ارکان نظام اجتماعی در سبک زندگی اسلامی/ اصول تحقق سعادت بشری

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ اولین دوره آموزشی «طب سنتی ایرانی ــ اسلامی» با همکاری سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور و مؤسسه تحقیقات حجامت ایران با حضور حکیم حسین خیراندیش، پدر طب سنتی ایران، حکیم تاج‌بخش، استاد طب سنتی و عاتکه موسوی نسل خامنه، متخصص تغذیه با موضوع اصلاح سبک زندگی، آشنایی با گیاهان دارویی و تغذیه سالم و نقش غذا‌ها و نوشیدنی‌ها در طب سنتی ایرانی ــ اسلامی برگزار شد.

حسین خیراندیش، پدر طب سنتی ایران در این نشست با اشاره به تعریفی از سبک زندگی اسلامی، گفت: به‌طور کلی هرموجودی به اقتضای وجود خویش، به استفاده از روش‌ها و رفتار‌هایی نیاز دارد که سبک معماری و جایگاه او را برای زندگی خودش سامان دهد. خداوند این سبک‌ها و روش زیست را به همه موجودات دیکته کرده است. بخشی را به شکل عقل غریزی و بخشی را به شکل عقل عملی و عقل نظری در کل نظام طبیعت مشخص کرده است.

وی افزود: خداوند برای کل فلسفه زیست و آرما‌ن‌های انسان به‌عنوان یکی از مخلوقات‌ هدف‌دار نظام هستی، قالب و سلسله دستوراتی را ارائه کرده که همه این دستورات در قالب سبک زندگی اسلامی خلاصه می‌شود. اگر این موارد که از سوی نمایندگان خدا بر روی زمین اعمال می‌شود، اجرا شود، انسان به تعالی می‌رسد.

پدر طب سنتی ایران اظهار کرد: سبک زندگی در حقیقت تبلور عالی الگوها، آرمان‌ها، آرزو‌ها و روش‌هایی است که از مجموعه اندیشه‌ها و آمال‌های دستورات الهی بر‌می‌آید و براساس آن یک تمدن و قالب زیستی تهیه می‌شود تا انسان‌ها به‌گونه‌ای در آن زندگی کنند و در نهایت به شکل نا‌خودآگاه و آگاه به سعادت برسند. این سبک زندگی مورد توجه جامعه اسلامی است؛ سبکی که به انسان می‌گوید به‌گونه‌ای زندگی کن که آگاه و نا‌خودآگاه تو را خوشبخت می‌کند. خوشبختی که موافق طینت و عقل عمومی و آرمانی است. در این جریان، اگر ما این موارد را در یک قالب مشخص تفهیم کنیم و سازمان، نظام و روشی را برای آن تعریف و بازچینش کنیم، به سعادت عالی رسیده‌ایم.

خیراندیش افزود: این زندگی آرمانی، اصول، فروع و سلسله اولویت‌هایی دارد که با این نگاه باید خودمان را سامان دهیم. انسان موجودی دوبعدی است که دارای یک بعد مادی و یک بعد غیرمادی و روحانی است. این انسان از دو بعد هم اثرپذیر است. یک بعد طبیعی و دیگری بعد فوق طبیعی یا همان روحی و الهی؛ لذا باید ظرف روحی او به شکلی باشد که این ابعاد در او تعدیل و تعادل را حفظ کند.

وی با بیان اینکه امروز مکاتب دنیا نشان داده‌اند که به درستی بعد روحی را تبیین نکرده‌اند، ادامه داد: اگر بخواهیم سبک زندگی را به درستی نشان دهیم، باید روش و منشی را مطرح کنیم که در آن هم جسم در حال تعادل نسبی باشد و هم روح بتواند بر جسم سوار شده و رفتار و تأثیرات متقابلی بین روح و جسم پدید بیاید و در نهیات هر دو بتوانند همدیگر را رشد دهند.

خیراندیش گفت: برای این روش‌ها و منش‌ها ستون‌هایی تعریف شده که به شکل تعدیل جسم یا همان تعدیل رفتاری شناخته می‌شوند. این ستون‌ها در طب با عنوان ایجاد تعادل مزاج تعریف می‌شوند. تن انسان برایند اثر چهار ماده شامل صفرا، سودا، بلغم و دم است که هرگاه این چهار ماده در حالت تعادل نسبی باشند، بدن سالم است و هرگاه یک یا چند مورد از این‌ها از حالت تعادل خارج شوند و افزایش یا کاهش پیدا کنند، بدن وارد حیطه بیماری می‌شود. حفظ تعادل اخلاط چهارگانه در بدن یعنی بهداشت و ایجاد تعادل اخلاط به معنی درمان بیماری‌ها شناخته می‌شود.

پدر طب سنتی ایران با اشاره به اینکه برای ایجاد تعادل در بدن، سبک زندگی و خوراکی‌هایی لازم است که انسان را همیشه در حالت تعادل نگه دارد، افزود: این خوراکی‌ها در اینجا ابزار تعادل است. ابزار تعادل ضرو‌رت‌های شش‌گانه‌ای است که در منابع طب مطرح شده و با عنوان سازگار‌سازی بدن، خواب‌ و بیداری مناسب، خوردنی‌ها و آنچه که باید از بدن دفع شود و قوت‌های روحانی که بدن باید دریافت کند شناخته می‌شود که همان تربیت روح و نقش نماز در سلامت جسم و جان است.

وی در ادامه گفت: نماز با هر زبانی روح را تعدیل می‌کند. چگونگی تنظیم ارتباط معنوی انسان با خدا موجب تعدیل ارتباط جسمی او هم می‌شود و اینگونه نیست که نماز تنها با روح کار داشته باشد و با جسم بیگانه باشد؛ بلکه اثر آن بر جسم هم بسیار است. ما وقتی‌که نماز را به وقتش نمی‌خوانیم، کل روحمان آسیب می‌بیند و از طریق آن جسممان هم ناراحت می‌شود و در نهایت همه کار‌ها به‌هم می‌خورد.

خیراندیش با بیان اینکه نماز مانند یک دومینو بر سایر موارد اثر می‌گذارد، ادامه داد: به عنوان مثال، اگر نمازم را با تمرکز بیشتری بخوانم، می‌توانم بحث و مطالب خودم را هم با دقت بیشتری مطرح کنم؛ یا وقتی که با معنویت بیشتری از نماز بهره بگیرم، کلمه‌ای که می‌گویم به دلم رسوخ می‌کند و جملاتی را که می‌گویم، به دل مخاطب رسوخ می‌کند و این باعث می‌شود که گاهی اوقات خود فرد هم از بحث‌های خودش لذت ببرد؛ لذا وقتی دقت می‌کنیم، می‌بینیم که تمامی این موضوعات با نماز فرد ارتباط دارد.

وی با اشاره به تدوین مقاله‌ای در مورد نقش نماز در مدیریت مدیر، افزود: در این مقاله به موضوع جایگاه نماز در تقویت روابط و مدیریت تأکید شده بود؛ لذا نماز با تمام تمهیداتش ضرورت هفتم از زندگی انسان می‌شود. ما اگر بخواهیم بر اساس شش موردی که برای سلامت روحی و جسمی مطرح شد، مواردی را هم برای سلامت اجتماعی مطرح کنیم، به چند رکن ضروری می‌رسیم که برای تک تک آن‌ها پیشنهاداتی داریم. در سلامت اجتماعی یک ارتباط خصوصی و یک ارتباط اجتماعی داریم. ارتباط اجتماعی جدا از اینکه کار و وظیفه ماست، پرتو اجتماعی دارد.

خیراندیش با اشاره به اینکه در حوزه دین‌داری معتقد به دین کاربردی هستم؛ اظهار کرد: طرفدار دین خیالی و کلی‌گو نیستم. دینی را می‌پسندم که امروز و الان بتواند نسخه ارائه دهد و به من کمک کند. در طب هم این‌گونه هستم و بیشتر طب کاربردی را می‌پسندم تا یک نسخه فوری و درمان سریع را ارائه دهد. پس اگر بخواهیم در روابط اجتماعی برای قوام نظام اجتماعی و استحکام آن ستون‌هایی را قائل بشویم، باید ارکان‌های اجتماعی حاکم باشد تا بنیاد نظام اجتماعی را مستحکم کند. در دین کاربردی هم باید ببینیم که چه مشکلات کلانی را می‌تواند مرتفع کند.

وی با بیان اینکه ارکان نظام اجتماعی صداقت و امانت است، افزود: نظام اجتماعی سالم نیازمند صداقت و امانت است. بحران اقتصادی فعلی در کشور ناشی از نبود امانت و صداقت است. رکن اصلی و ضروری حاکم بر نظام اسلامی این دو مورد است و اگر بخواهیم موفقیت و عدم توفیق جامعه فعلی را بررسی کنیم، باید ببینیم که این دو رکن تا چه حد عملی و احیا شده‌اند.

پدر طب سنتی ایران در ادامه گفت: امروز بسیاری از کشور‌های غربی غیرمسلمان سبک زندگی‌شان اسلامی است و این در حالی است که جامعه ما در طول ۴۰ سال نتوانسته اعتماد اجتماعی را فراگیر کند. خیلی از کشور‌های اسلامی این‌گونه هستند و لذا ضرورت دارد تا موضوع اعتماد اجتماعی به عنوان یک قانون در کشور اجرایی شود و خانواده‌ها هم این موضوع را به فرزندان و خانواده‌های خودشان آموزش دهند و آن را تبیین کنند.

 

خیراندیش تصریح کرد: رکن بعدی نظام اجتماعی اسلام، تعاون است. اگر تعاون گسترش پیدا کند، زندگی بسیار آسان می‌شود. در سبک زندگی اسلامی، تعاون یکی از ارکان اصلی و اساسی است که در جامعه فعلی باید احیا شود. چه خوب می‌شد اگر جامعه به‌گونه‌ای می‌شد که مردم به حرف‌های هم اعتماد می‌کردند و تعاون را احیا می‌کردند. تعاون در توسعه اقتصادی، تعاون در شاداب‌سازی و تعاون در نهضت ملی که اصل اول آن باید امانت و صداقت باشد، جامعه را به حقیقت قرآنی نزدیک می‌کند.

ثروتمندان همیشه دونده‌
وی بیان کرد: رکن دیگر در نظام اجتماعی اسلامی قناعت است. قناعت در روح، جسم و زندگی باید تعریف شود. روح قناعت باعث آرامش زندگی می‌شود و باید این حدیث حضرت علی(ع) را که فرمودند قناعت موجب آرامش می‌شود، در جامعه تبیین کنیم. ما امروز کسری قناعت داریم و همه ما به نوعی ثروتمندانی همیشه دونده‌ هستیم که زندگی خود را تبدیل به یک بازی فوتبال کرده‌ایم و هیچ توسعه‌ای نداریم. البته ما مخالف رشد و توسعه نیسیتم، بلکه باید رشد و توسعه‌ای همراه با سعادت داشته باشیم.

این استاد دانشگاه رکن دیگر سبک زندگی سالم در نظام خرد و کلان را اعتماد به نفس و به تفسیر اسلامی توکل به خدا دانست و گفت: اگر اعتماد به نفس قوی داشته باشیم، تمام ثروت‌های فکر و اقتصادی دنیا برای ما خواهد بود. هرکسی که توکل به خدا یا اعتماد به نفس نداشته باشد، مانند یک تکه چوب لرزان بر روی آب است که به هیچ وجه نمی‌توان به آن تکیه کرد. خداوند در آیات بسیاری از قرآن کریم در مورد اعتماد به نفس و اعتماد کردن بشر به خودش سخن گفته است. اعتماد به خدا موجب چندین برابر شدن اعتماد به خود و موجب شکوفایی قوه تن و روان می‌شود؛ لذا باید اعتماد به خدا را تمرین کنیم و این مهم جزء اصول تربیتی و معنوی زندگی روزمره ما قرار بگیرد.

خیراندیش اظهار کرد: رکن بعدی در نظام اجتماعی اسلامی تمرکز و دیگری تفکر است. تمرکز برای سامان دادن به زندگی بسیار ضروری و مفید است و آینده فرد با تفکر ساخته می‌شود. تفکر موجب کشف زوایای مختلف زندگی می‌شود و لذا باید آن را به یک عادت روزانه در زندگی تبدیل کنیم. تمرکز نیازمند تفکر است و تفکر اصل بعدی است. تمام خلط‌های اجتماعی با تفکر حل می‌شود.

 

به گزارش ایکنا در بخش دیگری از این برنامه، حکیم تاج‌بخش، استاد طب سنتی مسائلی را پیرامون اصلاح و سبک زندگی، آشنایی با گیاهان دارویی و  نقش غذا‌ها و نوشیدنی‌ها در طب سنتی ایرانی ــ اسلامی مطرح کرد.
انتهای پیام