استفاده از سلاح مستند برای مبارزه با داعش

محسن اسلام‌زاده، مستند‌ساز در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) با بیان این‌که سینمای مستند مورد بی مهری مسئولان قرار گرفته، اظهار کرد: معمولاً در رخدادهای مهم، سینمای مستند همیشه یکی از ابزارهای مهم برای ثبت واقعیت است. این سبک فیلمسازی که در بسیاری از رویدادهای مهم کشور حضور پررنگ دارد، متاسفانه مورد بی‌مهری مسئولان و هنرمندان نیز قرار گرفته است به‌ نحوی که امروز با زحمت به حیات خود ادامه می‌دهد.

وی افزود: رسالت سینمای مستند، ثبت واقعیت است. ویژگی که این امتیاز را به فیلم‌های مستند می‌دهد این است که مخاطب را تحت تاثیر خود قرار دهد. گواه بارز این ادعا را می‌توان در مستندهای شهید آوینی «روایت فتح» مشاهد کرد. این مجموعه، آنچه در جنگ گذشت را به خوبی ترسیم کرد برای همین تماشاگران در این کار با رزمندگان همذات‌پنداری کردند. این شکل از کار را می‌توان در برخی مستندهای معاصر مشاهده کرد.

این کارگردان ادامه داد: برای مستندهای معاصر می‌توانم به تولیداتی که در سوریه و عراق ساخته شده اشاره کنم. در این فیلم‌ها که در بدترین شرایط ممکن تولید می‌شود، عوامل تولید جان خود را در کف دست گرفته‌اند، چون من در عراق به عینه می‌دیدم که دقیقه‌ای چند، گلوله از کنارمان رد می‌شود، اما با این وجود ترکش یکی از خمپاره‌ها به من نیز اصابت کرد.

مستند تصویرگر واقعیت است

وی در پاسخ به این سؤال که نقش سینمای مستند تا چه حد می‌تواند در جامعه آگاه‌ کننده باشد، گفت: امروز اخبار متعددی را از داعش می‌شنویم، به ویژه درباره جنایات آنها چیزهایی زیادی به گوش‌مان می‌رسد، اما به طور عینی کمتر با آنها و طرز تفکرشان آشنا می‌شویم تا بتوانیم ارزیابی صحیحی از آنها داشته باشیم. در چنین زمانی فیلم مستند این امکان را به ما می‌دهد تا بسیاری از واقعیات برایمان مشخص شود.

اسلام‌زاده به توضیح فوق اشاره کرد و افزود: باید به یاد داشت که مستندسازی به این معنا نیست که تنها دوربینی دست بگیریم و آنچه که رخ می‌دهد را تصویر کنیم، بلکه یک فیلمساز مستند حتماً باید به موضوع مورد نظر اشراف داشته باشد تا بداند چه چیزی واقعیت و چه چیز صحنه‌سازی است. برای درک بهتر خودم را مثال می‌زنم. وقتی من تصمیم گرفتم که درباره تکفیری‌ها فیلم بسازم ابتدا درباره آنها مطالعه بسیار انجام دادم تا بدانیم در کار چگونه دوربین را به خدمت بگیرم.

این مستندساز با بیان این‌که منفعل بودن در این حوزه بسیار خطرناک است، تصریح کرد: نباید تصور کنیم که منفعل بودن ما در این حوزه هیچ بازخورد منفی ندارد، چون گروه‌های انحرافی به صورت گسترده به روی مسائل تبلیغاتی سرمایه‌گذاری کرده‌اند، حتی در فضای مجازی به شدت فعال هستند و سعی می‌کنند با تفکرات انحرافی برای خود جذب نیرو کنند. این اتفاق به شدت در جوامع غربی در حال روی دادن است. برای همین هم می‌بینیم معمولاً جوانان مسلمان که عمدتاً از اعراب هستند جذب این گروه‌ها می‌شوند.

اسلام‌زاده گفت: جدا از اهرم‌های تبلیغاتی که گروه‌های انحرافی از آن بهره می‌برند، ابزاری دیگری نیز وجود دارد که به آنها کمک می‌کند برای خود جذب نیرو کنند؛ ابتدا هیجانات جوانی و تعصبات فرقه‌ای و در ادامه حمایت‌هایی که کشورهایی چون آمریکا، عربستان یا قطر از این گروه‌ها می‌کنند. تمامی این توضیحات برای بسیاری از مردم ناآشناست، به همین دلیل وظیفه سینماست که برای مردم این فرصت را فراهم آورد.

فیلمسازی در حوزه انقلاب برایم رسالت است

وی در پاسخ به این سؤال که چه انگیزه‌ای باعث شده تا وی با به خطر انداختن جانش، فیلمسازی در کشورهایی چون عراق و سوریه را تجربه کند، بیان کرد: نمی‌توانم به این سؤال به صورت کامل پاسخ دهم چه به نوعی تعریف از خود می‌شود، اما همین اندازه می‌گویم که من رسالت خود می‌دانم در این حوزه کار کنم، چون معتقد هستم یک هنرمند شیعه باید از ابزاری که در اختیارش است استفاده کند تا چهره رحمانی اسلام را برای جهانیان ترسیم کند و پرده از نقاب گروه‌هایی چون داعش بردارد.

این مستندساز در انتهای سخنان خود گفت: من به وضوح در کشورهای عراق و سوریه می‌دیدم که مردم چگونه از بابت جنایاتی که داعش بر آن آنها تحمیل کرده در عذاب هستند. این مظلومیت از طریق بنگاه‌های خبری که عمدتاً صهیونیست گرداننده آن هستند، برای جهانیان بازگو نمی‌شود، پس دولت و دیگر نهادهای علاقه‌مند به کمک فیلمسازانی بیایند که دغدغه این حوزه را دارند تا با ساخت کارهای متعدد قدم‌های خوبی در عرصه کارهای ارزشی در سینما برداریم.