توحید، قرآن و اهل بیت(ع)؛ سه مؤلفه اساسی وحدت راهبردی
معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اتحاد و همگرایی را خاستگاه فطری انسان‌ها دانست و تأکید کرد که توحید، قرآن کریم و محبت اهل بیت(ع)، سه رکن اصلی وحدت عمیق و راهبردی بین مسلمانان و پیروان ادیان الهی است که زمینه عبور از بحران‌های آخرالزمان را فراهم می‌کند.
به گزارش خبرنگار ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین حسین الهی‌نژاد، عضو هئیت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم امروز چهارشنبه یکم مردادماه در نشست علمی «روایتی صادق از وقایع منطقه و نشانه‌های ظهور» با موضوع «مفهوم‌گرایی و مشارکت در بحران‌های آخرالزمان» اظهار کرد: در اسلام، اتحاد و همگرایی به شدت سفارش شده است و در واقع، این مسئله جزء اصول دین ماست. قرآن، اهل بیت، بزرگان و رهبران دینی همه به نحوی بر اهمیت اتحاد و همگرایی و تأثیر عمیق آن در جامعه تاکید کرده‌اند.
معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: به عنوان نمونه، در قرآن کریم آیات متعددی به این موضوع پرداخته شده است و در فرمایشات حضرات معصومین (علیهم السلام) نیز روایات فراوانی در زمینه اتحاد و نقش آن در ساماندهی جامعه، اجتماع بشری، اجتماع دینی و اسلامی وجود دارد همچنین پیامبر گرامی اسلام در روایتی می‌فرمایند که اسلام به اتحاد نیازمند است و رشد، ترقی، تعالی و بالندگی آن به مراتب وابسته به اتحاد است اگر این اتحاد نباشد، مسیر جامعه منحرف می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین الهی‌نژاد ادامه داد: در فرمایشات بزرگان دین نیز می‌بینیم که در جای جای سخنانشان بر این شاخصه تأکید شده است؛ آنها این شاخصه را به عنوان یک اصل اساسی و راهبردی مطرح کرده‌اند، مثلاً امام خمینی (ره) فرموده‌اند این اسلام بود که همه ما را با هم مجتمع کرد، این اسلام بود که ما را پیروز کرد، اسلام است که ما را به سعادت می‌رساند و این نشان می‌دهد که بحث اتحاد برگرفته از دین مبین اسلام است.
وی افزود: در فرمایشات مقام معظم رهبری نیز این موضوع به وضوح وجود دارد، ایشان تأکید دارند ما باید واحد باشیم تا پیروز شویم و این مسیر باید ادامه یابد چراکه اتحاد و همگرایی، شاکله فرایند مبارزه، انقلاب، جنبش، حرکت، رسیدن به اهداف و آینده‌های دور است لذا باید همواره مدنظر ما باشد.
معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: روایت‌های فراوانی داریم که در آخرالزمان، جامعه از ظلم و جور پر می‌شود؛ ظلم اجتماعی، فردی، سیاسی و عقیدتی گسترده خواهد بود و این بزرگ‌ترین بحرانی است که حضرات معصومین (علیهم السلام) در روایات متواتر به آن اشاره کرده‌اند و هشدار داده‌اند که جامعه بشری در آخرالزمان به این معضل دچار می‌شود.
استاد حوزه و دانشگاه افزود: ما هم اکنون شاهد این وضعیت هستیم؛ جامعه واقعاً پر از ظلم و جور شده است و ظلم، تعدی و تجاوزی که از سوی استکبار جهانی، صهیونیسم جهانی و اسرائیل به ویژه در قضیه غزه مشاهده می‌شود، نمونه بارزی از این بحران است. مردم غزه به شکل نسل‌کشی، در گرسنگی، تشنگی و مظلومیت جان می‌دهند، اما جهان نسبت به این موضوع بی‌حسی فراگیر پیدا کرده است.
معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی عنوان کرد: در اتفاقات غزه چرا کشور‌های اسلامی که هم‌مذهب هستند، همچنین کشور‌های غیراسلامی، حداقل واکنش انسانی را ندارند؟ این ظلمی که اکنون در فلسطین و غزه رخ می‌دهد، واقعاً بالاترین حد ظلم و یک بحران عظیم است که جوامع بشری به آن گرفتار شده‌اند، اما متأسفانه بی‌توجهی و بی‌علاقگی به این موضوع بسیار گسترده است و مردم دنیا زندگی خود را می‌گذرانند و تحرکی از خود نشان نمی‌دهند.
اتحاد و همگرایی فطری انسان‌هاست و کلید عبور از بحران‌های آخرالزمانی
وی اظهار کرد: بحران‌های اجتماعی در آخرالزمان بسیار پیچیده و فراگیر است و یکی از این بحران‌ها، حفظ دین است که در این دوران به شدت دشوار می‌شود؛ ناهنجاری‌ها و کثرت فسق و فجور چنان گسترش می‌یابد که گویی برای مردم عادی شده است.
معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: امام صادق(ع) در روایتی فرموده‌اند کسی که می‌خواهد در آخرالزمان دین خود را حفظ کند، مانند کسی است که قطعه‌ای آتش را در کف دستش گرفته باشد؛ نگه‌داشتن آن چقدر دشوار است و این بیانگر میزان سختی حفظ دین در شرایطی است که بحران‌ها، فتنه‌ها و ناهنجاری‌ها در جامعه فراگیر شده‌اند. فرد مؤمن باید در اندرونی خود به شدت از دینش محافظت کند و این حفاظت با اذیت و آزار همراه است.
حجت‌الاسلام والمسلمین الهی‌نژاد ادامه داد: امروز ما این شرایط را به وضوح می‌بینیم. موارد دیگری هم هست که به علت غیبت و پنهان زیستی امام معصوم(ع)، این بحران‌ها بیشتر در جامعه ریشه دوانده است.
وی سپس به موضوع اتحاد و همگرایی پرداخت و گفت: وحدت و انسجام انواع مختلفی دارد؛ از جمله وحدت اعتقادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی. اما در این بحث، بیشتر بر وحدت سیاسی و اجتماعی تأکید می‌کنیم، چون مخاطبان ما اهل تخصص و علم هستند و نکته مهم این است که اتحاد و همگرایی یکی از گرایشات باطنی و فطری انسان است؛ یعنی بشر ذاتاً به دنبال اتحاد، انس و همگرایی است.
حجت‌الاسلام والمسلمین الهی‌نژاد تأکید کرد: انسان به دلیل داده‌های فطری و نعمت‌های الهی در درون خود، به سمت وحدت می‌رود؛ چه در حوزه سیاسی، اعتقادی، دینی و فرهنگی. اتحاد و همگرایی از خاستگاه‌های فطری و درونی انسان‌هاست و به همین دلیل جایگاه مهم و تأثیرگذاری دارد.
معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: ما باید اتحاد را به سوی تعالی، ترقی، تکامل و سیر صعودی هدایت کنیم، مثلاً اتحاد میان پیروان یک مذهب مانند تشیع، به آنها کمک می‌کند از بحران‌ها عبور کنند و هرچه اتحاد قوی‌تر باشد، عبور از بحران‌ها سریع‌تر و راحت‌تر صورت می‌گیرد.
وی به اتحاد بین‌المذهبی اشاره کرد و گفت: یک قدم فراتر، اتحاد و همگرایی بین مذاهب است؛ برای مثال اتحاد میان شیعه و اهل سنت که دو گروه مهم اسلامی هستند. این نوع اتحاد، گستره وسیع‌تری دارد.
حجت‌الاسلام والمسلمین الهی‌نژاد افزود: فراتر از آن، اتحاد و همگرایی با رویکرد بین‌الادیانی مطرح است. در این زمینه، سیره و روش شهید سردار قاسم سلیمانی نمونه برجسته‌ای است چراکه او با رویکرد مقاومت، اتحاد را ابتدا در میان شیعیان، سپس فرامذهبی و نهایتاً فرا دینی شکل داد؛ و این اتحاد شامل گروه‌هایی از شیعیان، اهل سنت و حتی مسیحیان بود و طراحی و هدایت این اتحاد و همگرایی، باعث شد جبهه مقاومت در دوران حیات شهید سلیمانی به ثمر برسد و محاصره استکبار و صهیونیسم را رقم بزند.
معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: پس وحدت، همگرایی، اتحاد و انسجام بر اساس جایگاه فطری و درونی همه انسان‌ها، امری ضروری و مسجل است، اما ما می‌توانیم ضرورت وحدت را از دو رویکرد تاکتیکی و راهبردی بررسی کنیم.
وی عنوان کرد: رویکرد تاکتیکی یعنی اتحاد در موقعیت‌های خاص جغرافیایی و سیاسی به صورت موقت شکل می‌گیرد، مثلاً ایران در موقعیت خاصی لازم است با برخی کشور‌ها متحد شود تا بتواند از بحران‌ها عبور کند. این اتحاد تاکتیکی، موقت و هدفمند است.
حجت‌الاسلام والمسلمین الهی‌نژاد اذعان کرد: رویکرد راهبردی و استراتژیک به معنای اتحاد عمیق، آرمانی و بلندمدت است؛ اتحادی که دوام دارد و موقتی نیست، این نوع اتحاد حول باور‌های مشترکی مانند توحید، نبوت، قرآن، مهدویت و ولایت شکل می‌گیرد، وحدتی است که هدف آن تعالی و تکامل جامعه است، نه صرفاً رفع مشکلات موقت.
سه مؤلفه اساسی وحدت راهبردی در عبور از بحران‌های آخرالزمانی
معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اتحاد و همگرایی را خاستگاه فطری انسان‌ها دانست و تأکید کرد: توحید، قرآن کریم و محبت اهل‌بیت (علیهم‌السلام)، سه رکن اصلی وحدت عمیق و راهبردی بین مسلمانان و پیروان ادیان الهی است که زمینه عبور از بحران‌های آخرالزمان را فراهم می‌کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین الهی‌نژاد در تشریح جایگاه اتحاد و همگرایی در میان مسلمانان و پیروان ادیان توحیدی اظهار کرد: برای مثال، خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: «قل یا اهل الکتاب تعالوا الی کلمة سواء بیننا و بینکم ألا نعبد إلا الله»؛ این آیه نشان‌دهنده نگاه بین‌الادیانی به کلمه توحید است که همه باورمندان به دین آسمانی اعتقاد به توحید دارند.
وی افزود: این نگاه بین‌الادیانی و راهبردی به توحید، پایه و اساس وحدت و اتحاد عمیق است که همواره باقی خواهد ماند. همچنین دین، به‌ویژه اسلام، مولفه مهمی است که اتحاد را سامان می‌دهد و اهل سنت و گروه‌های مختلف اسلامی با نگرش راهبردی و بین‌المذهبی به این اتحاد می‌رسند. این اتحاد فراتر از مرز‌های مذهبی و قومی است.
معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: قرآن کریم، به‌عنوان کتاب آسمانی، از مهم‌ترین مولفه‌های وحدت‌آفرین میان پیروان دین اسلام است؛ وحدتی که هم بین‌المذهبی است و هم با نگرش راهبردی و آرمانی شکل گرفته و دوام دارد و خداوند در آیات متعددی مانند «واعتصموا بحبل الله جمیعاً ولا تفرقوا» و «إن هذه أمتکم أمة واحدة وأنا ربکم فاعبدون» بر این وحدت تأکید کرده است.
وی همچنین به نقش اهل بیت(ع) در ایجاد وحدت اشاره کرد و گفت: محبت اهل‌بیت از مؤلفه‌های مهم عبور از بحران‌های آخرالزمانی است و اهل بیت(ع)، علاوه بر پیروان مذهب تشیع، در میان اهل سنت نیز محترم و محبوب هستند و این محبت زمینه‌ساز وحدت و اجتماع است.
معاون پژوهشی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به مناسبت‌های مذهبی افزود: در ایام محرم و به‌ویژه اربعین، حب حسین(علیه‌السلام) مردم را گردهم می‌آورد و وحدت بی‌نظیری شکل می‌دهد و این حرکت بزرگ جهانی، نماد اتحاد میان مسلمانان و حتی غیرمسلمانان است که هرکدام در بخشی از این فرآیند نقش دارند.
وی همچنین به روایتی از امام زمان(عج) اشاره کرد که می‌فرمایند: «أنا ابن الحسین» و گفت: این روایت بیانگر جهانی‌شدن امام حسین علیه‌السلام و جایگاه ویژه ایشان در وحدت اسلامی است؛ امام زمان (عج) خود را فرزند امام حسین معرفی می‌کند تا بر این معرفت جهانی تأکید کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین الهی‌نژاد به تجربه تاریخی جنگ تحمیلی پرداخت و بیان کرد: یکی از مولفه‌های مهم عبور از بحران عظیم جنگ تحمیلی، تلفیق ملی‌گرایی بر مبنای حب‌الوطن با آرمان‌گرایی دینی بود که این دو نگاه در کنار هم، اتحاد و همگرایی عظیمی ایجاد کردند که به رغم فشار‌های فراوان، توانستند نظام و رهبری را حفظ کنند و از این بحران عبور کنند.
انتهای پیام
