به گزارش ایکنا، محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور در اجلاس کنشگران حوزه امام خمینی(ره) با عنوان «در مسیر آفتاب» که صبح امروز، سه‌شنبه 12 خردادماه و در آستانه سی و ششمین سالگرد ارتحال امام راحل در سالن اجلاس سران برگزار شد، با اشاره به ابعاد شخصیتی حضرت امام راحل که امروز جامعه و امت اسلامی نیازمند درک آن است، اظهار کرد: امیدوارم با تبیین این ابعاد بتوانیم در مسیری که امام راحل ترسیم کردند بهتر و دقیق‌تر قدم برداریم. امروز در سی و ششمین سالگرد ارتحال شخصیتی گردهم آمدیم که نه فقط بنیانگذار نظامی نوین در تاریخ ایران بلکه معماری نوعی اندیشه تمدنی بود. اندیشه‌ای که از متن سنت برخواست اما از مرزهای جغرافیایی، قومی و حتی فقهی عبور کرد تا پیام خود را به جهانیان برساند.
وی ادامه داد: ما در طول سال‌ها بارها درباره رهبر کبیر انقلاب، فقیه، عارف، مبارز و سیاست‌مدار بودن ایشان سخن گفته‌ایم اما اکنون زمان آن فراررسیده است که به ناشناخته‌ها و ناگفته‌های امام (ره) بپردزایم. آن بخش‌هایی از شخصیت امام (ره) که در هیاهوی روایت‌های سیاسی گاه به حاشیه رفته است اما امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند بازشناسی و بازخوانی آن داریم.
عارف تصریح کرد: انقلاب اسلامی ایران پیش از آنکه یک دگرگونی سیاسی باشد، انقلابی فرهنگی بود. انقلابی برای تحول در باطن انسان‌ها، بازسازی نظام ارزشی جامعه و احیای رابطه انسان با خدا و خویشتن و قدرت. امام خمینی (ره) از آغاز مسئله اصلی را فرهنگ می‌دانست؛ فرهنگی که باید انسان‌ساز، مسئولیت آفرین و معنابخش باشد.
معاون اول رئیس‌جمهور گفت: در نگاه امام (ره)، حکومت ابزار است نه هدف. تمدن مورد نظر ایشان، تمدنی اخلاقی و معنوی بود. تمدنی که قدرت در آن در خدمت معنا، عدالت و کرامت انسان قرار می‌گیرد. لذا بر این اساس امام راحل پروژه بزرگتر از انقلاب سیاسی را دنبال می‌کرد؛ پروژه نهادسازی اخلاقی در طراز فرهنگ اسلامی.
عارف اظهار کرد: امام خمینی(ره)، عدالت اجتماعی از شعار تا ساختار را صرفاً یک شعار سیاسی نمی‌دانست، بلکه آن را بنیاد مشروعیت حکومت دینی تلقی می‌کرد. در آثار و مواضع ایشان، فقر، تبعیض، محرومیت و فاصله طبقاتی از مظاهر ظلم به‌شمار می‌آمدند. نگاه امام (ره) به مستضعفین، صرفاً عاطفی یا تبلیغاتی نبود، بلکه راهبردی برای نجات انسان و جهان تلقی می‌شد. سیاست‌هایی نظیر تشکیل کمیته امداد، جهاد سازندگی و بنیاد مستضعفان ریشه در همین فلسفه و اندیشه عدالت‌گرای امام راحل دارد.
عارف تصریح کرد: امام خمینی(ره) و جهان اسلام بر مبنای امت‌محوری و فراتر از ملی‌گرایی تعریف می‌شدند. نگاه امام به جهان اسلام، ریشه در عمق وحدت فکری امت اسلامی داشت. ایشان از «امت» سخن می‌گفت، نه صرفاً «ملت». امام برای قدس، کشمیر، بوسنی، لبنان و هر نقطه‌ای از جهان که مسلمانان در رنج بودند، نگران و دغدغه‌مند بود.
معاون اول رئیس‌جمهور بیان کرد: امام راحل نظام بین‌المللی را از زاویه مظلوم و مستکبر تحلیل می‌کرد، نه از زاویه شرق و غرب. این نگاه امت‌محور، امروز نیز می‌تواند در برابر موج اسلام‌هراسی، کارکردی هویت‌ساز داشته باشد.
وی تأکید کرد: امام راحل نظریه‌پرداز صبر در سیاست بود. در کنار شور انقلابی، امام خمینی(ره) هنر «صبر انقلابی» را داشت و در سال‌های ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۶، سیاست «صبر فعال» را در پیش گرفت؛ نه منفعل بود و نه شتاب‌زده. این نگاه، امروز برای ما که درگیر سیاست‌ورزی‌های هیجانی هستیم، درسی بنیادی است. سیاست در نگاه امام (ره)، باطنی صبور و ظاهری جسور دارد؛ تعادلی میان عقل و ایمان، میان تاکتیک و استقامت.
عارف در ادامه با اشاره به مسئله اخلاق سیاسی، صداقت، توکل و ایستادگی در میان ویژگی‌های امام(ره)، افزود: در زمانه‌ای که اخلاق در سیاست بیشتر به شعاری بی‌پشتوانه شباهت دارد، امام راحل سیاستمداری بود که صادقانه سخن می‌گفت، صریح موضع می‌گرفت و اهل معامله نبود. ساده‌زیستی، صداقت در بیان مواضع، نفی تملق و طرد ریاکاری، بخشی از منش او بود که باید بازشناسی شود. امروز اگر از اخلاق سیاسی امام خمینی(ره) سخن نگوییم، میراث فکری او را ناقص منتقل کرده‌ایم.
وی با اشاره به موضوع «امام و مردم» و رابطه عرفانی امام(ره) با توده‌ها، گفت: در زمانه‌ای که سیاست‌ورزی معمولاً بر پایه عقلانیت ابزاری و شیوه‌های تبلیغاتی شکل می‌گیرد، امام خمینی با مردم پیوندی از جنس اعتماد عمیق وجودی برقرار کرد. این ارتباط نه با ابزارهای رسمی و حزبی، بلکه بر اساس یک رابطه صادقانه و بی‌واسطه شکل گرفت.
عارف تصریح کرد: امام (ره)، برخلاف تصور رهبران صرفاً کاریزماتیک، مظهر نوعی رابطه قدسی و معنوی با مردم بود؛ رابطه‌ای که در روز تاریخی ۱۲ بهمن ۵۷ و بدرقه میلیونی ۱۴ خرداد ۶۸ به‌وضوح و با شکوه تمام به نمایش درآمد. این پیوند بی‌واسطه، بر زبان دل استوار بود، نه بر مناسبات سیاسی مرسوم. ظرفیتی که امروز باید به‌درستی فهمیده و برای نسل‌های آینده به زبان نو بازخوانی شود.
معاون اول رئیس‌جمهور گفت: امروز اگر می‌خواهیم میراث امام راحل را پاس بداریم، باید از روایت‌های تکراری عبور کنیم. باید امام(ره) را دوباره بخوانیم؛ با زبان امروز، برای انسان امروز. ما وظیفه داریم امام را نه فقط در قاب انقلاب، بلکه در چشم‌انداز تمدن‌سازی نوین اسلامی بازتعریف کنیم.
وی تأکید کرد: همین اجلاسی که با عنوان «کنشگران امام(ره)» برگزار می‌شود، باید بستر چنین بازتعریفی باشد. گفت‌وگوهای عمیق، منصفانه و نوآورانه درباره شخصیت امام(ره)، نه فقط به‌عنوان یک چهره تاریخی، بلکه به مثابه نقشه راه آینده دنیای اسلام، ضروری است و چه افتخاری بالاتر از آنکه ما وارثان مکتبی هستیم که توان نوزایی دارد؛ اگر آن را خوب بشناسیم، درست تبیین کنیم و صادقانه منتقل کنیم.
عارف با تأکید بر این نکته که امروز وظیفه همه ما حفظ نظام جمهوری اسلامی ایران و تقویت آن است، گفت: البته اگر احساس شود انحرافی در آن ایجاد شده، باید با تذکر یا پیشنهاد اصلاح، مانع از حرکت آن به‌سوی اهدافی شویم که در انقلاب ما مبنا نداشته‌اند و در مقابل، باید از اهدافی که در انقلاب اسلامی مبنا بوده‌اند و بخشی از میراث ارزشمند امام (ره) محسوب می‌شوند، دفاع کنیم.
وی ادامه داد: کنشگران حوزه امام خمینی (ره) باید درکی جامع و دقیق از شخصیت، سلوک و بینش امام راحل داشته باشند و با اشرافی ژرف و عالمانه، ابتکارات و سیره امام را به نسل جوان منتقل کنند.
عارف تأکید کرد: نوجوانان و جوانانی که در زمان امام راحل زیست نکرده‌اند، باید توسط کنشگران حوزه امام و رسانه‌ها، به ویژه رسانه ملی، با تفکر امام راحل آشنا شوند. متأسفانه در این حوزه در سال‌های گذشته کم‌کاری‌هایی صورت گرفته که باید به جد جبران شود. بر این نکته تأکید می‌کنم که وظیفه کنشگران حوزه امام خمینی (ره) باید فراسرزمینی باشد.
معاون اول رئیس‌جمهور در پایان گفت: دانشگاهیان باید در تبیین تفکر امام (ره)، نقش راهبردی داشته باشند. چراکه امام همواره به متفکران دانشگاهی اهتمام ویژه داشت و برای پیشرفت کشور تأکید می‌کرد که دانشگاهیان و روحانیون با حفظ هویت و پایگاه خود، در کنار یکدیگر قرار گیرند و آینده را بسازند.
عارف در بخشی دیگر از سخنان خود با تأکید بر اینکه به نظر می‌رسد ابعاد ناشناخته فراوانی از شخصیت امام راحل وجود دارد که هنوز برای تبیین آن تلاش جدی نشده است، افزود: شاید اگر ابعاد شخصیتی امام(ره) دقیق‌تر و عمیق‌تر تبیین می‌شد امروز حاکمیت ارزش‌ها و آنچه امام رهبری کردند بهتر و پایدارتر بود. باید از گذشته درس بگیریم و بتوانیم راه بهتری را برای انجام وظیفه خود انجام دهیم؛ به ویژه نخبگان، دانشمندان و اندیشمندانی که دغدغه آنها راه، حاکمیت و اندیشه امام (ره) است.
وی با اشاره به هنر حکومت‌داری امام (ره) در بحران، تأکید کرد: امام راحل نه تنها رهبر ایام انقلاب بود بلکه پس از پیروزی نیز توانست در بحران‌های متوالی همچون جنگ تحمیلی، اختلافات داخلی و فشارهای جهانی کشتی انقلاب را هدایت کند.مدیریت بحران در نگاه امام (ره) ترکیبی از توکل الهی، مشورت با نخبگان و تشخیص مقتضیات زمان بود. ایشان در بحران‌ها نه به سازش تن داد و نه گرفتار تحجر شد.
عارف در پایان به نگاه امام خمینی (ره) به زن اشاره و اظهار کرد: ایشان زن را نیروی فعال، مؤمن و سازنده در روند شکل‌گیری تمدن اسلامی می‌دید. ایشان زن را نه فقط عضوی در خانواده بلکه دارای نقشی مهم و تأثیرگذار در جامعه اسلامی و تاریخ می‌دانست. دیدگاهی که از دل سنت دینی استخراج شده و تأکید دارد که حضور و مشارکت زن در عرصه‌های مختلف ضامن پیشرفت و استحکام جامعه اسلامی است. لذا باید این نگاه را دقیق‌تر بررسی کرد و جایگاه زن را مبتنی بر اندیشه امام (ره) فراتر از کلیشه‌ها و محدودیت‌ها فهمید.
گزارش از سمیرا انصاری
انتهای پیام 
