توحید عملی در دیدگاه امام(ره) مقابله با ظلم و استکبار است + فیلم

به گزارش ایکنا،‌ جمعه العطوانی، رئیس مرکز مطالعات و تحقیقات سیاسی افق در بغداد، دیروز، 13 خرداد در وبینار بین‌المللی «امام خمینی کبیر؛ الگوی تغییر در جهان اسلام» که به مناسبت سی‌و‌ششمین سالگرد ارتحال امام خمینی(ره)، بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی ایران در ایکنا برگزار شد، در سخنانی تأکید کرد: روحیه امام(ره) همچنان الهام‌بخش است. روحیه‌ای که در ملت‌های منطقه نفوذ کرده است، اکنون در یمن، لبنان، فلسطین، عراق، سایر کشورها و جاهایی که خاستگاه مقاومت اسلامی است وجود دارد.

 

بسم الله الرحمن الرحیم

 

فلسفه حج از نظر امام راحل، امام خمینی(قدس سره) با نظرات سایر علما و فقها و مراجع از جهات متعددی بسیار تفاوت دارد. امام خمینی(ره) با سایر علما و فقها بر این مسئله اجماع دارد که این مراسم، یکی از شعائر اسلامی است که باید بر اساس قوانین و شرایط آن در حرکت ظاهری حجاج ادا شود.

 

اختلاف نظر امام خمینی(ره) با اغلب مراجع و علمای مسلمان در این است که موضع امام خمینی(ره) با مواضع آنها تفاوت دارد. امام(ره) یکی از اندک علمایی است که بین بُعد فقهی و شرعی از نقطه نظر احکام شرعی و بُعد عرفانی و باطنی این عمل عبادی جمع کرده است؛ علاوه بر بُعد فلسفی و همچنین بُعد سیاسی حج.

 

لذا با توجه به اینکه امام(ره) فقیه، مرجع و عالم بودند، همه این مفاهیم را بر احکام شرعی و اسلامی منطبق کرده‌اند. 

 

از این رو، زمانی که ما به فلسفه حج از دیدگاه امام (ره) ـ علاوه بر بُعد فقهی آن که واجب شرعی است و مسلمانان آن را بجا می‌آورند ـ توجه می‌کنیم، شرایط روشن و آشکاری در ادای این فریضه می‌یابیم.

 

اما یک بُعد دیگر نیز وجود دارد؛ امام(ره) به حج از بُعد عرفانی و فلسفی نیز نگریسته است. بر این اساس، حج عبارت است از خالی کردن درون از رذایل اخلاقی و آراستن آن با صفات نیکو و الهی. به این مفهوم که حاجی وقتی به بیت‌الله الحرام می‌رود به این معناست که یگانگی خداوند متعال را همزمان با گفتار و کردار خود نشان دهد. این دیدگاهی است که همه فقها، علما و عارفان درباره آن اتفاق نظر دارند.

 

علاوه بر آن، امام(ره) به توحید از یک بُعد دیگر می‌نگرد و آن، توحید عملی است. به این معنا که کافی نیست انسان مسلمان و مؤمن، به زبان شهادتین (لا اله الا الله، محمد(ص) رسول الله) را بگوید. بله، این شهادتین انسان غیرمسلمان را به انسان مسلمانی تبدیل می‌کند که هرآنچه برای مسلمانان است، برای او نیز هست و هرآنچه که به ضرر مسلمانان است به ضرر او نیز خواهد بود. از نظر امام(ره) از بُعد ظاهری مسلمان می‌شود. 

 

اما توحید از بُعد عملی در دیدگاه امام(ره) مقابله با ظلم، استکبار و طاغوتیان است. زیرا طبق نظر امام خمینی(ره) مستکبران و طاغوتیان در توحید و یگانگی خداوند متعال با او رقابت می‌کنند.

 

همانطور که در احادیث بسیاری از رسول اکرم(ص) و ائمه(علیهم الصلاة و السلام) ذکر شده است، کسی که در بزرگی و عظمت خداوند متعال با او رقابت می‌کند، خداوند متعال او را در روز قیامت به زمین می‌زند. چرا؟ زیرا این فرد ظالم و مستبد می‌خواهد رقیب و جایگزین خداوند متعال باشد.

 

حج در دیدگاه امام(ره)، اثبات علمی اطاعت محض از خداست و اطاعت از خدا، بیانگر آزادی مطلق برای انسان است. به همین خاطر است که امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: بنده دیگران مباش، که خدا تو را آزاد آفریده است.

 

از جهت توحید عملی در مراسم حج، می‌بینیم که امام(ره) اعلام برائت از مشرکان، طاغوتیان، مستبدان و ستمگران را در حج بر مسلمانان واجب کرده و این یک آیین مهم و اساسی در مناسک حج است. 

 

حج از دیدگاه امام(ره)، عبارت است از اظهار عزت برای اسلام و مسلمانان. در حج، مسلمان باید عزتمند و با کرامت باشد زیرا به خداوند متعال متصل است. به همین دلیل است که می‌بینیم وقتی مسلمانان در برخی سال‌ها در حین انجام مناسک حج مورد تحقیر، شکنجه و بی‌حرمتی ظاهری قرار گرفتند، امام(ره)، رفتن به حج را حرام اعلام کرد، زیرا بدون تحقق شرط کرامت برای حاجی مسلمان، انجام فریضه حج از او ساقط می‌شود.

 

این قطعاً فلسفه‌ای است که هیچ یک از علما، فقها و مراجع به آن نپرداخته‌اند و برای اولین بار است که می‌فهمیم، می‌شنویم و می‌خوانیم که چگونه مراسمی مانند حج می‌تواند با عزت اسلام و مسلمانان پیوند بخورد.

 

بنابراین یک شرط اضافی علاوه بر شروط فقهی متعارف مثل استطاعت مالی، استطاعت جسمی، استطاعت اجتماعی، استطاعت سفر یا غیر آن وجود دارد. همه اینها شروط وجوب حج برای انسان بود و حج را برای این انسان مسلمان واجب می‌کند.

 

اما امام خمینی(ره) علاوه بر اینها یک شرط دیگر نیز اضافه کرده و آن عزت و کرامت انسان مسلمان در ادای مناسک حج است. این فلسفه از دیدگاه امام(ره) ممکن است در مقایسه با نظر سایر مراجع و علما یا معدود کسانی که در این زمینه سخن گفته‌اند منحصر به فرد باشد. 

 

امام (ره) به مسئله حج به عنوان تجلی دیگری از توحید خداوند متعال می‌نگرد. مسئله دیگر این است که شعائر اسلامی، که در رأس آنها مناسک حج است، باید از بُعد نظری، شرایط، مناسک و انجام تکلیف، به بُعد عملی تبدیل شوند. 

 

این بدان معناست که مسلمان ابتدا باید ایمان را در درون خود متجلی کند؛ باید تقوا در درون او متجلی شود، وگرنه مناسک دینی، روزه، نماز، حج، زکات و حتی جهاد در راه خدا چه ارزشی دارند، اگر در حرکت روزانه انسان تجسم نیابند؟ همانطور که امام صادق(ع) می‌فرماید: هرکس نمازش او را به معروف امر نکند و از منکر باز ندارد، جز بر دوری او از خدا نخواهد افزود.

 

لذا شعائر از دیدگاه امام خمینی(ره) باید تبدیل به رفتار عملی شود: امر به معروف، نهی از منکر، برائت از مشرکین، ظالمین و مستبدین.

 

از این رو می‌بینیم که امام(ره) در تمام حرکات و سکناتشان از زمان آغاز جنبش میدانی خود، اراده کردند و تا حد زیادی موفق شدند که تمام شعائر اسلامی، به ویژه حج را به یک رفتار سیاسی تبدیل کنند. 

 

این هم یکی از ویژگی‌های امام خمینی(قدس سره) است که چگونه توانستند فقه، تفکر و عقیده اسلامی را از بُعد فردی، عقیدتی و فقهی، به بُعد سیاسی تبدیل کنند، زمانی که با طاغو۶غ۶ت‌ها چه در داخل ایران، چه در منطقه و چه در جهان ستیز و مبارزه می‌کردند. 

 

ایشان توانستند انقلاب اسلامی را تأسیس کنند و از طریق این انقلاب اسلامی توانستند یک حکومت اسلامی تأسیس کنند و حکومت اسلامی به سمت ایجاد یک جامعه اسلامی و سپس امت اسلامی و در نتیجه ایجاد تمدن اسلامی حرکت کرد. 

 

این روحیه‌ای که امام(ره) در بُعد فقهی، جنبشی، باطنی و در بُعد سیاسی خود حمل می‌کند، همان روحیه‌ای است که امروز جلوه‌های آن در یکی از معدود مراحلی متجلی است که اسلام از زمان غیبت امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) تا به امروز طی کرده است.

 

امروز این تفکر اسلامی که امام خمینی(ره) آن را تأسیس و هدایت کرد، تبدیل به یک محور اسلامی شده است که با استکبار جهانی مبارزه می‌کند و وقتی با استکبار جهانی مبارزه می‌کند با رژیم صهیونیستی و آمریکا در سرزمین ما می‌جنگد که می‌خواهند ملت‌های مسلمان ما را به بردگی بکشانند و ثروت‌های ما را غارت کنند. 

 

روحیه امام خمینی(ره) همچنان الهام‌بخش است. روحیه‌ای که در ملت‌های منطقه نفوذ کرده است، اکنون در یمن، لبنان، فلسطین، عراق، سایر کشورها و جاهایی که خاستگاه مقاومت اسلامی است وجود دارد. این مقاومت اسلامی، قرائتی از آن روحیه است که قرائت حقیقی و ایمانی از اندیشه اسلامی و فقه اسلامی است و امام(ره) توانست این نظریه‌های عبادی و فقهی را از بُعد عبادی و فقهی‌شان به بُعد سیاسی، میدانی و عملی تبدیل کند. که این روزها پیروزی‌های بزرگی در منطقه و در جمهوری اسلامی تجربه می‌کنیم، از جمله پیروزی بزرگ ایران در بُعد فناوری، علمی، سیاسی، و همچنین پایداری بی‌نظیری که ملت فلسطین در غزه انجام می‌دهند. و همچنین دستاورد بزرگی که مردم یمن در برابر رژیم صهیونیستی و کشورهای غربی و همچنین آمریکا به دست آورده‌اند که همه اینها چیزی جز نسیمی از سوی امام خمینی (قدس سره) ‌نیست.