راه متفاوتی که «عبدالمنعم طوخی» طی کرد/ کسب شهرت بدون تکیه بر رادیو

به گزارش ایکنا؛ عبدالمنعم طوخی در سال 1945 در مصر متولد شد. پدر وی حافظ کل قرآن و علاقه‌مند به قرائت قرآن بود؛ لذا از همان ابتدا فرزند خود را در جریان حفظ و قرائت قرآن قرار می‌دهد. به همین دلیل عبدالمنعم در 9 سالگی حافظ کل قرآن می‌شود و از 10 سالگی نیز قرائت قرآن را آغاز می‌کند.
عبدالمنعم طوخی خود می‌گوید که «من در ابتدا تحت تأثیر قرائت قاریانی مانند محمد رفعت و ابوالعینین شعیشع بودم، ولی سبک ادایی من دقیقا برگرفته از مصطفی اسماعیل بود». وی با ابوالعینین شعیشع خیلی دوست بود و تقریبا در تمامی مصاحبه‌هایی که به صورت تصویری ویا به صورت مکتوب از وی می‌خوانیم و یا می‌بینیم، از ابوالعینین شعیشع هم در مرام و اخلاق و رفت‌وآمدهایی که با هم داشتند و هم در جریان قرائت قرآن به بزرگی یاد می‌کند.
عبدالمنعم طوخی سفرهای فراوانی به کشورهای مختلف از جمله عربستان، پاکستان، چین، انگلستان و بسیاری از کشورهای عربی داشت و تلاوت‌های زیادی را نیز در این کشورها انجام داد، اما وی تا آخر عمر در برابر هیئت مهارت‌سنجی رادیو قرار نگرفت و هر بار که تصمیم می‌گرفت تا در برابر این هیئت قرار گیرد، در معرض حسادت عده‌ای از بدخواهان قرار می‌گرفت و بعضا نیز با آن‌ها وارد درگیری لفظی می‌شد و به همین دلیل بود که خود را در معرض هیئت مهارت‌سنجی رادیو مصر قرار نمی‌داد.
دلیل شهرت وی نیز این بود که در سال 1977 یعنی در سن 32 سالگی به مراسم افتتاح یک مسجد دعوت شد که بسیاری از مسئولان عالیرتبه مصری نیز در آن مجلس بودند. طوخی در این مراسم یکی از تلاوت‌های فاخر خود را انجام داد و مسئولان عالیرتبه مصری آنچنان به تلاوت‌های وی علاقه‌مند شدند که از آن روز به بعد در هر سفر خارجی و یا داخلی که داشتند، عبدالمنعم طوخی را به عنوان همراه و قاری قرآن با خود می‌بردند تا در مجالس و محافل مختلف تلاوت کند که این امر باعث مشهور شدن وی شد.

صوت کارشناسی احمد فراهانی را بشنوید.

تلاوت عبدالمنعم طوخی از آیات سوره مبارکه هود

در ادامه برنامه رادیویی اکسیر، صالح اطهری‌فرد، قاری بین‌المللی قرآن کریم در مورد ویژگی‌های تلاوت سوره مبارکه هود مرحوم عبدالمنعم طوخی، اظهار کرد: مرحوم طوخی اگرچه در این تلاوت از حوزه انغام و اصوات به نوعی با محدودیت استفاده کرده و در این تلاوت سه یا چهار نغمه بیشتر شنیده نمی‌شود و حتی گاهی نیز ردیف‌های تکراری مشاهده می‌شود، اما حس این تلاوت و داستان‌سرایی و حالات عاطفی بین پدر و فرزند در جریان غرق شدن کنعان و توصیه‌های پدر به فرزند خود آنچنان قوی و زیبا ارائه شده که خود قاری نیز فوق‌العاده تحت تأثیر قرار گرفته و این تلاوت به یک شاهکار تبدیل شده است.
اطهری‌فرد افزود: مرحوم طوخی در این تلاوت، آیه 42 سوره مبارکه هود را با مقام بیات ادامه داده و از «وَهِيَ تَجْرِي بِهِمْ فِي مَوْجٍ كَالْجِبَالِ» تا «وَنَادَى نُوحٌ ابْنَهُ» و سپس، از «وَنَادَى» تا انتهای آیه «وَلَا تَكُنْ مَعَ الْكَافِرِينَ»، هر دو نفس را با یک جنس از بیات تلاوت کرده که بسیار زیباست. سپس، «قَالَ سَآوِي» را آغاز می‌کند که با بیات نوا تلاوت شده و بعد در تکرار «قَالَ سَآوِي» تا «قَالَ لَا عَاصِمَ» جنس بیات و جنس کرد با هم ترکیب می‌شود و به نوعی با ورود جنس کرد به صدا و به تلاوت، حس عاطفی، پدرانه، دلسوزانه و نصیحت‌گرانه به طور کامل شکل می‌گیرد که این حس نیز بسیار زیبا و تأثیرگذار است.
این قاری بین‌المللی قرآن کریم تصریح کرد: در ادامه، قاری دوبار «قَالَ سَآوِي» را تا «يَعْصِمُنِي مِنَ الْمَاءِ» به هم وصل می‌کند که هر دو بار در کلمه «َعْصِمُنِي» (بار اول) و در عبارت «يَعْصِمُنِي مِنَ الْمَاءِ» (بار دوم)، کاملا حالت سرمستی، غرور و تفاخر فرزند به پدر (نوح (ع)) مشهود است و این یکی از نقاط مثبت تلاوت مرحو م طوخی است.
وی افزود: پس از آن مجددا ترکیب نغمی بین بیات و کرد همچنان ادامه دارد و مرحوم طوخی در جای جای تلاوت از اختلاف قرائات یا از قرائات مختلف به ویژه از قرائت عاصم به روایت حفص و قرائت نافع به روایت ورش استفاده می‌کند. گاهی اوقات نیز مشاهده می‌کنیم که این دو روایت از دو قاری مختلف در یک نفس با هم آورده می‌شود که این مسئله پسندیده نیست. از این جهت می‌توانیم بگوییم که تلاوت مرحوم طوخی انسان را یاد تلاوت‌های مرحوم سعید مسلم می‌اندازد؛ چراکه وی نیز از این مدل زیاد استفاده می‌کرد. اگرچه آغاز تلاوت مرحوم طوخی کاملا مو به مو از استاد مصطفی اسماعیل تأثیر گرفته است ولی این مسئله در لابه‌لای تلاوت وجود دارد که وی تأثیراتی را نیزاز شیخ سعید مسلم در تلاوت خود داشته است.
اطهری‌فرد بیان کرد: در ادامه تلاوت، قطعات کوتاه و تقطیع شده تکرار می‌شود ولی جالب است که این تکرارهای قطعات کوتاه به معنای نفس کوتاه مرحوم طوخی نیست؛ چراکه وی در ادامه تلاوت در یک مقطع مدت 43 ثانیه در یک نفس تلاوت کرده و تحریرهای بسیار زیبا در جنس کرد اجرا می‌کند که بسیار عاطفی، زیبا و محزون است.
این قاری بین‌المللی قرآن کریم اظهار کرد: مرحوم طوخی سپس، در نهایت پس از اجرای این قطعه 43 ثانیه‌ای، به مقام راست منتقل می‌شود و تا انتهای آیه نیز مقام راست ادامه پیدا می‌کند.

یادآوری می‌شود، این تحلیل در برنامه «اکسیر» از شبکه رادیویی قرآن پخش شد. اکسیر پنجشنبه‌های هر هفته با مجری‌‌کارشناسی «احمد فراهانی»، مدیر گروه آموزش رادیو قرآن و با هدف بیان نکات آموزشی تلاوت‌های شاخص قاریان مصری به‌ روی آنتن می‌رود و در هر برنامه دو تلاوت الگو از قاریان صاحب‌سبک و تأثیرگذار پخش می‌شود. پس از هر تلاوت نیز دو کارشناس در زمینه مباحثی همچون آموزش، تحلیل و بررسی تکنیک‌ها و فنون تلاوت نکاتی را مطرح می‌کنند.
انتهای پیام