قوت و ضعف‌های رویدادی قرآنی ویژه دانشجویان ایرانی

به گزارش ایکنا، سی و هشتمین دوره جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان کشور هفته گذشته به میزبانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در دانشگاه علوم پزشکی تبریز برگزار شد، جشنواره‌ای که قله فعالیت‌های فرهنگی ـ دانشجویی بوده و با حضور نخبگان قرآنی دانشگاه‌های کشور برگزار می‌شود.

معمولاً این رویداد ملی در دو دسته آوایی و غیرآوایی تقسیم‌بندی می‌شود، بخش آوایی شامل رشته‌هایی همچون قرائت و حفظ و ... است و بخش غیرآوایی نیز شامل بخش‌هایی همچون ادبی، هنری، فناوری، معارفی، پژوهشی، نهج.البلاغه، صحیفه سجادیه و ایده‌شو است که هر کدام از این بخش‌ها چندین رشته دارند.

بخش آوایی جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان کشور که تنها بخش حضوری این جشنواره است، به دلیل شرکت متسابقان در رشته‌هایی همچون قرائت تحقیق و حفظ کل قرآن کریم معمولاً بیشتر از سایر بخش‌ها و رشته‌ها زیر ذره‌بین فعالان قرآنی بخش دانشگاهی قرار می‌گیرد و از جذابیت بیشتری در قیاس با دیگر بخش‌ها برخوردار است.

رقابت‌های بخش آوایی سی و هشتمین دوره جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان کشور طی روز‌های دوشنبه و سه‌شنبه ۱۹ و ۲۰ شهریورماه در شهر تبریز برگزار شد. در این بخش ۲۲۷ قاری، حافظ، موذن، موشح، مرتل، مداح و دعاخوان در دو بخش بانوان و آقایان حضور داشتند تا پس از برگزاری رقابت‌هایی فشرده و پرهیجان برترین چهره‌های قرآنی بخش دانشگاهی را معرفی کنند.

در ادامه نگاهی به برخی نکات مثبت و منفی این جشنواره ملی که معمولاً سکوی پرتابی برای برگزیدگان به خصوص در بخش دانشگاهی است، خواهیم داشت.

مسئولان برگزاری سی و هشتمین دوره جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان و میزبانان این رویداد تلاش زیادی کرده بودند تا با برخی اقدامات که برای اولین بار در تاریخ جشنواره صورت می‌گرفت، دوره‌ای متفاوت از دیگر ادوار جشنواره ملی را رقم بزنند، هر چند برای موفقیت‌آمیز بودن این دوره از جشنواره باید بررسی‌های بیشتری صورت بگیرد، اما گفت‌وگو با برخی دانشجویان و مسئولان دستگاه‌های دانشگاهی و نیز داوران این مسابقات حاکی از برگزاری خوب و موفقیت‌آمیز جشنواره داشت.

اولین اقدامی که برای نخستین بار در تاریخ جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان کشور شاهد آن بودیم و به نظر می‌رسد گامی در راستای توجه بیشتر به بخش‌های غیرآوایی باشد، صدور کارنامه نهایی برای تمامی شرکت‌کنندگان در این جشنواره بود، موضوع صدور کارنامه مسبوق به سابقه است و در برخی ادوار کارنامه برای شرکت‌کنندگان صادر می‌شد، اما این کارنامه تنها در بخش آوایی بود.

در سی و هشتمین دوره جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان کشور، کارنامه نهایی تمامی شرکت‌کنندگان در تمامی بخش‌ها صادر و در اختیار متسابق قرار گرفت. یعنی شرکت‌کنندگان بخش‌هایی همچون هنری، ادبی، پژوهشی، فناوری و ... کارنامه و ریز نمرات مربوط به آیتم‌هایی مختلف را دریافت کردند تا متوجه عملکرد خود در هر بخش از رشته‌ که در مسابقات حضور یافته‌اند، شوند.

یکی دیگر از اتفاقاتی که برای اولین بار در این سطح و وسعت شاهد اجرای آن در جشنواره بودیم، معرفی نفرات برتر مشترک در رشته‌های مختلف بود. اقدامی که در گذشته نیز شاهد آن بوده‌ایم، اما در این دوره یک رکورد بی‌سابقه به جا ماند.

در جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان کشور در تمامی بخش‌ها و رشته‌ها بیش از ۱۷۰ برگزیده معرفی و تجلیل شدند که از بین آنها بیشتر از ۶۰ نفر رتبه مشترک داشتند (مسئولان برگزاری مسابقات از ۸۰ رتبه مشترک هم صحبت کرده‌اند). یعنی حدود یک‌سوم برگزیدگان حائز رتبه مشترک شده‌اند.

مسئولان برگزاری مسابقات برای ایجاد انگیزه بیشتر در بین شرکت‌کنندگان تصمیم گرفته بودند تا افراد برگزیده‌ای که نمرات‌شان به هم نزدیک است، به عنوان رتبه مشترک معرفی شوند. این اقدام زمانی تحسین‌برانگیزتر شد که برنامه‌ریزی شد تا جایزه کامل به همه افرادی که رتبه مشترک دارند، داده شود.

بدون شک یکی از دستاورد‌های اهدای رتبه مشترک به برگزیدگان در یک رویداد، افزایش تعداد افرادی که حائز رتبه می‌شوند، است. تصور کنید اگر در جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان افراد حائر رتبه مشترک حذف می‌شدند تعداد برگزیدگان به کمتر از ۱۰۰ نفر می‌رسید و چه‌بسا برای برگزارکنندگان هم بار مالی کمتری به همراه داشت، به نظر می‌رسد برگزار کنندگان مسابقات به این گزاره که هرگاه ضریب کسب موفقیت در یک رویداد افزایش پیدا کند، تعداد افرادی که از آن رویداد در ادوار آینده استقبال خواهند کرد بیش از مباحثی همچون صرفه‌جویی در هزینه‌ها را مورد توجه قرار داده‌اند.

یکی دیگر از اقدامات ارزشمند این دوره از مسابقات، که باز هم بی‌سابقه بود، ارسال لوح تقدیر برای افراد حائز رتبه چهارم و پنجم است. این اقدام در کنار اقدامات دیگری همچون معرفی نفرات برتر مشترک، باعث می‌شود تا تعداد برگزیدگان در هر رشته از جشنواره افزایش پیدا کند، برای مثال در رشته حفظ کل قرآن کریم، حدود ۳۰ حافظ کل قرآن از تمامی دستگاه‌های دانشگاهی وارد مرحله ملی شده‌اند. در این رشته با احتساب رتبه‌های مشترک و نیز معرفی نفرات چهارم و پنجم حدود ۱۰ نفر برگزیده شده‌اند که یک‌سوم شرکت‌کنندگان این رشته است. یعنی از هر سه نفر یک نفر حائز رتبه می‌شود و همین یک مورد باعث افزایش میزان استقبال از جشنواره در ادوار آینده خواهد شد.

حضور داوران برجسته که در تراز مسابقات بین‌المللی قرآن دیده شده بود یکی دیگر از نکات مثبت سی و هشتمین دوره جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان کشور بود. کنار هم قرار گرفتن اسامی اساتیدی همچون عباس سلیمی، سیدمحسن موسوی‌بلده، محمود لطفی‌نیا، مهدی دغاغله، محمدرضا پورزرگری و بسیاری چهره‌های شناخته شده دیگر در گروه داوری بانوان و آقایان بیانگر اهتمام برگزارکنندگان جشنواره ملی برای برگزرای این رویداد در سطح عالی بود.

در کنار این نکات مثبتی که هر کدام از آنها به تنهایی می‌تواند سطح یک رویداد ملی را به جایگاه بالایی برساند، برخی نکات نیز وجود دارد که توجه به آنها از هم‌اینک می‌تواند ارتقای بیش از پیش جایگاه این رویداد ملی در ادوار آینده را به دنبال داشته باشد.

شاید اولین نکته برگزاری جشنواره در ایام تابستان باشد؛ البته نگاه برگزاری جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان در فصل تابستان و ایامی که جریان آموزش در کشور در حالت نیمه تعطیل قرار دارد دو جنبه دارد، یعنی هم می‌توان نگاه مثبت داشت و هم نگاه منفی.

جنبه اول اینکه جشنواره در ایامی برگزار می‌شود که شاهد کمترین تردد دانشجویان در محیط آموزشی هستیم و به تبع دانشجویان کمتری از محتوای این جشنواره که آشنایی هرچه بیشتر با معارف قرآنی است، بهره‌مند می‌شود. از سوی دیگر برگزاری این جشنواره در ایام تابستان و تعطیلی دانشگاه‌ها باعث می‌شود شرکت‌کنندگان با فراغ بال بیشتری در جشنواره حضور یابند. اینکه چگونه می‌توانیم هر دو جنبه «بهره‌مندی دانشجویان» و «فراغ بال شرکت‌کنندگان» را در یک دوره داشته باشیم، به هنر سیاستگذاران عرصه فعالیت‌های قرآنی در دانشگاه‌ها و برنامه‌ریزی‌های ان‌ها بازمی‌گردد.

رفع برخی اشکالات آیین‌نامه‌ای یکی دیگر از ایراداتی است که به کلیت جشنواره و نه یک دوره خاص آن مربوط می‌شود. در دوره اخیر سکوت آیین‌نامه در قبال برخی موضوعات باعث ایجاد حاشیه‌هایی شد، حاشیه‌هایی که در کوران برگزاری مسابقات انرژی زیادی از برگزارکنندگان این رویداد ملی می‌گیرد.

مطمئناً هر میزان جزئیات و تبصره‌های آیین‌نامه بیشتر باشد کمتر شاهد این حاشیه‌ها خواهیم بود. این نیز به هنر اعضای شورای هماهنگی فعالیت‌های قرآن و عترت دانشگاه‌ها و مجمع مشورتی آن بازمی‌گردد که برای دوره آینده جشنواره ملی آیین‌نامه‌ای با کمترین نواقص تدوین و اجرا کنند.

در سی و هشتمین دوره جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان کشور برخی شرکت‌کنندگان موفق به حضور به موقع در شهر تبریز و جشنواره نشدند که البته تعداد آن‌ها زیاد نبود، هرچند این حضور نیافتن بیشتر به دلیل همکاری نکردن دانشگاه اعزام کننده دانشجو بوده است، اما به نظر می‌رسد ارکان برگزاری جشنواره تمهیداتی برای رفع این مشکل نیز در نظر بگیرند، تمهیداتی از قبیل تنبیه و توبیخ دانشگاهی که همکاری نکرده و ...

نکته دیگر، برگزاری یک رویداد هنری از سوی یکی از هنرمندان ایرانی در کشور ترکیه بود. برگزاری این رویداد باعث شد تا برخی شرکت‌کنندگان در مسابقات که قصد بازگشت از تبریز به شهر محل سکونت خود را داشتند با مشکل تهیه بلیط مواجه شوند. بد نیست برگزار‌کنندگان مسابقات در ادوار آینده چنین موضوعات جزئی را نیز مدنظر قرار دهند. 

در کنار همه این نکات مثبت و منفی برخی نکات دیگر نیز هست که توجه بیشتر به آنها می‌توان ارتقای جشنواره در ادوار آینده را به دنبال داشته باشد که از جمله این موارد اضافه شدن کارکنان و اساتید به جشنواره ملی است. موضوعی که امسال تلاش‌های زیادی برای تحقق ان صورت گرفت اما در نهایت در مجمع مشورتی شورای هماهنگی فعالیت‌های قرآن و عترت دانشگاه‌ها به تصویب نرسید.

سمیه عیادی