رفعتی: فقه جواهری سبب تقویت فقه حکومتی می‌شود/ مهاجرنیا: فقه جواهری معرفتی است نه حکومتی
گروه حوزه‌های علمیه ــ حجت‌الاسلام رفعتی نائینی، سخنگو و استاد حوزه علمیه، در مراسم رونمایی از پایگاه فقه حکومتی وسائل بیان کرد: اگر می‌خواهیم فقه حکومتی رواج یابد، باید به فقه جواهری رو بیاوریم، ولی حجت‌الاسلام مهاجرنیا معتقد بود که فقه جواهری دانشی و معرفتی است، نه حکومتی.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین عباس رفعتی نائینی، سخنگوی حوزه علمیه شامگاه ۱۱ خرداد در مراسم رونمایی از پایگاه جدید فقه حکومتی وسائل، که در سالن غدیر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه قم برگزار شد، گفت: فقه حکومتی حلقه مفقوده علم فقه در حوزه است؛ گرچه ۴۰ سال از پیروزی انقلاب گذشته است، ولی همچنان این حلقه مفقوده در علم فقه احساس می‌شود، چون فقه حکومتی مقدمه اصلی تشکیل حکومت اسلامی است.
وی افزود: امام خمینی(ره) ابتدا درس ولایت فقیه را به عنوان مقدمه علمی برای رسیدن به اصل حکومت اسلامی در حوزه مطرح کردند و اگر به قرآن هم رجوع کنیم قرآن فرموده است: «الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّکَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ» یعنی اگر مکانت یافتید، نماز را اقامه کنید و زکات بپردازید.
فقه حکومتی به فقه سیاسی منحصر نشود
سخنگوی حوزه علمیه بیان کرد: به تعبیر امام فقه برای اداره جامعه است و بر این اساس فقه حکومتی نباید به فقه سیاسی منحصر شود، زیرا وقتی بحث از فقه حکومتی می‌شود، ذهن بسیاری به سمت ولایت فقیه می‌رود.
رفعتی نائینی اظهار کرد: با نگاه حکومتی به فقه حتی در احکام نماز هم الزامات و فروعی ایجاد می‌شود که با نگاه عمل عبادی فردی تفاوت خواهد کرد؛ بنابراین ضرورت دارد با نگاه فقه حکومتی از صلات تا دیات را دوباره بنگریم و ابواب جدید مبتلابه را به ابواب صلات و دیات اضافه کنیم.
سخنگوی حوزه علمیه با بیان اینکه براساس آیه فوق، قرآن هدف اصلی حکومت ظهور را تمکین دین در روی زمین می‌داند، تصریح کرد: این مسئله به معنای آن است که در طول عمر بشر چنین تمکینی محقق نشده است؛ از این رو باید این مبانی را در فقه تبیین کنیم تا فقه در جامعه اجرا شود و جامعه را اداره کند.
حوزه فقه معاصر را استخراج کند
رفعتی نائینی تصریح کرد: در غیر این صورت فقه برای اداره جامعه نخواهد بود، زیرا فقه فردی است. لذا حوزه باید فقه معاصر را استخراج و تبیین کند و پایگاه وسائل در این راستا می‌تواند به بازنشر فقه حکومتی بپردازد؛ فرهنگ‌سازی حوزوی در میان حوزویان برای ترویج مقوله فقه حکومتی داشته باشد. همچنین می‌تواند به تولید علمی در این عرصه بپردازد.
وی ادامه داد: کار بر زمین مانده دیگر پشتیبانی علمی از قبیل موضوع‌شناسی، تعیین سرفصل‌ها و نظام موضوعات همچنین استخراج منابع و ادله است که این پایگاه می‌تواند در این عرصه هم حرف برای گفتن داشته باشد.
وی با تأکید بر موضوع‌شناسی در زمینه فقه حکومتی ادامه داد: این کار بسیار مهم است، زیرا اگر موضوع درست تبیین نشود، در یک موضوع ممکن است دو فتوای مختلف از فقها داده شود، مانند آنچه در دادوستد‌های هرمی رخ داد.
نظر رهبری درباره مسابقه برنده باش
رفعتی افزود: بنده نقل قولی از مقام معظم رهبری شنیدم که ایشان فرمودند اگر آن طور که برای آیت‌الله مکارم مسئله مسابقه برنده باش تبیین شده برای من هم بیان می‌شد حکم به حرمت می‌دادم.
وی تاکید کرد: اگر می‌خواهیم فقه حکومتی در حوزه جا بیفتد، باید به شیوه فقه جواهری جلو برویم، زیرا نگاه صاحب جواهر به فقه حکومتی است.
رفعتی نائینی افزود: یکی از عواملی که سبب شده تا مباحث شهید صدر در حوزه جا نیفتد این است که ایشان به روش فقه سنتی وارد مباحث نشده، بلکه به روش نظریه پردازی عمل کرده است. بنابراین باید به روش سنتی در مباحث فقه حکومتی رجوع کنیم.
فقه صاحب جواهر حکومتی نیست
وی افزود: انقلاب اسلامی با کلام و اعتقادات شروع شد و نه با فقه، در دوره طاغوت امام خدا را به زندگی مردم وارد کرد و به تدریج مردم به رویکرد‌های فقهی رو آوردند. لذا کلام سیاسی مقدم بر فقه سیاسی است.
وی با تاکید بر اینکه فقه صاحب جواهر حکومتی نیست، تصریح کرد: فقه او دانشی و معرفتی است، زیرا ساختار‌های حکومتی برای او روشن نیست و تجربه آن را نداشته است. مسائلی مانند مصلحت و مستحدثات، بخش عظیمی از حکومت را دچار تغییرات می‌کند و چون حکومت امر ثابتی نیست فقه حکومتی دوره امام با دوره رهبری نیز متفاوت است و مسائل متنوع و متکثر دارد.
انتهای پیام
