Dapat Malinaw ang Tatalakayin na mga Punto sa Diyalogo sa Pagitan ng Pananampalataya: Filipino Prof.
Sa pagtaas ng panrelihiyosong ekstremismo sa nakaraang mga taon, binibigyang-diin ng mga eksperto ang pangangailangang isulong ang mga diyalogo sa pagitan ng pananampalataya bilang isang paraan upang malutas ang mga pagkakaiba at makarating sa isang lipunan kung saan ang mga tao ay namumuhay sa mapayapang magkakasamang buhay.
Upang higit na talakayin ang isyu, nakipag-ugnayan ang IQNA kay Maria Bernadette L. Abrera, isang propesor ng Kasaysayan sa Unibersidad ng Pilipinas, Diliman.
Siya ay kasalukuyang Dekano ng UP Kolehiyo ng mga Agham Panlipunan at Pilosopiya kung saan nagsilbi rin siyang Tagapangulo ng Departamento ng Kasaysayan. Siya ay tumanggap ng ilang parangal sa Professorial Chair kabilang ang UP Centennial Professorial Chair (2018) at ang UP Centennial Faculty Grant (2012). Ang kanyang pananaliksik ay nakatuon sa kasaysayan pangkultura at sistema ng katutubong kaalaman, na nakasulat sa sistema ng paniniwala ng mga katutubo, ang katayuan ng kababaihan sa bago pa ang kolonyal na Pilipinas at tradisyonal na teknolohiya sa paggawa ng bangka.
Ang sumusunod ay ang kanyang panayam sa IQNA:
IQNA: Sa nagdaang mga taon, nakita natin ang pagtaas ng panrelihiyong ekstremismo sa iba't ibang mga bansa at lipunan. Sa iyong palagay, ano ang ugat ng ekstremismong ito sa mga tagasunod ng iba't ibang mga relihiyon?
Abrera: Nag-aalok ang relihiyon ng isang anyo ng pagkakakilanlan sa pangkultura at pakiramdam ng pagiging panlipunan. Ang pagsasagawa ng relihiyon ay isang panlipunang kabutihan na nauugnay sa mga positibong resulta tulad ng pagpaparaya, pagsasakripisyo, o paghahanap ng layunin sa buhay. Ang relihiyosong ekstremismo, na alin ay ginagamit ding kapalit ng panrelihiyong pundamentalismo, ay negatibo at nauugnay sa negatibong mga resulta kagaya ng pagtatangi at karahasan.
Maaaring mangyari ang panrelihiyong ekstremismo kapag ang larangan ng paniniwala at pag-aari ay ginagamit ng mga grupong may radikal na layunin para sa mga layuning pampulitika. Sa ganitong paraan ginagamit ang relihiyon upang makakuha ng kapangyarihang pampulitika.
IQNA: Naniniwala ang ilan na ang mga pag-uusap sa pagitan ng mga relihiyon ay maaaring higit na maalis ang mga panlipunang tensyon sa mga lipunan at maiwasan ang paglitaw ng matinding mga pag-uugali at mga pagkilos ng mga tagasunod ng iba't ibang mga relihiyon. Ano ang iyong pananaw?
Abrera: Ang pag-uusap sa pagitan ng mga relihiyon ay isang paraan kung saan ang mga mananampalataya ng iba't ibang mga pananampalataya ay maaaring magsama-sama sa isang magalang at bukas na kapaligiran. Ang ekstremismo ay lumitaw bilang isang sintomas ng pagwawasak at bilang isang tugon sa isang pangmatagalang ideya ng pagbibiktima na walang kalutasan.
Ang mga salaysay na ideolohikal na nag-aalok ng mga simplistikong kalutasan sa hindi pagkakapantay-pantay sa ekonomiya at pulitika ay nagiging kaakit-akit lalo na sa mga kabataan na palaging idiyalistiko. Ang diyalogo, sa pagitan ng relihiyon, sa pagitan ng etniko, o iba pang mga anyo, ay isang malugod na sasakyan upang maunawaan ang iba at mailagay ang sarili sa loob ng magkakaibang komunidad na ito ng kapwa mga tao.
Ang diyalogo sa pagitan ng mga relihiyon o anumang iba pang anyo ng diyalogo ay nagbubukas ng pook ng pagtatalakay na nag-aalok ng alternatibong mga pananaw. Mahalagang gawing makatao ang pagsasaisip ng "iba pa".
IQNA: Ano ang pinakamalaking hadlang sa pagbuo ng mga diyalogo sa pagitan ng mga relihiyon sa iba't ibang mga lipunan?
Abrera: Baka wala ako sa katayuan para sagutin ito. Gayunpaman, para magtagumpay ang anumang uri ng diyalogo, dapat na malinaw ang pinag-uusapan na mga punto. Ano ang layunin ng diyalogo at anong mga isyu ang tatalakayin? Kuwalipikado ba ang mga kalahok na magsalita sa mga isyu? Sino ang kanilang kinakatawan? Ano ang mga kasunduan tungkol sa posibleng mga resulta ng diyalogo? Ano ang mga tuntuning dapat sundin sa diyalogo? Ang datos na mga bagay na ito ay kailangang maging malinaw bago magsimula ang anumang uri ng diyalogo.
IQNA: Isa sa mga isyung madalas na tinalakay nitong nakaraang mga taon ay ang papel ng kababaihan sa pagtatatag ng kapayapaan sa mga lipunan. Ano sa palagay mo ang tungkulin ng kababaihan sa pagtatatag ng kapayapaan sa mga lipunan?
Abrera: Ang mga babae ay may likas na hilig at kakayahan na bumuo ng mga ugnayan ng tao. Ang pagiging ina, ito man ay isang biyolohikal o espirituwal na pagiging ina, ay likas na hilig sa kapayapaan dahil ito ay nakaugat sa isang pagnanais para sa mabuti at sa pagnanais na makita ang buhay na umunlad. Ang mga kababaihan ay may "pangbabae na henyo", sa mga salita ng dating Papa John Paul II, na tumutukoy sa mga espesyal na kakayahan ng kababaihan upang lumikha ng isang mas mabait at mas banayad na kapaligiran.
IQNA: Sa iyong bansa, ano ang ugnayan ng mga tagasunod ng iba't ibang mga relihiyon, lalo na ang mga Muslim at mga Kristiyano, at ano ang ginagawa ng mga pinuno ng panrelihiyon upang maitatag ang kapayapaan?
Abrera: Mayroong kapaligiran ng pagtanggap at kapayapaan sa pagitan ng mga Muslim at mga Kristiyano sa Pilipinas. Ako mismo sa sarili ay nakaranas nito, na nagsagawa ng pananaliksik sa isang lugar na karamihan ay mga Muslim at natanggap sa tahanan ng maraming mga Muslim sa panahong iyon. May mga panrelihiyon at sibil na mga organisasyon na nakatuon sa Kristiyano at Muslim na diyalogo, at maraming akademikong mga pag-aaral na tumatalakay sa bagay na ito.
