احتمالات مختلف تفسیری در مورد شَفع و وتر

به گزارش ایکنا، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی، استاد حوزه علمیه، امروز، 10 خردادماه در تفسیر سوره مبارکه فجر به آیات اول تا چهارم این سوره پرداخت و گفت: این سوره مبارکه مانند همه سوره‌های دیگر با بسم الله آغاز می‌شود و جزء خود هر سوره هست گرچه جزء شماره‌گذاری سوره حساب نمی‌شود.

وی اضافه کرد: سوره فجر با کلمه فجر آغاز شده است؛ خداوند در ابتدای این سوره، قسم به فجر، لیال عشر، شفع و وتر خورده است؛ خداوند به شب‌های ده‌گانه و زوج و فرد و شب که سپری می‌شود قسم خورده است.

آیت‌الله هادوی تهرانی با بیان اینکه مراد از فجر، ظاهرا فجر خورشید و لیال، شب و شفع و وتر هم زوج و فرد است، اظهار کرد: علامه طباطبایی فرموده است که ظاهرا مراد از فجر، مطلق فجر است و بعید نیست که کلا سوره را بر دهه ذی الحجه تطبیق کنیم که در این صورت فجر روز دهم ذی الحجه خواهد شد.

استاد حوزه علمیه تصریح کرد: پس مراد از فجر، فجر روز دهم ذی الحجه، عید قربان خواهد شد و کسانی که در حج هستند باید اعمال رمی جمرات، ذبح و تقصیر و حلق را انجام دهند؛ علامه ادامه داده که برخی آغاز ذی الحجه و برخی فجر محرم، فجر روز و یا شب جمعه و ... را بیان کرده‌اند.

وی افزود: دهه اول ذی الحجه هم از سوی علامه طباطبایی بیان شده و اتممناها بعشر در آیه «وَوَاعَدْنَا مُوسَى ثَلَاثِينَ لَيْلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً وَقَالَ مُوسَى لِأَخِيهِ هَارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي وَأَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِينَ» هم بر این ایام تطبیق شده است؛ همچنین برخی گفته‌اند که چون مهمترین زمان اعتکاف دهه آخر ماه رمضان است و پیامبر معتکف در مسجد می‌شدند این احتمال هم، زیاد است.

برخی احتمالات شفع و وتر

استاد حوزه علمیه اظهار کرد: علامه طباطبایی فرموده که مناسب است شفع و وتر را قابل انطباق بر روز عید قربان و عید عرفه بدانیم که البته این سؤال مطرح است که چگونه به عید قربان و عرفه می‌توان تطبیق کرد؟ البته احتمال دیگر هم، شفع و وتر در نماز شب است.

وی اضافه کرد: نماز شب شامل 4 نماز دو رکعتی با عنوان صلاة الیل معروف است و دو رکعت به نام شفع و یک رکعت به نام وتر بعد از آن است و گفته شده کسانی که فرصت نماز شب را ندارند می‌توانند به جای آن شفع و وتر را بخوانند البته کسانی که دو دو رکعتی از نماز شب را نخوانده باشند و اگر خوانده باشند، می‌توانند به صورت ادا تا نماز صبح هم بخوانند.

وی افزود: برخی دیگر هم مطلق نماز را گرفته و گفته‌اند، نماز صبح و ظهر و عصر و عشاء زوج هستند و برخی مانند مغرب، فرد است بنابراین شفع و وتر زوج و فرد است و برخی هم گفته‌اند که شفع، روز قربان و عرفه، وتر است.

هادوی تهرانی تصریح کرد: اگر بر روز عید قربان و عرفه تطبیق کنیم، روز نهم ذی حجه، وتر و روز دهم، شفع می‌شود؛ البته در برخی روایات هم در این زمینه مطالبی بیان شده است که علامه اشاره به آن نکرده است؛ همچنین برخی گفته‌اند، شفع و وتر بر هر موجود زوج و فرد در عالم قابل تطبیق است.

استاد حوزه علمیه بیان کرد: بر این اساس، شفع و وتر همه مخلوقات می‌شود و به تعبیر برخی، وتر حضرت آدم(ع) است که با حوا، شفع و زوج شده است؛ صفا و مروه هم گفته شده است که به تعبیر علامه، احتمالات بیان شده و مبنای مشخصی ندارد.