فرهنگ عاشورایی؛ تجلی‌بخش مدیریت جهادی
گروه اندیشه: فرهنگ عاشورایی معنای واقعی کلمه، تجلّی‌بخش مدیریت جهادی است و درس‌آموزی هر چه بیشتر و عمیق‌تر از چشمه زلال عاشورا، پویایی و جاودانگی را به ارمغان خواهد آورد.
رجبعلی نعمتزاده، مدرس حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از مازندران، با اشاره به شعار سال 93 با نام سال قتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی، گفت: موتور محرکه تحقق شعار سال، «عزم ملی» است، بنابراین اگر بخواهیم این موتور، کارآمد باشد و در سیر صعودی قرار گیرد، باید رنگ و بوی جهادی پیدا کند؛ لذا قبل از مدیریت جهادی، باید فرهنگ جهادی را در آحاد ملّت به‌ویژه پیشقراولانِ عرصه نبرد فرهنگی، نهادینه کنیم.
وی افزود: کار فرهنگی باید بر مبنای «عشق» صورت پذیرد نه بر اساس دستورالعمل و ساعت کاری؛ زیرا کارهای بزرگ و جهادی در صورتی که متکی به ذوق شخصی و پایبندی دل باشد، ماندگار خواهد بود.
نعمتزاده تصریح کرد: ماهیت کار فرهنگی چه در حوزه نظر و چه در حوزه عمل باید جهت‌دهنده به سایر ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... باشد، به گونه‌ای که در مجموع، تعالی‌آفرین و تقرّب بخش انسان به سوی خداوند متعال باشد.
مدیریت جهادی تهی از بصیرت کاربردی نیست
وی درباره مبانی و چارچوب نظری مدیریت جهادی بیان کرد: مدیریت جهادی خالی از بصیرت، اصلاً کاربردی نیست؛ چنانکه علی(ع) در خطبه 150 نهج‌البلاغه فرمود: «و حملوا بصائرهم علی اسیافهم»؛ لذا مدیریت خالی از بصیرت، بوی مدیریت کارگاهی صِرف را می‌دهد.
این مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به دومین مبانی نظری مدیریت جهادی ادامه داد: از جمله قدرت‌های نرم در فرهنگ دینی ما، فرهنگ عاشورایی است و این فرهنگ به معنای واقعی کلمه، تجلّی‌بخش مدیریت جهادی است. بنابراین درس‌آموزی هر چه بیشتر و عمیق‌تر از چشمه زلال عاشورا، پویایی و جاودانگی را به ارمغان خواهد آورد.
وی با اشاره به سومین مبانی نظری مدیریت جهادی افزود: از آموزه‌های وحیانی دین مبین اسلام آن است که، کار أحسن و مرضی رضای حضرت حق باشد نه کار اکثر.
عنصر «استقامت» و « دلسرد نشدن» از مبانی نظری مدیریت جهادی است
نعمتزاده با اشاره به آیه 112 سوره مبارکه هود «فَاستَقِم کَمَا اُمِرت» اظهار کرد: عنصر «استقامت» و « دلسرد نشدن» در انجام تکالیف الهی چهارمین مبنای نظری مدیریت جهادی است که افق نگاه بالنده و امیدبخش علی(ع) در خطبه 201 نهج‌البلاغه «لاتستوحشوا فی طریق الهدی لقله اهله» به این امر اشاره دارد.
وی با اشاره به الزامات مدیریت جهادی، افزود: اگر بخواهیم به الزامات و مؤلفه‌های مدیریت جهادی اشاره‌ای کنیم، باید بدانیم؛ مدیریت جهادی هرگز به معنای تکاپوی بی‌پشتوانه نیست، بلکه روشمندی و هدفمندی در مدیریت جهادی که به نوعی مدیریت زمان نیز هست، حرف اوّل را می‌زند.
این مدرس حوزه و دانشگاه ادامه داد: دوم آنکه انتصاب مدیرانی که باور به حرکت و مدیریت جهادی داشته باشند، امری اجتناب‌ناپذیر است؛ چرا که مدیریت جهادی مبتنی بر فرض وجود جنگ و جهاد است. یعنی مدیران فرهنگی ما باید باور داشته باشند که ما اکنون در وضعیت جنگ هستیم، بنابراین باید به صورت جهادی مدیریت کنند.
عملیاتی کردن مقوله فرهنگ نیازمند همگرایی و همدلی جمعی است
نعمتزاده با اشاره به پیشنیاز عملیاتی کردن مقوله فرهنگی اظهار کرد: عملیاتی کردن شعار سال در عرصه فرهنگی نیازمند همگرایی و همدلی همه کسانی است که دارای پتانسیل و استعداد فرهنگی‌اند. بنابراین شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت و به حاشیه بردن مقوله فرهنگ و مؤلفه‌های اجتماعی به بهانه پرداختن به مسایل اقتصادی و سیاسی، نه فقط در شرایط فعلی بلکه در طول همه زمان‌ها، جفا در حق نظام و ملت است.
وی افزود: باید توجه داشته باشیم که تحقق شعار سال با تبلیغات صِرف محقق نمی‌شود بلکه با نصب‌العین قراردادن بیانات گرانسنگ مقام معظم رهبری در عرصه فکر و عمل به عنوان منشور مدیریت جهادی می‌توان به محقق شدن مصادیق شعار سال امیدوار بود.
این مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به آسیب‌شناسی مقوله فرهنگی در جامعه اظهار کرد: مدیریت تشریفاتی، نمایشی، قشری‌نگری و نگاه سودجویانه و منافع محور، از جمله زنگارهایی است که کار فرهنگی را نه تنها کمرنگ بلکه عقیم خواهد کرد.
وی افزود: جزیره‌ای عمل کردن و عدم هماهنگی و تعامل بین نهادها و فعالان فرهنگی که متأسفانه هیچگونه هم‌افزایی مثبتی را به دنبال نخواهد داشت، مقوله فرهنگ را از انتفاع خواهد انداخت.
نعمتزاده در پایان اضافه کرد: ناگفته پیدا است که دولتی کردن و اداری نمودن کار فرهنگی، و بستن فضا به روی فعالان مستعد و دغدغه‌مند، روند رو به پیش را نوید نمی‌دهد.
