به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، محمدرضا واعظ مهدوی، معاون توسعه امور علمی و فرهنگی سازمان مدیریت و برنامهریزی در چهل و هفتمین گردهمایی معاونان پژوهشی واحدهای جهاد دانشگاهی سراسر کشور، پیرامون جایگاه جهاد دانشگاهی در حوزه پژوهش و فناوری، تصریح کرد: طبق آیات قرآن، منطق دعوت پیامبران و قرآن کریم، بهرهمندی عادلانه همه انسانها از نعمات الهی است. با توجه به سابقه جهاد دانشگاهی، خوشنامی و نیروهای خدومی که در این نهاد رشد کردهاند، جایگاه و نقش ویژه و جدی در حوزه پژوهش و فناوری در کشور دارد و بازخوانی این جایگاه و نقش و ایفای آن، اهمیت فوقالعادهای دارد. وی افزود: لایحه قانون بودجه ۹۶ بر اساس منابع و مصارف تدوین گردیده، منابع شامل درآمدها (مالیات، گمرک، موزهها و ...)، واگذاری داراییهای سرمایهای (نفت) و واگذاری داراییهای مالی (اوراق مشارکت، اوراق خزانه، وام و ...) و مصارف شامل هزینهها، تملک داراییهای سرمایه (عمرانی) و تملک داراییهای مالی (بازپرداخت بدهیهای اوراق مشارکت و ...) است. در این خصوص لازم است مسائل در سطح توسعه (فرهنگ، نظام اولویتگذاری و محورها)، کلان و خرد (بنگاهها و فرایندها)، تفکیک و سطحبندی شوند. واعظ مهدوی با اشاره به عواملی که اجازه تولید را نمیدهند، گفت: متغیرهای نهادی توسعهای از جمله فساد (فساد ساختاری و تلاقی منافع)، ارجحیت منافع بخشهای غیرمولد و ارجحیت ملاحظات کوتاهمدت بر ملاحظات درازمدت در رفتار دولتها، عواملی هستند که اجازه نمیدهند تولید خوب شکل بگیرد.
وی در ادامه با تاکید بر سیاستهای اقتصاد مقاومتی برنامه پنجم توسعه یادآور شد: محور سیاستهای اقتصاد مقاومتی، تولید ملی است. اهمیت رفع موانع تولید و آسیبشناسی تولید ملی، اشتغال و کارآفرینی، از سیاستهای اقتصاد مقاومتی در برنامه پنجم بود، همچنین فرهنگسازی و گفتمانسازی اقتصاد مقاومتی در حیطه قاعدهگذاری، سیاستگذاری و تصمیمگیری، در حیطه نظام پاداش و در حیطه سازههای فکری و بنیادهای فرهنگی، دیگر محور سیاست اقتصاد مقاومتی در این برنامه بوده است.
معاون توسعه امور علمی و فرهنگی سازمان مدیریت و برنامهریزی با اشاره به آسیبشناسی وضعیت علم و فناوری در برنامه ششم توسعه اظهار کرد: با همکاری معاونت پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت پژوهشی وزارت بهداشت، معاونت پژوهشی جهاد دانشگاهی، انجمنهای علمی و ...، آسیبشناسی وضعیت علم و فناوری در برنامه ششم توسعه انجام شد و مشکلات و چالشهای حوزه پژوهش و فناوری کشور را استخراج کردند که شامل موارد زیر است:
نبود انسجام در سیاستگذاری و راهبری کلان علم و فناوری و وجود موازیکاری و ابهام در وظایف دستگاههای ذیربط،
نبود ثبات در مدیریت پژوهشی کشور،
کیفیت پایین تولیدات علمی، انتشارات و مقالات علمی، در عین استمرار تولیدات کمی،
پایین بودن نرخ رسوخ و انتقال (انتشار) فناوری و تجاریسازی پژوهشهای بهویژه دولتی بر اساس نیازهای بازار و جامعه،
متنوع نبودن منابع مالی پژوهشی و فناوری،
تحقق نیافتن سهم سه درصدی پژوهش از تولید ناخالص داخلی طی دو برنامه اخیر توسعه،
نقش پر رنگ دولت در تامین منابع مالی توسعه فناوری و کمرنگ بودن نقش بخش خصوصی،
نبود ارتباط و شبکهسازی بین بخشهای قدرتمند اقتصادی و شرکتهای دانشبنیان،
ضعف زیرساختها و نظامهای پشتیبان پژوهش و فناوری،
ضعف نظام آماری و اطلاعاتی،
فرسودگی زیرساختها و به روز نبودن تجهیزات پژوهشی،
فناوری هراسی و دانایی ستیزی و نیز نبود فرهنگ مراجعه به مراکز پژوهشی برای رفع معضلات، از جمله آسیبهای حوزه علم و فناوری در سطح کشور است.
وی افزود: انتظار ما از جهاد دانشگاهی، ایفای نقش ملی در حوزه تحقیقات و پژوهشی است، در این راستا باید لیست برنامه ششم توسعه استخراج شود، همچنین واحدها بایستی به مسائل کشور حساس باشند و نیز تصمیمات در این حوزه با مطالعات پژوهشی همراه گردد.
واعظ مهدوی با تاکید بر توجه به اقتصاد دانشبنیان گفت: چالشها و آسیبهایی که در رابطه با وضعیت علم و فناوری طی برنامه ششم ذکر شد، باید از هماکنون جهت تدوین برنامه هفتم مورد بررسی قرار گیرد و حل شود، قرار گرفتن در جایگاه نقد و نظر، بایستی از دیگر عرصههای فعالیت جهاد در حوزه پژوهش و فناوری باشد، جهاد دانشگاهی با این سابقه و وجود شخصیتهای صاحب نظر در این مجموعه، لازم است به حوزه نقد اقدامات و برنامه در حوزه پژوهش ورود پیدا کند.
وی در پایان گفت: جهاد دانشگاهی طبق رسالتی که دارد، ظرفیت تبدیل پژوهشها به محصول و تولید را دارد، در این صورت میتوان بر مشکل بیکاری فارغالتحصیلان کشور غلبه کرد، ما نیز آمادگی حمایت از این ظرفیت را داریم.
در پایان این گردهمایی جلسه تریبون آزاد برگزار شد و فرصت گفتوگو و پرسش و پاسخ میان رئیس جهاد دانشگاهی و معاونان پژوهشی واحدهای جهاد سراسر کشور فراهم شد. همچنین از محمدرضا واعظ مهدوی با اهدای لوح یادبود تقدیر شد.