عدم آشنایی محققان ایرانی با تحقیقات دینی کشورهای اسلامی
استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه یکی از مهمترین و بدترین آثار بی اطلاعی از فعالیت‌های علمی دیگران، عُجب است، گفت: جهان عرب به سرعت آثار خاورشناسان درباه موضوعات دینی و قرآنی را ترجمه می‌کنند و جهان غرب را بهتر از ما می‌شناسند ولی بسیاری از محققان ما با آثار آنها آشنایی ندارند.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی مهدوی‌راد، استاد دانشگاه تهران، 5 بهمن ماه در نشست علمی «پژوهش و مراکز پژوهش در اسلام معاصر» که از سوی دفتر قم بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی برگزار شد، گفت: امام عسکری(ع) در روایتی فرمودند که «علماء شیعتنا مرابطون؛ علمای شیعه مرزداران هستند». مرزدار هستند تا راه‌های نفوذ دشمن بر فرودستان شیعه را شناسایی کرده و مانع از هجوم دشمن به این افراد شوند.
وی با بیان اینکه بنده تصور می‌کنم همه مراکز پژوهشی در حوزه‌های شیعه یا باید جایگاه مرزبانی را داشته باشند و یا دارند که به نظر بنده بنیاد پژوهش‌های آستان قدس از مصادیق بارز آن است، افزود: اولین وظیفه مرزبان، شناسایی وظیفه خود است، وظیفه دیگر شناسایی راه‌های نفوذ دشمن و ابزار آن و در مرحله بعد مقابله با نفوذ است. یکی از آسیب‌های مهم در پژوهش همین است که ما جایگاه پژوهش خود را نشناسیم و تصور کنیم این تحقیقی که ما نوشته‌ایم، بهترین و عالی‌ترین است در حالی که نیست.
مهدوی‌راد بیان کرد: بزرگواری در زمینه قرآن کتابی نوشته بود و بعد در جایی گفت که آیا فکر می‌کنید بعد از این کتاب، سؤالی هم برای کسی باقی می‌ماند؟ بنده معتقدم این نوع تفکر، علم را پیش نخواهد برد و یا به صورت طولی پیش می‌برد و نشان می‌دهد این بزرگوار جز آثار خودش، کتابی نخوانده است.
مهدوی‌راد گفت: گاهی حتی شاهدیم که برخی وقتی قصد استناد به یک کتاب را دارند باز دقیق آن را نمی‌خوانند، بنده در یک رساله، داور بودم و ارائه‌دهنده مطلبی را به نقل از فخررازی گفت ولی بنده متوجه شدم که این سخن به سیستم فکری فخررازی نمی‌خورد، ولی او اصرار داشت که من خودم دید‌ه‌ام، وقتی مراجعه کردیم دیدیم که فخررازی این حرف را از فرد دیگر آورده و در چند صفحه بعد آن را نقد کرده است ولی نویسنده مقاله آن را به فخررازی نسبت داده است.
آثار مطالعه اندک
وی با بیان اینکه یکی از مهمترین و بدترین آثار بی اطلاعی از دیگران، عُجب است، اضافه کرد: عالم بزرگواری در مشهد بود که در هر موضوعی که بحث می‌شد می‌گفت درباره این موضوع خیلی‌ها مطلب نوشته‌اند اما چیزی که ما نوشته‌ایم فرق دارد، او تنها کسی را که کمی قبول داشت، شهید صدر بود. این اشکال از آنجا رخ می‌دهد که این بزرگواران واقعا کتاب نمی‌خوانند.
وی با تاکید بر فراگیری زبان انگلیسی و عربی، اضافه کرد: جهان عرب به سرعت آثار خاورشناسان درباه موضوعات دینی و قرآنی را ترجمه می‌کنند و جهان غرب را بهتر از ما می‌شناسند و بنده از طریق آثار آنها با آراء خاورشناسان آشنا شده‌ام و اگر کسی عربی و انگلیسی بلد نباشد، نمی‌تواند به آراء خاورشناسان مسلط شود.
مهدوی‌راد با بیان اینکه اطلاع ما از کارهای دینی مصر در حد بسیار اندک است، تصریح کرد: در نمایشگاه مصر، ملحدانه‌ترین آثار به هر زبانی هم عرضه می‌شود و آثاری از 50 سال قبل تا الان وجود دارد. ما از مصر با این عظمت در زمینه نشر و تالیف کتاب، اطلاع درستی نداریم و فقط چند ناشر آنها را می‌شناسیم که آنها هم عمدتا با پول سعودی‌ها خریداری شده است. برخی از این ناشران آنقدر پول گرفته‌اند که حاضرند آبروی خود را از بین ببرند و کتابی را تحریف کنند.
استاد دانشگاه تهران اظهار کرد: «نشئة الفکر الفلسفی» کتاب درسی و بسیار مهمی در جهان عرب بود و تا زمانی که نویسنده آن(سالم نشاء) وفات نکرده بود در حد محدود منتشر می‌شد ولی وقتی او وفات کرد، چون در هر صفحه چند نقد به برخی صحابه وارد کرده بود، در آن دخل و تصرف کردند و مقدمه‌ای در فضیلت صحابه بر آن افزودند. ایشان در 5 جای کتاب با صراحت نوشته بود معاویه و یزید و ابوسفیان حتی به اندازه یک چشم برهم زدن هم ایمان نیاوردند.
وی با بیان اینکه عربستان با پرداخت 50 هزاردلار در 10 سال قبل، رضوان سید را که آثار برجسته‌ای داشت و آثار او توسط ناشری لبنانی منتشر می‌شد، خرید، اضافه کرد: در بیروت ناشری هست که غالبا کتب سیاسی را چاپ می‌کند و آثار رضوان سید را هم چاپ می‌کرد، همین ناشر اثری را درباره امامت و خلافت از عبدالعزیز العماری در هزار صفحه منتشر کرده و در آن امامت و سیاست در قرون اول را به صورت مختصر طرح کرده و دوره صد سال اخیر را مفصلا توضیح داده است.
وی اضافه کرد: در بخشی از آن اندیشه امامتی شیعه را بیان کرده و تفکر شیعه را غالب، مستدل و منقح دانسته است. با اینکه هم ناشر و هم نویسنده آن سنی است. این موضوع نشان می‌دهد که تعصب بیجای وهابی یا صفر شده و یا در حال از بین رفتن است.
مهدوی‌راد بیان کرد: کشور مغرب، کشور فقیری است ولی مؤسسه‌ای (مؤمنون بلا حدود) وجود دارد که پول زیادی صرف می‌کند لذا بعید می‌دانم وابسته به خود مغرب باشد، برخی می‌گویند قطر پول آن را می‌دهد که این هم بعید است مگر اینکه قطری‌ها خیلی روشنفکر شده باشند، این مؤسسه در طول 10 سال اخیر بیش از 200 کتاب چاپ کرده است آن هم کتب مهم؛ مثل زیارت در فرهنگ مردم، این کتاب به زیارت به عنوان یک نهاد مردمی بحث کرده و البته بر مبنای عقاید شیعه نوشته شده است.
قرآنی‌تر بودن علم اصول اهل تسنن نسبت به شیعه
استاد دانشگاه تهران بیان کرد: در کتب اصولی شیعه بحث از قرآن بماهو قرآن وجود ندارد ولی اگر در جهان اسلام، قرآن کتاب قانون شده به واسطه مباحث اصولی اهل تسنن است؛ یا کتابی درباره تحلیل سیره پیامبر(ص) در میان نویسندگان معاصر(السیرة النبویه عند العرب ...) نوشته شده است و در آن آراء معتزلی‌ها، اشعری‌ها، هاشم معروف حسنی و امامیه هم آمده است که همه اینها نشان می‌دهد تعصبات قرون گذشته کمرنگ شده است. عایشة فی احادیث الکتب هم اثر دیگری است که یک خانم آن را نوشته و اگر آن را بخوانید تصور نمی‌کنید یک سنی آن را نوشته است.
مهدوی‌راد در بخش دیگری از سخنانش، اضافه کرد: عمان مرکز اباضیه است و اباضیه، دین حکومتی در این کشور است؛ این فرقه در فقه کلامی و فقه فقهی به ما نزدیک هستند و در سیاست هم با اینکه پدر و مادر ندارد به ما نزدیک هستند، مفتی آنها، احمد بن حمد الخلیل، که کتابی هم به نام «برهان الحق» دارد که 14 جلد آن چاپ شده؛ وی دفاع تمام قدی از شیعه کرده و اینکه شیعه معتقد به تحریف نیست؛ در این کتاب چندین بار از واژه العترة الطاهره برای ائمه(ع) استفاده کرده است.
مهدوی‌راد بیان کرد: وی معتقد است که زنادقه قصد داشتند بنیاد دین را بزنند لذا روایات تحریف را به شیعه نسبت داده‌اند، وگرنه چگونه می‌شود عترت طاهره که همه زندگی خود را برای دفاع از قرآن صرف کردند قائل به تحریف قرآن باشند. وی تاکید کرده مصحف ابن مسعود معوذتین را داشته است که متاسفانه آیت‌الله معرفت در کتابش آورده است که مصحف وی فاقد معوذتین است که قطعا این هم جزء روایات تحریفی است.
وی اضافه کرد: بنده مطلبی در تجلیل ایشان نوشتم و از مواضع علمی و عالمانه او قدردانی کردم و ایشان نامه بسیار مؤدبانه، مؤمنانه و محترمانه نوشتند و بر این تاکید کردند که ما همه باید یک صدا از عدم تحریف قرآن دفاع کنیم و اگر مواردی هم در برخی کتب شیعه و سنی وجود دارد باید توجیه شود و یا صحت آن بررسی شود که بنده سه روایت در این خصوص را در مطلبی که به وی تقدیم شد توجیه کردم. اینها هم در شناسایی خود، شناساندن عمان و پیشینه تاریخی و شناخت فرقه‌های دیگر پیشقدم هستند و بر اینکه ما جزء خوارج نیستیم تاکید فراوانی دارند.
استاد حوزه و دانشگاه گفت: کتاب قواعد الفقهیه را برای مقایسه بین فقه شیعه و اباضیه چاپ کرده‌اند و هر دو سال یکبار در وزارت اوقاف عمان، اجلاسیه برگزار می‌کردند و از کشورهای اسلامی دعوت می‌کردند، هیئت‌های اسلامی مقاله ارائه می‌دادند ولی هیئت ایرانی علاوه بر مقاله، کلمه(سخنرانی) هم داشتند. یعنی اینقدر نزدیک به شیعه هستند و خود را اینگونه معرفی می‌کنند.
انتهای پیام
