گزارش نشست شورای سیاستگذاری مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان
گروه فعالیت‌های قرآنی: نخستین نشست شورای سیاستگذاری پنجمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان صبح امروز با حضور اعضای این شورا در دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، اولین نشست شورای سیاستگذاری پنجمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان، صبح امروز، 22 اردیبهشت‌ماه در دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی و با حضور اعضای شورای سیاستگذاری این مسابقات برگزار شد.
در ابتدای این نشست حمید طیبی، رئیس جهاد دانشگاهی اظهار کرد: ما در زمینه برگزاری این مسابقات دو رویکرد کوتاه‌مدت و بلند‌مدت را مد نظر قرار دادیم. ساختارسازی از جمله اهداف بلند‌مدت است تا این مسابقات مورد حمایت دستگاه‌های مرتبط قرار گیرد. در دوره‌های قبل همین اهداف مورد توجه قرار گرفت اما مسائل مالی، کم و بیش بر اهداف سایه انداخت؛ البته نحوه تعامل و ارتباطات‌گیری در رسیدن به این اهداف بی‌تأثیر نیست.
طیبی گفت: در زمینه اهداف کوتاه‌مدت برگزاری این مسابقات، مد نظر تثبیت دبیرخانه دائمی آن با محوریت کشور ایران بود تا پس از این مهم، آنگاه مکان برگزاری مسابقات به خارج از کشور انتقال یابد. در این زمینه در جلسه بعدی، مجموعه نظرات مطرح شده مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
آمادگی میزبانی تهران، کیش، یزد، زاهدان و نجف اشرف
حمید صابر فرزام، رئیس سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان کشور در بخش دیگری از این نشست اظهار کرد: جهاد دانشگاهی با داشتن تجربه برگزاری 24 دوره از مسابقات ملی قرآن دانشجویان، اقدام به برگزاری مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان کرد که در جهان اسلام حرکتی بی‌نظیر است.
مدیرعامل خبرگزاری ایکنا مطرح کرد: شهرهایی که تاکنون برای میزبانی اعلام آمادگی کردند، تهران، منطقه آزاد کیش، یزد، زاهدان و نجف اشرف هستند. همچنین نماینده ایران در این مسابقات از رقابت نفرات برتر دو دوره متوالی از مسابقات ملی قرآن دانشجویان در رشته حفظ و قرائت تحقیق انتخاب می‌شوند.
وی پیشنهاد داد: همچنین درصدد هستیم تا با رایزنی‌های انجام شده، مراسم اختتامیه دوره پنجم مسابقات در محضر مقام معظم رهبری برگزار شود.
توجه به محکومیت جریانات تکفیری در شعار مسابقات
در بخش دیگری از این نشست نیز حجت‌الاسلام و المسلمین محمدرضا حشمتی، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در سخنانی با اشاره به اینکه برگزاری مسابقات بین‌المللی قرآن در بین دانشجویان مسلمان، آثاری خوبی را به دنبال دارد به بحث در مورد اهداف این مسابقات پرداخت و گفت: گسترش قرآن در سطح جهان اسلام، توجه به آن و ارتقاء فهم قرآن، می‌تواند اصلی‌ترین هدف برگزاری مسابقات باشد و سایر اهدافی که در دستورالعمل اجرایی مسابقات آمده است می‌تواند به عنوان سیاست‌های کلی مسابقات در نظر گرفته شود.
وی افزود: با توجه به گرفتاری‌هایی که جهان اسلام با آن مواجه است، جهاد می‌تواند پیش قدم شود و در زمان برگزاری مسابقات توجه جهان اسلام و مسلمانان را به این گرفتاری‌ها معطوف کند. یکی از این گرفتاری‌ها بحث جریانات تکفیری است که یک مشکل اساسی در جهان اسلام است.
حجت‌الاسلام حشمتی با بیان اینکه اهداف برگزاری مسابقات تا به صورت کوچک و ریز نشود نمی‌توان برآورد خاصی از آن به عمل آورد، گفت: باید اهداف را در بحث‌های کمی مورد بررسی قرار داد. موضوع رسانه‌ها و اطلاع‌رسانی در مورد برگزاری مسابقات و آن هم در بعد بین‌المللی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
وی در پایان با تأکید بر اینکه رویکرد برگزاری این مسابقات باید همانند اسم آن بین‌المللی باشد، اظهار کرد: با توجه به حضور دانشجویان در این مسابقات باید نگاه ویژه‌ای هم به دانشجویان داخل کشور وجود داشته باشد.
توجه به منویات مقام معظم رهبری در مسابقات قرآن دانشجویان مسلمان
در ادامه ولی یاراحمدی، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه در سخنانی با تأکید بر اینکه اهدافی که در این نشست مطرح شد جهانی نیستند گفت: باید به منویات مقام معظم رهبری برگردیم و بحث حیات طیبه تمدن اسلامی و فرمایشات ایشان در مورد مسابقات که بهانه‌‌ای برای اجتماع مسلمانان است، مورد توجه قرار دهیم.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه تصریح کرد: اگر مفهوم عزت یافتن مسلمانان را با توجه به مفاهیم قرآن کریم مد نظر قرار دهیم خود‌به‌خود محتوای برنامه‌ریزی‌ها، نشست‌های جانبی، ترکیب هیئت داوران و ... مشخص خواهد شد.
یاراحمدی با اشاره به اینکه جملات خوبی برای اهداف مسابقات در نظر گرفته شده است، اظهار کرد: البته همه این مواردی که به آنها اشاره شده است در بطن کار خودبه خود به دست خواهند آمد. پیشنهاد من در بحث اهداف این است که از منویات مقام معظم رهبری در مورد مسابقات قرآن بیشتر استفاده شود و جملات راهبردی ایشان استخراج و از آن استفاده شود.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه افزود: نباید در مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان از الگوهایی همچون مسابقات بین‌المللی جمهوری اسلامی استفاده کنیم. باید برای برگزاری مسابقات بحث‌هایی صورت بگیرد که ما را به مرحله‌ای برساند که برگزاری این مسابقات ما را به زمان و مکان خاصی سوق بدهد. همه برنامه‌های جنبی تابعی از مسابقات هستند و برنامه‌هایی از قبیل، دعوت داوران، بازدیدهایی که برای شرکت کنندگان در نظر گرفته می‌شود و مدعوین حاضر در سالن باید به گونه‌ای باشند که در راستای جامعه هدف که دانشجویان هستند باشد.
یاراحمدی یادآور شد: به نظر من محل برگزاری مسابقات که در کدام شهر یا استان باشد اولویت پنجم است و آنچه که مهم است این است که این مسابقات باید در یک دانشگاه برگزار شود. در بحث رشته‌ها نیز اگر رشته‌هایی همچون حفظ موضوعی قرآن کریم مدنظر قرار بگیرد اثرگذارتر خواهد بود، ضمن اینکه توجه به پایان‌نامه‌ها و پژوهش‌های قرآنی نیز می‌تواند مورد نظر قرار بگیرد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه مشارکت‌ها در این مسابقات نیز باید متناسب با خود مسابقات باشد، گفت: باید مشارکت‌ها به گونه‌ای باشد که در پوستر مسابقات آرم چندین دانشگاه داخلی و خارجی مطرح به عنوان مشارکت‌کنندگان در این مسابقات مورد توجه قرار بگیرد.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه افزود: در بحث مشارکت‌ها باید تکلیف منابع مشخص شود و من پیشنهاد می‌دهم که دستگاه‌های اصلی در برگزاری این مسابقات مشارکت داشته باشند تا کارها به شکل بهتری به پیش برود. بعد از اهداف و شعار مسابقات بیشترین توجه باید به اصول و مهندسی کار صورت بگیرد.
دبیرخانه دائمی مسابقات قرآن دانشجویان مسلمان راه‌اندازی شود
عباس صدری، رئیس منطقه‌ای آیسسکو در تهران، یکی دیگر از سخنرانان اولین نشست شورای سیاستگذاری پنجمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان بود وی با اشاره به اینکه کشورهای دیگر از برگزاری چنین مسابقاتی بیشترین بهره‌ها را می‌گیرند، گفت: برای برگزاری این مسابقات نیاز به یک نهاد ساختاری داریم و باید به طور جد پیگیر این قضیه باشیم.
وی افزود: البته باید بحث راه‌اندازی دبیرخانه دائمی این جشنواره در تهران را نیز مدنظر قرار دهیم تا اگر بحث یا گفت‌وگوی در این زمینه وجود داشته باشد در آنجا مطرح شود. البته باید در هر دوره برگزاری مسابقات، ارزیابی‌های خاص آن دوره را انجام دهیم واستفاده‌های بهتری از این ارزیابی‌ها داشته باشیم.
رئیس منطقه‌ای آیسسکو در تهران تصریح کرد: باید ارزیابی‌هایی صورت بگیرد تا با چالش‌های موجود در این عرصه بیشتر آشنا شویم و به عنوان مثال وضعیت استراتژیک خودمان در این عرصه را بررسی کنیم.
صدری در ادامه از لزوم تشکیل کمیته‌ای با عنوان کمیته حضور و ارتباطات سخن گفت و در ادامه اظهار کرد: تصور من این است که می‌توان با تشکیل این کمیته بحث افزایش ارتباطات با کشورهای دیگر را پیگیری کرد و زمینه‌ها را برای راحتی شرکت‌کنندگان فراهم نماییم.
حمید صابر فرزام، رئیس سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان و دبیر مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان در پاسخ به بخشی از سخنان صدری در مورد تشکیل دبیرخانه مسابقات گفت: بر اساس رایزنی‌ها قرار است در اجلاس آینده آیسسکو که تیرماه در مراکش برگزار می‌شود در مورد تشکیل دبیرخانه دائم مسابقات بین‌المللی قرآن در تهران تصمیم‌گیری شود.
مسابقات قرآن دانشجویان مسلمان در دانشگاه‌ها برگزار شود
رشید جعفرپور، مشاور اجرایی مدیرکل امور فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که به نمایندگی از معاون فرهنگی و اجتماعی این وزارتخانه در این نشست حاضر شده بود، گفت: در اهداف مسابقات چند کلیدواژه در نظر گرفته شده است، زمانی که وحدت به عنوان یک واژه مورد استفاده قرار می‌گیرد وحدت‌سازی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
وی افزود: در زمینه اهداف برگزاری مسابقات، بحث بیداری اسلامی می‌تواند رویکرد دیگر مسابقات باشد ضمن اینکه سبک زندگی اسلامی نیز باید مورد توجه ویژه قرار بگیرد. در بحث شهرهای میزبان مسابقات نیز جدا از شهر میزبان باید تلاش شود تا مسابقات به میزبانی بزرگترین دانشگاه آن استان برگزار شود.
توجه به رشته‌های پژوهش محور
عبدالحمید طالب‌تاش، معاون پژوهشکده قرآن و عترت دانشگاه آزاد اسلامی یکی دیگر از سخنرانان اولین نشست شورای سیاستگذاری مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان بود، وی در سخنانی گفت: در مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان باید دو نکته اساسی را مد نظر قرار داد. مسابقات قرآن نباید به عنوان جزیره‌های مستقلی از دانشگاههای کشور و جهان اسلام برگزار شود.
وی تصریح کرد: باید پیوند محکمی بین آیین نامه این مسابقات با جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان کشور وجود داشته باشد، متأسفانه در حال حاضر چنین پیوندی وجود ندارد و تا حدود زیادی انفکاک ایجاد شده است. باید مکانیسم خاصی برای برای ورود نخبگان قرآنی دانشگاه‌ها به این مسابقات اندیشیده شود.
سازمان فرهنگ و ارتباطات با قدرت در خدمت مسابقات
سیدمحمد هاشمی، معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، نیز در این نشست با اشاره به اینکه قصد دارد از حوزه بیرون از کشورمان به رویدادهای درونی کشور نگاه کند، گفت: این مسابقات رویداد ارزشمند و قابل توجهی است که آن بازتاب و تأثیرگذاری لازم را که در حوزه بین‌الملل انتظار می‌رود، نداشته است.
وی با تأکید مجدد بر اینکه کارهای ارزشمند و باشکوهی که در کشور صورت گرفته است بازتاب چندانی در عرصه بین‌الملل نداشته است، افزود: فعالیت‌های قرآنی به مراتب کوچکتری در کشورهای دیگر صورت می‌گیرد و بازتاب‌‌های به مراتب بیشتری از مسابقات ایران دارد.
معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تصریح کرد: بحث اطلاع‌رسانی خصوصاً در عصر بین‌الملل باید بیشتر از گذشته مورد توجه قرار بگیرد. به نظر من نباید زیاد بر روی اهداف و شعارها تمرکز کنیم، چون که اهداف و شعارها در بطن و درون مسابقات نهفته است و ما می‌د‌انیم که از برگزاری مسابقات چه اهدافی را دنبال می‌کنیم بنابراین باید به حوزه بین‌الملل و بعد اطلاع‌رسانی بیشتر از سایر موارد توجه شود.
هاشمی با یادآوری اینکه در برخی از مسابقات قرآن که در کشورهای دیگر برگزار شده است از ایران دعوتی به عمل نیامده است، اظهار کرد: ارتباطاتی که مسئولان برگزاری مسابقات قرآن کشورهای اسلامی با یکدیگر دارند تنگاتنگ است و بین آنها هم‌افزایی وجود دارد. متأسفانه نتوانسته‌ایم ارتباطات خوبی با رسانه‌های قرآنی جهان اسلام پیدا کنیم و همین امر هم باعث این موضوعات شده است.
وی در ادامه افزود: سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی مصمم است با قدرت تمام در خدمت این برنامه در مورد تمام جزئیات باشد. باید در مورد اینکه با استفاده از چه راهکارهایی می‌توانیم مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان را به مهم‌ترین رویداد جهان اسلام تبدیل کنیم بحث و تبادل نظرهای بسیاری صورت بگیرد.
معاون فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات در بخش دیگری از سخنان خود در پاسخ به مباحثی در مورد تناسب بین حامیان مسابقات با محتوای آن، گفت: به نظر من بحث حامیان مالی چندان اهمیت ندارد و این اشکال که حامی مالی حتماً باید یک سازمان یا نهاد قرآنی باشد مطرح نیست. هیچ محدودیتی نباید در جذب حامی و پشتیبان مادی مسابقات وجود داشته باشد، در کشورهای ثروتمند نیز مشاهده می‌شود که مسابقات ازسوی شرکت‌های خصوصی حمایت و پشتیبانی می‌شوند و به نظر من این امر حتی می‌تواند نقطه قوت نیز باشد.
وزارت علوم توجه بیشتری به مسابقات دانشجویان مسلمان داشته باشد
مهدی فیض، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی، در اولین نشست شورای سیاستگذاری پنجمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان در مورد جمع‌بندی موضوعات برای تعیین هدف اصلی و شعار مسابقات گفت: هدف کلی این مسابقات باید ثابت و ماندگار باشد؛ اما شعار هر دوره از مسابقات با توجه به اقتضاء سال برگزاری مسابقات از مسائل روز جهان اسلام باشد.
وی افزود: تقویت اتحاد جهان اسلام در راستای شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی در این مسابقات مورد نظر قرار گیرد؛ چرا که بدون در نظر گرفتن بحث تمدن، اثرگذاری چندانی را شاهد نخواهیم بود، بنابر این بهتر است تا مسابقات قرآن را در این راستا پیش ببریم.
نایب رئیس شورای سیاستگذاری مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان تصریح کرد: مطمئناً زمانی که بحث تمدن در این مسابقات مورد توجه قرار گیرد، بحث‌هایی همچون سبک زندگی اسلامی نیز که از منویات مقام معظم رهبری است مورد توجه قرار خواهد گرفت.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی در ادامه سه شعار مطرح شده در این نشست را عنوان کرد و گفت: «وحدت در سایه‌سار قرآن»، «اسلام دین صلح و عدالت» و «مسلمان واقعی؛ صلح‌طلب واقعی» سه شعاری است که در این جلسه مطرح شد و اعضای شورا به صورت کتبی نظرات خود را در آینده اعلام خواهند کرد.
توجه به کرامت انسانی در شعار مسابقات قرآن دانشجویان مسلمان
برزین ضرغامی، قائم مقام نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم در این نشست عنوان کرد: در ابتدا ما باید پیرامون شعار مسابقات به توافق برسیم زیرا وقتی که شعار مشخص شود، سایر برنامه‌های جنبی، نشست‌های تخصصی و ... نیز مسیردهی می‌شوند.
وی ادامه داد: موضوعاتی مانند کرامت انسان و حرمت ریختن خون مسلمان، وحدت، تقریب مذاهب اسلامی و ... از موضوعات خوبی است که می‌تواند شعار مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان مسلمان قرار گیرد.
خروجی مسابقات قرآن دانشجویان مسلمان حرکت به سمت سبک زندگی اسلامی باشد
عباس سلیمی، پیش‌کسوت قرآنی تصریح کرد: به نظر من شعار «وحدت در سایه‌سار قرآن» می‌تواند شعار این دوره از مسابقات قرار گیرد. اگر نگرش عمیقی به قرآن کریم داشته باشیم مسلما موضوعاتی مانند اهل بیت(ع)، تمدن‌سازی، عزت و کرامت انسانی، اقتصاد، فرهنگ و ... نیز حاصل می‌شود و نتیجه خروجی این زحمات باید حرکت به سمت و سوی سبک زندگی قرآنی باشد.
تأثیر مسابقات قرآن دانشجویان مسلمان فراتر از مسابقات بین‌المللی قرآن ایران
محمدرضا پورمعین، رئیس جمعیت قرآنی استان تهران گفت: با توجه به شرایط کنونی، شعاری که من پیشنهاد می‌دهم «مسلمانان؛ صلح‌طلبان واقعی» است. اگر در این مسابقات به دنبال اتحاد بین مسلمانان مد نظر گرفته می‌شود، بهتر است که اتحاد بین جوانان مسلمان پیگیری شود. این شعار تاثیر جهانی بیشتری نسبت به شعارهایی درباره وحدت مسلمین دارد که بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است.
وی اضافه کرد: من در تمامی مسابقات ملی و بین‌المللی حضور داشتم و روند برگزاری را از نزدیک دیدم و به جرات می‌توانم بگویم که تاثیر مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان از تاثیر مسابقات بین‌المللی قرآن کریم ایران بیشتر است.
پورمعین گفت: با توجه به شرایط کنونی، شعاری که من پیشنهاد می‌دهم «مسلمانان؛ صلح‌طلبان واقعی» است. اگر در این مسابقات به دنبال اتحاد بین مسلمانان مد نظر گرفته می‌شود، بهتر است که اتحاد بین جوانان مسلمان پیگیری شود. این شعار تاثیر جهانی بیشتری نسبت به شعارهایی درباره وحدت مسلمین دارد که بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است.
توجه به بعد رسانه‌ای مسابقات قرآن دانشجویان مسلمان
محمدجواد شوشتری، مشاور مدیرکل حوزه ریاست شهرداری تهران اظهار کرد: یکی از اهداف برپایی این مسابقات این بود که در دانشگاههای خارج ازکشور نهادسازی شود و بعد از برگزاری مسابقات قرآن در آن دانشگاه‌ها، نفرات برتر به مسابقات بین‌المللی قرآن دانشجویان راه یابند که این‌گونه نشد و ما طبق همان سیستم انتخاب سنتی و با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نمایندگان خارجی را در رقابتها شرکت می‌دهیم.
وی بیان کرد: جهاد دانشگاهی باید خلاقیت را به دست گیرد تا با برنامه‌های خود باعث انگیزش‌دهی به شرکت‌کنندگان شود. آنچه که در تدارک برنامه‌های این رقابتها اهمیت دارد این است که ما باید توجه مخاطبان را به نمادهای قرآنی معطوف کنیم و سپس به دنبال آن اعتقادات نیز اصلاح می‌شود. امروزه در جهان برای اصلاح اعتقادات، ابتدا توجه عمومی به یک نماد را ترویج می‌دهند.
شوشتری یادآور شد: وقتی که به ساحت مقدس قرآن کریم و پیامبر اکرم(ص) اهانت می‌شود، باید حضور ما آنقدر جدی و پررنگ باشد که فعالیت توهین‌آمیز این اقدامات موهن را جبران کند اما می‌بینیم حضور ما در عرصه بین‌الملل و حتی داخلی، به این میزان نیست و راه حل این مشکل، فعالیت کارگروه‌ها و انعکاس وسیع رسانه‌ای و تبلیغات است.
برپایی نشست‌های تخصصی
سیدعلی سرابی، قائم‌مقام شورای عالی قرآن نیز در این نشست اظهار کرد: آنچه که عملاً در این مسابقات اتفاق می‌افتد این است که جنبه رقابتها بیشتر از برنامه‌های جنبی، اهداف و نشست‌های تخصصی مورد توجه قرار می‌گیرد که با تشکیل جلسات زودهنگام این شورای سیاستگذاری این مسابقات امید است این مسئله مرتفع شود.
وی ادامه داد: باید توجه داشت که در انتخاب نمایندگان کشورهای خارجی باید نهایت دقت اعمال شود. بیشتر این افراد از طلاب جامعةالمصطفی(ص) العالمیه هستند که به خودی خود امری خوب است ولی ما را به اهداف از پیش‌تعیین شده برای برگزاری این مسابقات نائل نمی‌کند.
سرابی گفت: برپایی نشست‌های تخصصی همچون رسم‌الخط قرآن کریم که در دوره قبل برگزار شد، برپایی نشست‌های طب و قرآن با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور، معرفیت ظرفیت‌های نظام جمهوری اسلامی و ... از موضوعاتی است که می‌تواند در طی نشست‌های تخصصی و برنامه‌های جنبی این مسابقات گنجانده شود.
