رمضان در کلام بزرگان

اساساً برنامه ماه مبارک رمضان برنامه انسان‌سازی است که انسان‌های معیوب در این ماه خود را تبدیل به انسان‌های سالم، و انسان‌های سالم خود را تبدیل به انسان‌های کامل کنند. برنامه ماه مبارک رمضان برنامه تزکیه نفس، اصلاح معایب و رفع نواقص، تسلط عقل و ایمان و اراده بر شهوات نفسانی و... است. اگر بنا باشد که ماه مبارک بیاید و انسان سی روز گرسنگی و تشنگی و بی‌خوابی بکشد... چنین روزه‌ای برای انسان اثر ندارد. اسلام که نمی‌خواهد مردم بی‌جهت دهانشان را ببندند، بلکه با روزه گرفتن قرار است که انسانها اصلاح شوند. [شهید آیت‌الله مرتضی مطهری]

رمضان یعنی چه؟ «رمض» یعنی سوزاند؛ سوختن‌هایی که دود و خاکستر ندارد به معنای «رمض» است. رمضان یعنی ماه گناه‌سوزی؛ ماهی که گناهان در آن سوزانده می‌شود. [حجت‌الاسلام محسن قرائتی]

روایتی از پیغمبر اکرم(ص) نقل شده است که حضرت فرمودند«یَقُولُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى فِی‏ کُلِ‏ لَیْلَةٍ مِنْ‏ شَهْرِ رَمَضَانَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ»؛ خداوند در هر شب از شب‏های ماه مبارک رمضان سه بار می‏فرماید: «هَلْ مِنْ سَائِلٍ فَأُعْطِیَهُ سُؤْلَهُ»؛ آیا درخواست کننده‌ای هست که از من درخواستی کند و من درخواست او را جواب دهم؟ «هَلْ مِنْ تَائِبٍ فَأَتُوبَ عَلَیْهِ»؛ آیا رجوع کننده‌ای هست که در ربط با خطاهایش از من پوزش طلبد؟ «هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ فَأَغْفِرَ لَهُ»؛ آیا استغفار کننده‌ای هست که من او را بیامرزم؟ [آیت‌الله مجتبی تهرانی]

دوستان عزیز! ماه رمضان فرصت خیلی خوبی است، فرصت بسیار خوبی است. البتّه فرصت تبلیغ است، فرصت تبیین است، فرصت اُنس با مردم است، فرصت کمک به فقرا است لکن از همه‌ اینها بالاتر، فرصت تعبّد است، فرصت تقرّب است، فرصت روزه‌ای است که می‌گیرید، فرصت نشستن سر سفره‌ رحمت الهی،‌ سر سفره‌ ضیافت الهی است. این سفره‌ ضیافتی که می‌گویند، این ضیافت، همین روزه‌ شما است، همین نافله‌ شما است، همین نماز شما است که به جا می‌آورید. [رهبر معظم انقلاب؛ ۱۳۹۸/۲/۱۰]

ماه رمضان شما را دعوت کرده خدای تبارک و تعالی به مهمانی خودش. همان‌طور که می‌بینید مهمانی خدا صوم است، مثل میهمانی ماها نیست که آنجور تشریفات را داشته باشد، پرهیزدادن است از آن چیزهایی که مربوط به شهوات انسان است. توجه بکنید که ماه مبارک را به آدابش عمل بکنید یعنی آداب روحی‌اش. فقط دعا نباشد، دعا به معنای واقعی‌اش باشد. خواندن خدا و تذکر خدا به معنای واقعی، آن تذکری که نفوس را مطمئن می‌کند، آن ذکری که «بِذِکْراللهِ تَطْمَئِنَّ القُلُوبْ» یاد خدا واقعاً و حاضر دیدن خدا را در همه جا. [صحیفه امام خمینی(ره)؛ جلد 18؛ صفحه 480]