چرا مسابقات مجازی قرآن اعتبارسنجی نمی‌شود + فیلم

مجید عنان‌پور، قاری ممتاز و جوانی است که اخیراً با کسب رتبه در مسابقات بین‌المللی قرآن کشور سنگال، بیش از گذشته مطرح شده است، او تا کنون در مسابقات حضوری متعددی شرکت داشته؛ که از جمله آنها کسب رتبه نخست رشته دعاخوانی در مسابقات اسراء بوده است. او حضور فعالی در محافل انس با قرآن دارد.

عنان‌پور تا کنون موفق به کسب دو رتبه از مسابقات بین‌المللی قرآن در کشورهای لبنان و سنگال شده است. این مسابقات البته به صورت مجازی برگزار شده اما عنان‌پور بر این اعتقاد است که شرکت‌کنندگان و داوران حاضر در این دو رویداد همتراز با مسابقات بین‌المللی حضوری بودند.

او از اینکه مسابقات مجازی قرآن اعتبارسنجی نشده و اهمیتی به آن داده نمی‌شود، گلایه‌مند است و خواستار این موضوع است که برای برگزیدگان رویدادهای مجازی در عرصه بین‌المللی مزایایی در نظر گرفته شود. متن گفت‌وگو با این قاری ممتاز در ادامه آمده است.

ایکنا – ضمن تشکر از شما بابت حضور در این گفت‌وگو ابتدا معرفی کوتاهی از خودتان برای مخاطبان ایکنا داشته باشید تا در ادامه به سایر سوالات برسیم.

متولد اسفندماه سال 1365 و فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی‌ارشد در رشته معارف اسلامی و اقتصاد از دانشگاه‌ امام صادق(ع) هستم. یکی از دستاوردهای این دوره آن بود که موفق شدم از درس و بحث اخلاقی آیت الله مهدوی‌کنی بهره‌مند شوم.

بعد از فارغ‌التحصیلی هم خداوند این توفیق را داد تا بتوانم در زمینه قرآن و در مباحث بین‌رشته‌ای به ویژه ارتباط بین قرآن و اقتصاد و مباحثی همچون سبک زندگی اسلامی، اقتصاد مقاومتی و اقتصاد اسلامی مقالاتی را به رشته تحریر در بیاورم و در مجلات علمی و تخصصی منتشر کنم.

در زمینه تلاوت قرآن نیز یکی از افتخاراتم برگزاری حدود هفتاد کرسی تلاوت قرآن در منطقه 17 تهران، معروف به دارالشهدای تهران، است.

ایکنا – درباره اساتید خودتان بگویید و بیشتر نزد کدام یک از اساتید کسب فیض کرده‌اید؟

نخستین استادم، حاج‌خلیل دلپاک بود. ایشان سال‌های قبل، نفر اول مسابقات بین‌المللی حفظ قرآن کریم بود و در مسجد المهدی(عج) منطقه باغ خزانه منطقه 17، جلسات جزءخوانی قرآن داشت. اخلاق، منش و شخصیت ایشان به گونه‌ای بود که هر کسی را شیفته قرآن کریم و خود می‌کرد و جلسات آموزشی پرشوری داشت. تشویق‌های ایشان باعث شد از همان کودکی وارد این مسیر شوم. پس از آن هم در خدمت اساتید دیگری همچون حجت‌الاسلام والمسلمین اعوانی و امیر درستکار (سرپرست گروه طه النبی) بودم. از دیگر اساتیدی که در محضر آنها کسب فیض کردم سیدمحسن خدام‌حسینی،‌ رضا ابوالقاسمی و احمد ابوالقاسمی بودند.

ایکنا – بخش مهمی از فعالیت هر قاری و حافظ قرآن کریم به مسابقات اختصاص دارد، شما تا کنون در چه مسابقاتی حضور یافته‌اید و این حضورها منجر به کسب چه رتبه‌هایی شده است؟

در داخل کشور در مسابقات مختلفی در رشته‌های قرائت، دعا و مناجات‌خوانی حضور پیدا کرده‌ام. در مسابقات قرآن سازمان اوقاف عنوان‌های شاخص‌تر بیشتر به مسابقات استانی باز می‌گردد که در زمینه ترتیل به دست آمده است. در مسابقات سایر ارگان‌ها نیز عناوینی به دست آورده‌ام که از جمله آنها رتبه اول رشته دعاخوانی در مسابقات تلویزیونی اسراء بوده است.

در مسابقات قرآن هیئت رزمندگان اسلام، مسابقات قرآن دانشجویان، دانش‌آموزی و مسابقات تسنیم نیز عناوینی را به دست آورده‌ام.

با این وجود شاخص‌ترین رتبه‌هایی که به دست آورده‌ام، مربوط به مسابقات بین‌المللی مجازی است که طی سال‌های اخیر به دست آمده و طی آن موفق به کسب رتبه سوم مسابقات لبنان و نیز رتبه اول مسابقات سنگال شده‌ام.

ایکنا – آخرین رقابتی که در آن حضور یافته‌اید، مسابقات بین‌المللی قرآن کشور سنگال بوده که زمان زیادی هم از آن سپری نشده است، در مورد این مسابقات و نحوه آشنایی و حضور در آن را بگویید.

بعد از اینکه در مسابقات بین‌المللی قرآن کشور لبنان حضور پیدا کردم، یک سری ارتباطات از طریق فضای مجازی با سایر شرکت‌کنندگان شکل گرفت، از طریق همین ارتباطات بود که از برگزاری مسابقات قرآن در سنگال اطلاع پیدا کردم.

شاید برای بسیار کشور سنگال یا مسابقات آن از اهمیت بالایی برخوردار نباشد اما از دیدگاه من حضور یک قاری ایرانی در این رویداد، می‌تواند یک حضور راهبردی باشد،‌ چرا که کشور سنگال مرز بین مسلمانان و دنیای سیاهان مسیحی است و عربستان نیز آنجا بسیار فعال است. از این جهت شاید حضور نماینده‌ای از ایران در این مسابقات حضوری راهبردی باشد. جا دارد اشاره کنم که کشور سنگال حدود 200 هزار شیعه دارد و مدارس و موسساتی مختص شیعیان نیز در این کشور دایر است.

ایکنا – مسابقات سنگال سومین دوره خود را پشست سر گذاشت، از ادوار گذشته و کیفیت آن اطلاع داشتید؟

بله؛ دو دوره قبلی این مسابقات نیز به صورت مجازی برگزار شده بود. در دوره سوم که من حضور یافتم، برای مرحله مقدماتی ابتدا فایل ارسال کردم بعد از گزینش مقدماتی از ما خواستند در تاریخ مشخص آنلاین باشیم تا به تلاوت در حضور داوران بپردازیم. با توجه به فاصله زمانی ایران و سنگال اجرای من حدود ساعت 3 بامداد بود.

در این مسابقات شرکت‌کنندگان از کشورهایی همچون مصر، مراکش، نیجریه و... حضور داشتند. یکی از شاخص‌های این مسابقات توجه نداشتن به جنسیت شرکت‌کنندگان بود. این مسابقات در دو رشته ترتیل حافظان و ترتیل غیر حافظان بدون محدودیت جنسی(رقابت بانوان و آقایان با هم) برگزار شد. مرحله اول این مسابقات در ابتدای ماه مبارک رمضان با مشارکت 100 نفر برپا شد، از بین آنها 30 نفر وارد مرحله آنلاین شد. از آن مرحله نیز 15 تا 20 به مرحله بعد رفتند و در ادامه 10 نفر راهی فینال مسابقات شدند و در نهایت نیز نفرات برتر در شب عید فطر معرفی شدند.

بیش از بیست قاری کشوری به من پیام دادند که چگونه می‌توانیم در این مسابقات شرکت کنیم، مطمئن هستم سال آینده شاهد حضور شرکت‌کنندگان به مراتب بیشتری از ایران در این مسابقات باشیم.

ایکنا – یعنی محدودیت شرکت‌کنندگان از هر کشور وجود ندارد؟

خیر؛ هر تعداد نفر از یک کشور می‌تواند در این مسابقات حضور پیدا کند. یکی دیگر از شاخص‌های این مسابقات که باید به آن اشاره کنم، استفاده از داوران مطرح بود، البته از چارچوب‌های داوری آنها اطلاع ندارم.

به اعتقاد من حضور در مسابقات مجازی قرآن یکی از مصادیق کار فرهنگی و جهادی است که مورد تأکید مقام معظم رهبری است.

ایکنا – یکی از مشکلات شرکت‌کنندگان مسابقات بین‌المللی بحث دریافت جوایز است. این مشکل به خصوص در مسابقات مجازی با توجه به تحریم‌‌ها و مشکلات جابجایی ارز بیشتر است. ضمن توضیح در مورد میزان جایزه این مسابقات در مورد مشکلاتی که برای دریافت جایزه داشته‌اید، توضیحاتی دهید.

این مشکل جدی‌ای هست که حتی در مسابقات کشور لبنان نیز وجود داشت. برگزارکنندگان مسابقات چگونگی دریافت جایزه را از من پرسیدند، من هم اعلام کردم از طریق سفارت پیگیر باشند. موضوعی که وجود دارد این است که وقتی اسم سفارت می‌آید برخوردها تغییر می‌کند. وقتی هم به سفارت ایران در سنگال اطلاع دادم آنها نیز از برگزاری این مسابقات ابراز تعجب کردند.

مسابقات سنگال جوایز چشمگیری ندارد. میزان این جایزه 100 هزار فرانک آفریقا است. من صرفاً به خاطر راهبردی بودن این منطقه در مسابقات حضور پیدا کردم. برگزارکننده‌ها اعلام کردند تمام جوایز پرداخت شده فقط جایزه نماینده ایران مانده است. من شخصاً قید جایزه را زده‌ام اما دوستان قول پیگیری داده‌اند. 

ایکنا - اخیراً شاهد برگزاری یک مسابقه تلویزیونی در عربستان با اهدای جوایز بالایی بودیم. در فضای مجازی هم شاهد انتشار مطالبی بودیم مبنی بر اینکه حامی مالی مسابقات سنگال عناصر وهابی است، با توجه به این مطلب زمینه پیش‌بینی می‌شد، جوایز مسابقات سنگال هم بالا باشد.

عربستان در بسیاری از کشورها نفوذ کرده است. من مسابقات عربستان را رصد می‌کردم، به هیچ وجه امکان حضور ایرانی‌ها فراهم نبود و حتی نام ایران در بین کشورهایی که می‌توانستند ثبت‌نام کنند نبود.

من برای یکی از مسابقات عربستان فایل تلاوت ارسال کردم و اتفاقاً مسئولی که پیام‌ها را دریافت می‌‌کرد خیلی استقبال کرد، ولی بعد از مدتی جواب هیچ کدام از پیام‌هایم را نداد. فضای عربستان برای ورود ایرانی‌ها بسیار بسته است.

مطمئناً هر کشوری که مسابقات قرآن را با حمایت مالی عربستان برگزار می‌کند، نیز چنین مشکلات و موانعی را می‌تواند برای ایرانی‌ها ایجاد کند.

بحث دیگر نیز این است که بسیاری از دوستان فکر می‌کنند مسابقات کشورهای دیگر ساده است، شاید ما به لحاظ چارجوب و آیین‌نامه کشور خودمان مسابقات را تحلیل کنیم و بگوییم آن رویداد ضعیف یا قوی است، الان مسابقاتی در دنیا وجود دارد که تکرار آیه امتیاز مثبت دارد در صورتی که آیین‌نامه ایران خلاف این است، یا مسابقاتی هست که کارهایی که در مسابقات ایران نمره مفنی دارد در آنجا نکته مثبت است.

نوع نگاه داوران در مسابقات در کشورهای مختلف نیز متفاوت است، بنابر این اینکه بگویم یک رویداد از سطح پایینی برخوردار است نگاه زیبایی نیست.

ایکنا – عمده موفقیت شما در مسابقات قرآن مربوط به مسابقات مجازی است، علت این را در چه چیزی می‌دانید؟

مسابقات حضوری همیشه بالاترین سطح از اضطراب را به متسابق وارد می‌کند که البته این اضطراب در افراد مختلف، متفاوت است. شاید بشود گفت آنهایی می‌توانند در مسابقات حضوری موفق باشند که بیشتر بر استرس خود غلبه کنند، همین موضوع باعث می‌شود بیشتر توانمندی خود را نشان دهند. در مسابقات مجازی اضطراب بسیار کمتر است، در این نوع مسابقات شرکت‌کننده داور را نمی‌بیند و در مکان امن و به دور از اضطرابی حضور دارد.

ایکنا – این نگاه و این گمان وجود دارد که مسابقات قرآن مجازی با توجه به شیوه اجرایی آن در پایین‌ترین سطح ممکن است، سوالی که در این بین وجود دارد این است که آیا مسابقات مجازی می‌تواند باعث ارتقای قاریان شود؟ برخی اعتقاد دارند چون مسابقات مجازی است کیفیت صدا آن گونه که باید و شاید خود را نشان نمی‌دهد.

همه نقدهایی که در مورد مسابقات حضوری وجود دارد می‌تواند در مورد مسابقات مجازی نیز وجود داشته باشد، یا بالعکس، اگر مسابقات مجازی مطلوب نبود، مسابقات بین‌المللی قرآن ایران که در زمره مهم‌ترین رویدادهای قرآنی است، به صورت مجازی برگزار نمی‌شد.

بعد از ماجرای کرونا دنیا به سمت بهره‌برداری از ظرفیت فضای مجازی حرکت کرد و این خیلی خوب است. شاید برخی بگویند شرکت‌کنندگان در این رویدادها بیشتر فعالان فضای مجازی هستند؛ به هر حال این افراد توانمندی این را داشته‌اند که بروند فضای مجازی را رصد کنند و این مسابقات را پیدا کرده و در آن حضور پیدا کنند.

به نظرم نگاه‌های بدبینانه نسبت به این مسابقات خیلی زیاد است و جا دارد این دیدگاه‌ اصلاح شود. اگر این فضا گسترش پیدا کند، ارتباط قاریان ممتاز از همین طریق با دنیا بیشتر می‌شود و این تعاملات وقتی بیشتر شود، توهماتی که در مورد ایران وجود دارد از بین می‌رود.

حضور در این مسابقات فواید مختلفی دارد که شایسته است بر روی آن فکر شود. سازمان‌ها و نهادهای قرآنی کشور متأسفانه این مسابقات را به رسمیت نمی‌شناسند. بهانه آنها این است که فقط مسابقاتی که دعوتنامه رسمی از وزارت خارجه یا سازمان فرهنگ و ارتباطات داشته باشد، اهمیت دارد. سوال من این است که آیا سازمان‌ها و نهادهای رسمی کشور نسبت به این قبیل رویدادها باید اقدامی داشته باشند، یا خیر؟

مسابقاتی که در لبنان برگزار شد، از اعتبار و سطح بالایی برخوردار بود، اعتبار یک رویداد یا به شرکت‌کنندگان آن است یا به داوران آن، در این رویداد بیش از 300 شرکت‌کننده از نقاط مختلف دنیا اغلب در سطح بالایی حضور دارند، همچنین 18 داور از 9 کشور دنیا نیز حضور داشتند که پیش از آن در مسابقات بین‌المللی مختلف و از جمله مسابقات ایران حضور یافته‌اند.

نماینده ایران در این مسابقات رتبه سوم را دریافت کرد اما شاهد بودیم هیچ اتفاقی نیفتاد و رسانه‌ها نیز اهتمامی نسبت به پوشش آن از خود نشان ندادند.

اگر مسئولان و نهادهای تصمیم‌گیر مسابقات مجازی را به رسمیت نمی‌شناسند حداقل برخی امتیازات و مزایا برای آنها در نظر بگیرند. مگر در سال 1400 چند نفر از قاریان و حافظان در مسابقات بین‌المللی رتبه آورده‌اند؟ آیا امکان نداشت برای این افراد که تعدادشان هم زیاد نبود، برای حضور در دیدار با مقام معظم رهبری و دیگر مسئولان کشور دعوتنامه ارسال شود؟ آیا مسئولان نمی‌توانستند از افرادی که در مسابقات مجازی در یک سال اخیر موفق بوده‌اند برای تلاوت آغازین جلسات مجلس شورای اسلامی، شورای شهر، نماز جمعه، برنامه‌های زنده رادیو قرآن و شبکه قرآن و ... استفاده کنند؟ اگر این کار انجام می‌شد انگیزه‌های بیشتری برای حضور دراین نوع مسابقات ایجاد می‌شد.

ایکنا – یعنی اعتقاد دارید که مسابقات مجازی به حدی از اعتبار رسیده‌ که نهادها ناگزیر از اهمیت دادن به این رویداد و دیدن جایگاه برای آن هستند؟

دقیقاً مسئولان اگر نمی‌توانند این مسابقات را اعتبارسنجی کنند حداقل یک سری مزایای معمولی همانند آنچه مورد اشاره قرار دادم برای این افراد در نظر بگیرند. البته پیش از این قول داده شده است که ستاد عالی هماهنگی مسابقات قرآن کشور به دنبال چاره‌جویی در این مورد است، اما بعد از یک سال هنوز هیچ خبری از اعتبارسنجی مسابقات نیست.

دوستان نسبت به این مسابقات نگاهی مهربانانه‌تر داشته باشند. شما به همین مسابقات سنگال نگاه کنید من ادعایی ندارم که سطح آن بالا بود یا خیر، اما به هر حال عنوان یک رویداد بین‌المللی بر آن نهاده شده بود و نمایندگانی از گوشه و کنار جهان در آن حضور داشتند. متاسفانه به غیر از ایکنا که در بین رسانه‌ها فراتر از رسالت‌هایش کار کرده است، هیچ رسانه دیگری به این موضوع نپرداخت.

ایکنا – در پایان ضمن قدردانی از شما جهت حضور در این گفت‌وگو؛ اگر نکته خاصی باقی مانده است، می‌شنویم.

من در پایان به این نکته نیز اشاره کنم که مقام معظم رهبری در دیدار اخیری که با فعالان قرآنی داشتند به بحث تشکیل پایگاه‌های قرآنی در مساجد اشاره کردند. این کار مستلزم ایجاد قاری راتب در مساجد است. اگر مساجد قاری راتب داشته باشند، قطعاً این پایگاه‌‌های قرآنی در مساجد هم شکل خواهد گرفت.

در پایان هم جا دارد از همه دوستان و سروران و اساتیدی که زحمت حقیر را کشیده‌اند قدردانی ‌کنم. از پدر و مادر بزرگوارم و خانواده‌ام نیز قدردانی می‌کنم. وقتی فعالیت‌های قرآنی مشفقانه باشد، بسیاری از فرصت‌هایی که وجود دارد از خانواده گرفته می‌شود. فرصت‌هایی که باید در خدمت خانواده می‌بودم را فاکتور گرفته‌ام و به فعالیت‌های قرآنی پرداخته‌ام از همینجا از خانواده‌ام بابت این صبوری قدردانی می‌کنم.

گفت‌وگو از تیمور کاکایی