس‌های زیادی به مقالات ما در این زمینه داده می‌شود.

معاون اسبق وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: زمینه‌های زیادی برای توسعه علم و پژوهش در کشور ما وجود دارد از جمله درباره همین موضوع مجروحان شیمیایی، می‌توانیم حرف‌های زیادی در دنیا بزنیم. در عرصه‌های دیگر از جمله در زمینه نانو و سایر علوم، کارهای ارزنده‌ای در کشور صورت گرفته است و زمینه‌های رشد بیشتر و عمیق‌تری هم وجود دارد که همانگونه که بیان کردم در این مورد نیازمند سرمایه‌گذاری‌های بیشتر هستیم.