عمر چه کسانی در دنیا کوتاه میشود
متأسفانه بسیار دیده میشود که کوچه‌ها، پیاده‌روها، خیابان‌ها و روی پل‌ها مبدل به پارکینگ شده و این حق‌الناس است و در دنیا و آخرت کیفر دارد، همچنین در روایات می‌خوانیم آدمی که سد معبر کند، عمرش کوتاه میشود.
«حق‌الناس» مهمترین و پربسامدترین موضوع در دین اسلام است تا جایی که طولانی‌ترین آیه قرآن(سوره بقره آیه ۲۸۲) نیز به همین موضوع اختصاص دارد و امیرالمؤمنین امام علی(ع) نیز می‌فرمایند: «خدای متعال رعایت حقوق بندگانش را مقدمه‌ای بر رعایت حقوق خودش قرار داده است.»
اوج جلوه‌گاه توجه به حق‌الناس در مکتب اسلام و اهل‌بیت(ع) را می‌توان در شب عاشورا مشاهده کرد؛ هنگامی که امام حسین(ع) شرط پیکار با ظلم و همراهی با خود را بدهکار نبودن گذاشت و بیعت خود را از افرادی که حقی بر گردن دارند، برداشت، چراکه پرداخت حق مردم را مقدم بر حضور در جهاد با طاغوت می‌دانستند.
همین رویداد مهم و درس‌آموز از واقعه کربلا سبب شد تا ایکنا با آغاز ماه محرم امسال به موضوع مهم «حق‌الناس» بپردازد و بخش‌هایی از کتاب «حق‌الناس، ارتباط متقابل حقوق مردم و اخلاق اسلامی» نوشته آیت‌الله مظاهری را به نظر مخاطبان خود برساند که در ادامه مشروح بخش هشتادو دوم با عنوان «حق‌الناس فرهنگی؛ سد معبر» را می‌خوانید.
سد معبر
مصداق دیگری از حق‌الناس، سد معبر یا گرفتن راه مردم است. از آنجا که این شکل از حق‌الناس از یک سو ناشی از نوع تربیت و فرهنگ انسان‌ها است و از سوی دیگر، رواج آن، سبب خدشه‌دار شدن فرهنگ عمومی جامعه میشود، به عنوان یکی از مصادیق حق‌الناس فرهنگی، مطرح و تشریح می‌گردد. متأسفانه بسیاری از مردم، نسبت به گناه سد معبر آگاهی ندارند و حقی که در پی آن، از مردم ضایع میشود را جدی نمی‌گیرند. این در حالی است که پیامبر اکرم(ص)، کسی که سد معبر کند، راه عمومی را ببندد و مانع عبور مردم شود را از رحمت خدا به دور دانسته‌اند.
یعنی سد معبر به نحوی که در بیشتر خیابان‌ها و بازار‌ها رایج است عاملان آن را از رحمت خدا دور می‌کند، گاهی نصف میز یا ویترین یک مغازه پیاده‌رو را اشغال می‌کند و مانع عبور و مرور رهگذران میشود. هیچ کاسبی حق ندارد اجناسش را در پیاده رو بگذارد و راه مردم را تنگ کند یا ببندد. اگر در اثر سد معبر، زیانی متوجه کسی شود، آنکه راه را بسته ضامن است و باید خسارت ناشی از آن را جبران کند. امام صادق(ع) فرمودند: «مَنْ أَضَرَ بِشَیْءٍ مِنْ طَرِیقِ الْمُسْلِمِینَ فَهُوَ لَهُ ضامن».
بخش مهمی از سد معبر مردم با پارک وسایل نقلیه در جایگاه نامناسب صورت می‌گیرد. پارک ماشین در کوچه یا پیاده‌رو و تنگ کردن راه عبور دیگران حق‌الناس است، کسی که ماشین می‌خرد یا کارخانه که ماشین می‌فروشد، باید ابتدا برای جای پارک آن چاره‌اندیشی کنند، وگرنه هر روز حق مردم با پارک آن ماشین ضایع میشود و برای عامل آن گناه ثبت می‌گردد. در زمان قدیم بیشتر مردم به ویژه اهل بازار یا طلبه‌ها و محصلین از خانه تا محل کار یا مدرسه پیاده می‌رفتند؛ که هم برای تندرستی آنها مفید بود و هم آلودگی و سر و صدا ایجاد نمی‌شد برای جای پارک نیز مزاحم دیگران نمی‌شدند.
هرکس می‌خواهد وسیله نقلیه شخصی داشته باشد، باید برای پارکینگ آن پیش‌بینی کند. پارک غیرمتعارف در خیابان یا توقف ماشین در کنار ماشین‌های پارک شده به گونه‌ای که راه عبور سایر وسایل را تنگ و محدود می‌سازد نیز گناه و حق‌الناس است. بعضی اوقات مردم در یک خیابان طولانی دچار ترافیک شدید می‌شوند که عامل آن، توقف چند ماشین در محل عبور ماشین‌ها است. آنان که با پارک و توقف غیرمتعارف، سبب ایجاد ترافیک و کندی تردد می‌شوند، ضامن وقت تلف شده مردم یا سایر خسارت‌های ناشی از ترافیک هستند و باید جبران کنند وگرنه در قیامت، مجازات خواهند شد.
متأسفانه بسیار دیده میشود که کوچه‌ها، پیاده‌روها، خیابان‌ها و روی پل‌ها مبدل به پارکینگ شده و این حق‌الناس است و در دنیا و آخرت کیفر دارد. در روایات می‌خوانیم آدمی که سد معبر کند، عمرش کوتاه میشود؛ «مَن سَدْ طَرِیقاً بَترَ اللهُ عُمره». همچنین از امام سجاد(ع) روایت شده است: یکی از گناهانی که سبب به هم خوردن زندگی و نابودی سریع انسان میشود بستن راه مسلمان‌ها است.
پرهیز از سد معبر در ساخت بنا و ساختمان نیز لازم است. پیشروی ساختمان و ساخت دیوار آن خارج از حد و مرز زمین، معبر عمومی را تنگ کند و حق‌الناس. است. در روایات، از پیشروی دیوار و تجاوز به راه مردم، نهی شده است. نشستن یا توقف سر راه مردم و ایجاد مزاحمت برای عابران نیز مذموم است؛ طبق حدیثی از پیامبر اکرم(ص)، خداوند تعالی بنده‌ای که سر راه مردم توقف می‌کند یا پیاده میشود، را دوست ندارد. امام سجاد(ع) از وضو گرفتن در مسیر عبور مردم نهی فرموده‌اند.
انتهای پیام
