مهندس مکانیکی که شغل حکاکی اسماء ائمه(ع) را برگزید/ رایج‌ترین نام متبرک
گروه هنر: بیشترین نامی که در میان اسماء ائمه معصومین(ع) بر روی انگشترهای متبرک به اسماء مذهبی و آیات قرآن دیده می‌شود، نام مبارک اباعبدالله الحسین(ع) است.
مهرداد میرزاپور، هنرمند حکاک در گفتوگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نحوه ورود خود را به هنر حکاکی چنین توضیح داد: نزدیک به پانزده سال است که مشغول فعالیت در هنر حکاکی روی نگین‌های انگشتر هستم. این مدت منهای زمانی است که به طور تخصصی در این حوزه فعال نبودم. منظورم این است که دوران شاگردی را غیر از 15 سالی که باید بگویم حساب نکرد‌ه‌ام، باید 20 سال بدانم که در این عرصه فعالیت می‌کنم. در ضمن رشته تحصیلی من هیچ ربطی به کارم ندارد. من فارغ‌التحصیل مکانیک هستم، اما عشق و علاقه‌ام به این کار مرا به این حوزه وارد کرده و دیگر نمی‌توانم کاری جز، این هنر را پیشه خود کنم.
وی افزود: فعالیت در این عرصه (حکاکی) جدا از منفعت مادی، حسن بزرگ دیگری هم دارد که دلیل ماندگاری من در این کار شده است. آن نیز اینکه این هنر به نوعی زندگی مرا تحت تاثیر خود قرار داده است و من تبعات مثبت این کار را در زندگی شخصی خود مشاهده می‌کنم. این امر هم نکته‌ای عجیب نیست، چون کاری که در آن دائم با آیات قرآن و اسماء متبرکه سر و کار داشته باشید، مسلماً بازخوردهای خوبی در پی خواهد داشت.
این حکاک در پاسخ به این سؤال که حکاکی روی انگشتر از چه زمانی باب شده است، بیان کرد: برای این پرسش نمی‌توان زمان مشخصی را نام برد، اما استفاده از انگشتر به شکل اسلامی از همان صدر اسلام بوده است. برای مثال در روایت‌ها آمده که حضرت علی(ع) در جنگ‌ها، انگشتری از سنگ حدید به دست می‌کردند که اسماء جلاله روی آن نقش بسته شده بود.
صفویان، رواج دهنده استفاده از انگشتر
وی به توضیح فوق اضافه کرد: البته استفاده از انگشترهای متبرک به نام ائمه(ع) و آیات قرآن از زمان صفویان رایج شد. البته کار حکاکی به این صورت که الان انجام می‌شود، نبود، بلکه بیشتر با قلم الماسه کار حکاکی را انجام می‌دادند؛ هر چند بعد از حسن صباح، خط تیزابی به نوعی رواج پیدا کرد و باعث شد کار حکاکی روی انگشتر رواج بیشتری پیدا کند.
میرزاپور گفت: در هنر حکاکی خط جدیدی نیز وجود دارد به نام خط «فرز» که 15 سال است که رواج پیدا کرده و به نوعی بین همه حکاکان رایج شده است. در این میان خطی هم وجود دارد که توسط دستگاه انجام می‌شود و به نوعی با دادن یک الگو، دستگاه خطی را روی سنگ حک می‌کند.
این حکاک در پاسخ به سؤالی دیگر مبنی بر اینکه چه مراحلی برای حکاکی روی سنگ انجام می‌شود؟ گفت: هر خط برای خود مراحلی دارد، اما به طور کلی اولین مرحله در کار حکاکی چینش خط است چون باید در ابتدا اندازه سنگ در قیاس با خطی که قرار است نوشته شود سنجیده شود، البته اگر خط تیزابی مورد استفاده باشد باید پودر و موم زدن به روی سنگ هم انجام شود، سپس کار حکاکی آغاز گردد. نکته مهم و اصلی این است که حتماً باید در این کار وضو داشت، چون دائم با آیات الهی یا اسماء ائمه رو‌به‌رو هستیم.
وی متذکر شد: نباید فراموش کنیم که خوشنویسی الزام کار هر حکاکی است و برای همین من آن را در ابتدای سخنانم نام نبردم. چون معتقدم داشتن این هنر در حکاکی امری کاملاً آشکار است و احتیاجی به ذکر کردن آن نیست.
هر سنگی دعای خاص خود را دارد
این حکاک با بیان اینکه روی هر سنگی می‌توان کار حکاکی انجام داد، تصریح کرد: حکاکی تنها روی سنگی خاص انجام نمی‌گیرد، بلکه هر سنگی را می‌توان در این هنر مورد استفاده قرار داد. البته باید توجه داشت که هر سنگ ذکر و خاصیت خاص خود را دارد. برای مثال به روی سنگ فیروزه دعای حسبی‌الله و یا به روی سنگ حدید، اسماء جلاله نوشته می‌شود. در این میان تنها سنگ عقیق است که می‌توان روی آن دعاهای بسیاری را نوشت.
وی در پاسخ به سؤالی دیگر که چرا حکاکی روی انگشتر تا به این حد برای شیعیان دوست‌داشتنی است، گفت: به نظرم عشق به ائمه سبب به وجود آمدن چنین حالتی شده، چون ائمه(ع) ما به انگشتر علاقه زیادی داشتند، این گرایش در بین شیعیان نیز باب شده است. در ضمن استفاده از انگشتری که اسماء ائمه را روی خود دارد به نوعی نشان دادن ارادت به ائمه معصومین(ع) است.
میرزاپور متذکر شد: خط‌های خیلی گرانقیمتی نیز در حکاکی روی انگشتر وجود دارد که معمولاً روی سنگ‌های گرانبهایی چون یاقوت و زبرجد نوشته می‌شود که خیلی کمیاب است.
وی در بخش پایانی سخنان خود تاکید کرد: رایج‌ترین کلمات، اسم ائمه هستند که در هنر ما مورد استفاده قرار می‌گیرد. بعد از آن آیت‌الکرسی و .. کلمات رایج در حکاکی روی انگشتر است؛ البته در میان اسماء ائمه نیز رایج‌ترین نام اسم اباعبدالله الحسین(ع) است.
