دشمنان در جنگ 12روزه از انواع عملیات روانی استفاده کردند

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین یونس یوسفی، پژوهشگر حوزه و دانشگاه، شامگاه 31 تیرماه در نشست تبیینی «تکنیک‌های جنگ روانی و کاربرد آن در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه» با بیان اینکه عملیات روانی، استفاده از تبلیغات و اعمال دیگر به منظور اثرگذاری بر عقاید و احساسات و تمایلات طرف مقابل است، گفت: جرج واشنگتن وقتی استقلال آمریکا را اعلام کرد، تلاش کرد تا از دستاوردهای تمدن غرب هم استفاده کند ولی سراغ تولید علوم انسانی متناسب با فضای بومی خود رفت و اینطور نبود که علوم انسانی اروپایی را نشخوار کند و آن را به خورد دانشجویانش بدهد بلکه مبتنی بر اهداف و مبانی خود علوم انسانی را بنیان گذاشت. 

 

وی افزود: سکولاریسم و اومانیسم و لیبرالیسم و ... عمدتا در فضای علوم انسانی آمریکایی شکل گرفت و حتی بر اروپا هم تسلط یافت که نوعی عملیات روانی بر همفکران است ولی گاهی علمیات روانی علیه دشمن است مانند کاری که فرانسه با مردم الجزایر کرد و آن را مستعمره خود قرار داد.

 

یوسفی با بیان اینکه عملیات چند قسم است، افزود: گاهی عملیات کلاسیک است مانند جنگ صدام با ایران، گاهی عملیات نامنظم است مانند تحریم و ترور و عملیات براندازی، گاهی هم عملیات، توسعه‌ای است که در آن بازدارندگی وجود دارد به این معنا که کشورها در حوزه‌های مختلف درمان و فرهنگ و اقتصاد و قوه قضائیه و ... به سطحی از بازدارندگی می‌رسند؛ نوع دیگر عملیات پدافند داخلی است که کار آن ترسیم یکسری اهداف و ایجاد لایه‌های تشکیلاتی است؛ قسم دیگر هم عملیات روانی است. گاهی از عملیات روانی برای اتحاد و گاهی برای تفرقه بین دشمن استفاده می‌شود. 

 

وی با بیان اینکه فعالیت روانی و جنگ روانی دو قسم از عملیات روانی است به انواع عملیات روانی اشاره کرد و ادامه داد: فعالیت روانی برای تقویت جبهه خودی صورت می‌گیرد و عملیات روانی برای مقابله با جبهه مقابل. اولین قسم عملیات روانی، تبلیغات سفید است؛ یعنی اطلاعات شفاف را با ذکر منبع بیان می‌کند و  هدف آن اقناع مخاطب است مانند بیانیه رسمی دولت‌ها. 

 

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه گاهی اطلاعات را با منبع نامشخص و نیمه مشخص و به تعبیری خاکستری ارائه می‌دهند، گفت: هدف از این کار تاثیرگذاری غیرمستقیم است مانند اخبار جعلی در رسانه‌های اجتماعی است؛ در سال 1401 تبلیغات خاکستری به صورت چشمگیر در اغتشاشات افزایش پیدا کرد و حتی در جنگ 12روزه هم مثلا گفته می‌شد آمریکا قرار است به تهران حمله و آن را نابود کند. 

وی افزود: گاهی تبلیغات سیاه در کار است و خبر به منابع دشمن مانند امریکا و اسرائیل نسبت داده می‌شود برای اینکه طر ف مقابل را بترسانند و نوع دیگر هم عملیات روانی از نوع جنگ روانی است مانند القای یاس و شایعه‌پراکنی و ... مثلا انتشار اخبار دروغین درباره شکست نظامی. 

 

یوسفی با بیان اینکه نوع دیگر عملیات روانی راهبردی است که هدف آن تاثیر بر افکار عمومی در سطح ملی و بین‌المللی است، اظهار کرد: عملیات روانی گاهی تاکتیکی است یعنی مستقیم بر میدان نبرد اثر می‌گذارد مانند دادن پیام به مردم و ...؛ نوع دیگر هم عملیات روانی اقتصادی برای ایجاد بی‌ثباتی و کاهش سرمایه‌گذاری است مانند اینکه ما امروز تهدید کنیم که همه پایگاه‌های آمریکا را  در منطقه مورد هجوم قرار می‌دهیم و این سبب می‌شود تا سرمایه‌گذاران فرار کنند.

 

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه هک‌کردن بانک سپه هم از نوع عملیات روانی سایبری است، اضافه کرد: نوع دیگر عملیات روانی فرهنگی است و دشمن سعی می‌کند تا سبک زندگی غیراسلامی را ترویج کند؛ نوع دیگر هم عملیات روانی مذهبی است که بر مخاطب دیندار اثر می‌گذارد مثلا صدور فتوا از سوی مراجع بزرگوار تقلید. این فتاوا تا به عمل نرسیده است عملیات روانی بزرگ و بسیار مؤثر است و در صورت عملی شدن هم باعث خطر جانی برای امثال ترامپ است. 

 

وی با اشاره به پیشینه عملیات روانی، افزود: محققان معتقدند که اولین نبردی که عملیات روانی مورد استفاده قرار گر فت مرتبط با سه هزار سال پیش بین گیدئون‌ها و مادیون‌ها از طریق شعله‌گردانی بوده است؛ در صدر اسلام هم موارد زیادی مانند قرآن بر نیزه کردن در جنگ صفین را شاهد هستیم؛ در جنگ جهانی اول و دوم هم از عملیات روانی استفاده شد. 

 

یوسفی با بیان اینکه ما باید با استفاده از فعالیت یا عملیات روانی مقاومت و شما پیروز می‌شوید را در اذهان مردم جا بیندازیم، ادامه داد: تاثیر این عملیات آنقدر است که موشک به تهران می‌زنند ولی مردم همچنان ایستاده‌اند؛ آمریکا در سال 1942 کتابی را با عنوان جنگ روانی نوشت و برای اولین بار این اصطلاح وارد ادبیات نظامی این کشور شد. کتاب جنگ جهانی چهارم هم در این راستا نوشته شد. در این کتاب خاطره پشه مالاریا نوشته شد که می‌گوید یک پشه می‌تواند آنقدر اعصاب یک اسب را خرد کند که او را از پای درآورد.

یوسفی اضافه کرد: ایجاد ترس و ناامنی، انتشار شایعات در باره کمبود منابع و حملات قریب الوقوع و ...از جمله ترفندهای دشمن در عملیات روانی است؛ اختلاف بین اقوام و شیعه و سنی هم از مدل‌های دیگر است که در سوریه مورد استفاده قرار گرفته است؛ همچنین تضعیف اعتماد به نهادها از دیگر روش‌ها است. 

 

وی با اشاره به مدل آنفولانزای نیویورکی از جمله روش‌های دشمن برای ایجاد بی اعتمادی به نهادها است، افزود: در این روش گفته می‌شود تو نمی‌توانی، مسئولان نمی‌توانند و حالا که نه ما و نه مسئولان نمی‌توانند بنابراین باید کسانی از بیرون بیایند برای ما کارها را دست کنند؛ در بستر فرهنگی هم تلاش می‌کنند تا بی هویتی را رواج دهند و بنیادهای فرهنگی و مذهبی را بزنند. جنگ روانی در بستر سیاسی هم ایجاد بی اعتمادی به حکومت و هرج و مرج در داخل کشور است لذا شایعه‌پراکنی زیادی علیه رهبران و نهادهای قانونی صورت می‌گیرد. 

 

وی با اشاره به تکنیک‌های عملیات روانی، تصریح کرد: ترس و تهدید از مهمترین روش دشمنان در جنگ 12روزه بود تا مردم را بترسانند؛ روش دیگر تهییج برای تحریک مخاطب در انجام عملی خاص و هیچانی‌شدن او هست؛ مثلا می‌گفتند می‌کشم می‌کشم آن که خواهرم را کشت که در ماجرای مهسا مورد استفاده قرار گرفت. تکنیک دیگر برچسب‌زدن است که عمدتا منفی است مانند تعبیر محور شرارت که بوش به کار برد و یا تعبیر خطر هسته‌ایف در داخل هم تندرو و افراطی و ... برچسب‌هایی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

 

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه ایجاد تحریک و تشویش اذهان از دیگر تکنیک‌های عملیات روانی دشمنان است، تصریح کرد: در این روش منطق افراد به حاشیه می‌رود و فرد چون تحریک‌شده حرف حق را قبول نمی‌کند؛ تکنیک دیگر هم از زبان غیر گفتن است مثلا اخبار را به یک منبع آگاته و یک شبکه تلویزیونی و ... استناد می‌دادند تا تاثیرگذاری خبر در مخاطب بیشتر شود.