تأثیر واگذاری پرونده هستهای به دستگاه دیپلماسی در تغییر نگاه سلبی بیرونی
گروه سیاسی: عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: پرونده هستهای تا زمانی که در شورای عالی امنیت ملی دنبال می‌شد اصولا نگاه بیرونی به این فرآیند مقدار زیادی سلبی بود تا ایجابی و این مسئله را امنیتی می‌دانستند و لی دولت این نگاه را تغییر داد.
بهرام امیراحمدیان، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و کارشناس مسائل بین‌المللی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره ارزیابی عملکرد سیاست خارجی دولت یازدهم در یکسال گذشته گفت: در سند چشم‌انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران آمده است که ایران در مقطع 2025 یا 1404 کشوری با بیشترین تعامل با محیط بین‌الملل است.
وی در تشریح دلایل این هدف‌گذاری اظهار کرد: وقتی کشوری با جهان در تعامل باشد می‌تواند از بالاترین سطح روابط تجاری، فرهنگی و گردشگری برخوردار باشد و حوزه نفوذ کشور نیز از این طریق افزایش می‌یابد.
امیراحمدیان عنوان کرد: برای اینکه بتوانیم به این هدف برسیم باید در دیپلماسی عمومی خودمان تجدیدنظر می‌کردیم، زیرا یک محیط بسته، دیپلماسی عمومی ضعیفی نیز دارد که نمی‌تواند با جهان در تعامل باشد و لذا درهایش بر روی جهان بسته می‌شود.
این کارشناس مسائل بین‌المللی افزود: در یک سیستم بسته سطح آنتروپی منفی بالاست و سیستم به مرور فرسایش می‌یابد. این نوع سیستم تنها یک ورودی و خروجی بدون فیدبک (بازخورد) دارد. آقای دکترروحانی از ابتدای روی کار آمدن، هدف دولت در سیاست خارجی را ارتقای جایگاه ایران در سطح بین‌الملل بیان کردند تا جایگاهی که در شأن کشور ایران با آن سابقه درخشان تمدنی است، برسیم.
وی یادآور شد: ایران جزو معدود کشورهایی است که تاریخ تمدنش از گذشته‌های دور تا به امروز ادامه پیدا کرده است و هیچ گسست فرهنگی نداشته است، بنابراین چنین کشوری باید جایگاه بین‌المللی‌اش ارتقا پیدا کند.
امیراحمدیان تأکید کرد: لذا دکتر روحانی در یکسال اخیر در حوزه سیاست خارجی کوشش بسیاری کرده است تا تنش‌زدایی را انجام دهد؛ تنش‌زدایی باعث می‌شود که کشور بتواند از پتانسیل‌های خود استفاده کند و با تعامل با دیگر کشورها در محیط بین‌الملل شکوفایی اقتصاد، سیاست و فرهنگ خود را رقم بزند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ابراز کرد: براین اساس رئیس‌جمهور اقدامات شایسته‌ای را تاکنون انجام داده است. پرونده هستهای تا زمانی که در شورای عالی امنیت ملی دنبال می‌شد اصولا نگاه بیرونی به این فرآیند مقدار زیادی سلبی بود تا ایجابی و این مسئله را امنیتی می‌دانستند و لذا امنیتی هم برخورد می‌کردند، اما زمانی که آقای روحانی به ریاست جمهوری رسید با موافقت رهبر معظم انقلاب این پرونده را به دستگاه دیپلماسی سپرد.
وی ادامه داد: برای اینکه ما بتوانیم با جهان در تعامل باشیم باید زبان دیپلماسی را به کار برد و زبان دیپلماسی هم در دستگاه دیپلماسی است. در حالی که زبان تهدید مربوط به مراکز نظامی و امنیتی است. محیط بین‌الملل هم بیشتر محیط دیپلماسی است، به گونه‌ای که حتی می‌گویند اغلب درگیری‌های نظامی هم یک راه حل نظامی ندارد و در برخی تعاریف آمده است که حتی جنگ آنقدر مهم است که نباید به دست نظامیان سپرد و به قول استراتژیست‌ها جنگ ادامه سیاست به زبانی دیگر است.
امیراحمدیان اظهار کرد: لذا افزایش جایگاه دیپلماسی در محیط سیاسی و فرهنگی ایران سبب شده است که ما بتوانیم در محیط بیرونی جایگاه بالاتری پیدا کنیم. اخیرا صحبت از این بود که مذاکرات ایران و 1+5 به نتیجه مدنظر نرسیده است اما برخلاف دفعات قبل که طرف مقابل مذاکرات را قطع می‌کرد و تهدید می‌کرد این امکان داده شده است که با فرصت بهتر و مذاکرات بیشتر این روند ادامه پیدا کند.
استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران عنوان کرد: این از نگاه کارشناسی، نتیجه خیلی خوبی است ولو اینکه گفته می‌شود ما به آمریکا اعتماد نداریم ولی همین که با ادامه مذاکرات موافقت شده است و تحریم جدیدی علیه ایران تصویب نشده است و تهدید نظامی صورت نمی‌گیرد خودش موفقیت بزرگی است و به این مسئله باید در مطبوعات و رسانه‌ها پرداخته شود.
امیراحمدیان درباره نوع مواجهه دولت با پروژه ایران‌هراسی و نگاه امنیتی به ایران در فضای بین‌المللی گفت: تا پیش از این مذاکرات، یکی از کشورهایی که دائم بر طبل جنگ می‌کوبید رژیم صهیونیستی بود و می بینیم اکنون چنین فضایی وجود ندارد و البته این مسئله از طرف ایران نیز نیست.
وی تصریح کرد: ما نمی‌خواهیم با کشوری جنگ کنیم و دستاوردهای نظامی ما تدافعی و نه تهاجمی و برای حفظ تمامیت ارضی کشور است و البته در کنار آن برای بازدارندگی است و این بازدارندگی برای ممانعت از تهاجم کشورهای دیگر است.
این کارشناس مسائل بین‌المللی اظهار کرد: بنابراین در این فضا حرکت‌های خوبی انجام شده است و بازتابش در جهان قابل مشاهده است. البته یک‌صدایی در اعلام سیاست خارجی کشور نکته اساسی است و نباید در این حوزه میان نهادهای مختلف ناهماهنگی باشد.
وی اضافه کرد: ما باید به این باور برسیم برای اینکه بتوانیم در محیط بین‌الملل ایفای نقش کنیم اجازه دهیم در اعلام مواضع خودمان تنها یک سخنگو داشته باشیم و چند صدایی نباشد تا هرکسی از هرجایی با هر دیدگاهی بخواهد با زبان تهدید با جهان صحبت کند زیرا جهان امروز، جهان تهدید نیست بلکه جهان تعاملی است.
امیراحمدیان یادآور شد: لذا هرگاه فضا را امنیتی کردیم به نتیجه مطلوبی نرسیدیم به جز اینکه تعدادی از کشورهای هژمون به اهداف خود در ناامن شدن منطقه نائل شدند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در این راستا به سیاست‌های ایران نسبت به تحولات امروز منطقه اشاره کرد و گفت: به عقیده من سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال داعش خیلی عالی بود. ابتدا عده‌ای احساساتی بیان می‌کردند باید داعش را سرکوب کنیم اما باز شدن پای ما به این صحنه، سبب درگیری ما در باتلاق عراق می‌شد و کشورهای سنی منطقه و دیگر قدرت‌ها، ایران را به مداخله در امور داخلی عراق متهم می‌کردند. بهتر است کمک‌های به شکل مشاوره‌ای باشد و با جامعه جهانی هماهنگ کنیم تا اینکه بخواهیم به صورت دخالت نظامی وارد عمل شویم.
امیراحمدیان در پایان اظهار کرد: آقای روحانی مرد بزرگی است و معتقدم در پایان مأموریت‌شان جمع‌بندی این خواهد بود که این مرد نقش بزرگی در آرام کردن فضای سیاسی ایران و تنش‌زدایی در منطقه و ارتقای جایگاه بین‌المللی ایران داشته است.
