قرآن،زړه سوانده نصیحت کونکی

ایکنا-(تهران) د قرآن کریم یو صفت ، د هغه ناصح(نصیحت کونکی)شونه ده چې هیڅکله هم انسان ته دوکه نه ورکوی او  له هغه سره د لاښه ژوند په تیرولو کې مرسته کوي.

د ډيرو انسانانو لپاره داسې پيښې شوي چې  ددوي د ژوند په لاره کې ځينی کسان راځي او  په مکر او دوکې سره  ورته ځان زړه سوانده معرفي کړي، خو بیا هم ورسره دوکه کوي او هغه له سالم ژونده غړوي .له دغه شان انسانانو سره سره ، د یوه نصیحت کونکي په توګه د قرآن کریم اهمیّت  معلومیږي.

یو هغه صفت چې امیر المومنین علیه السلام د قرآن کریم لپاره په نهج البلاغې کې ذکر کړی، د قرآن کریم نصیحت کول دي،نصیحت ،یعني  په لار او د ښه کار په لاره د چا لارښونه. حضرت امام علی علیه السلام فرمائي ؛ وَ اسْتَنْصِحُوهُ عَلَى أَنْفُسِكُمْ ؛ خپلو خپلوانو ته په قرآن سره نصیحت کړئ

               (نهج البلاغه: خطبه 176)   

 یوه هغه پوښتنه چې احتمال ئې شته ددغه متن له لوستلو وروسته رامینځةشي، دا ده چې انسان قرآن کریم باید د څه شي په وړاندې نصیحت کونکي وګرځوي؟ د  ( انفس؛یعنی د نفس جمع) په کلمې سره  ددغې پوښتنې ځواب مشخص کیږي. په دې باب باید ووئيل شي چې د  انسان نفسڅو مرحلې لري  او هغه هم ستاسو خدمت ته وړاندې کوو.  

• نفس آماره؛ اماره په لغت کې د بدو کارونو کولو ته ټينګار کونې ته وائي.په انسان کې دغه حالت، انسان ترګناه پورې رسوي  او لکه څنګه ګناه یو د عقل خلاف کار دی ، په دغه حالت کې انسان د عقل اطاعت نه کوي . نفس اماره په انسان کې د نفس ترټولو ټيټه مرتبه ده او په اسلامی حدیثونو کې تل  له دغه سرکش نفس سره  مبارزې ته اشاره شوې ده.
• نفس لوامه؛په لغت کې د لوامه معنا ملامت کونکی ده. انسان کله چې یوه ګناه او تیروتنه  کوي، نو سملاسي پښمانه ک یږي او ځان رټي او ملامت کوي ئې . دغه خاصیّت د نفس لوامه  دی .  په نفس لوامه ددغه حالت د نومولو دلیل له قرآني آیتونو اخستل شوی دی .خداوندکریم  د قیامت سورې په دوهم آیت کې فرمائي؛ وَلَا أُقْسِمُ بِالنَّفْسِ اللَّوَّامَةِ؛  او په رټونکی نفس باندې قسم  (قیامت:2) 
• نفس مطمئنه ؛  د انسان د نفس ترټولو لوړ حالت ،نفس مطمئنه دی.نفس مطمئنه ،یعني انسان  عقل څخه د پيروئ  او د ګناه نه کولو په سیوري کې  په ډاډمن حالت کې او په روحي آرامښت ته درسیدا په حالت کې،داسې چې  دا د هغه لپاره په یوه عادت بدل شوی وي. خداوندتعالی  په فجر سورې کې فرمائي ؛ يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ارْجِعِي إِلى رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً فَادْخُلِي فِي عِبادِي وَ ادْخُلِي جَنَّتِی ؛ائ آرامښت لرونکیه روحه! دخپل پروردګار په لور په داسې حال کې چې   له هغه خوښ ئې  او هغه هم له تا خوښ دی ،بیرته وګرځه .نو زمان په بندګانو کې ووسه او بهشت ته داخل شه::

 پر نهج البلاغه د ابن میثم بحراني په شرحې کې د قرآڼ ناصح شوې (نصیحت کونکي)څخه مقصد د نفس آماره په وړاندې هوښیار شونه ده ؛ هغه په دوام کې وائي، دنفس آماره په وړاندې  چې انسان دګناه وآخوا ته کاږی  او دړه سترګې ئې د حقایقبو له لیدو پټوي، قرآن  خپل لارښود او خیرغواړی وګڼي او دا ددغه سرکش نفس د ځپلو وسیله وګرځوئ او لکه څنګه چې قرآن  انسان  د نفس دخواهشاتو له پیروۍ منع کوي  لازمه  کیږي چې  ددغه شان نفس د ځپلو لپاره دهغه نصیحتونه ومنل شي.