وحید بیات، تهیهکننده برنامه «ایران امروز» که در ایام محرم به ادبیات عاشورایی میپردازد، بیان کرد: ادبیات هر سرزمینی با در نظر گرفتن اقلیم و بافت اجتماعی هر جامعه بدون شک به عنوان آیینه افکار، باورها و گرایشها آن مردم بوده و زبان گویای هنر و اندیشه آن سرزمین است. همچنین بستریست برای ماندگاری گونهای از دغدغههای بشر که شایسته حضور دائم اجتماعی را دارند. قیام امام حسین(ع) و واقعه عاشورا از عوامل مهم تاثیرگذار در ادبیات فارسی و عرب بوده و این حادثه و پیامهای آن را در قالب شعر در گذر تاریخ ماندگار کرده است.
وی افزود: با گذشت قرنها از آن واقعه، شاعران زیادی در غم و مصیبت این فاجعه دیوانها سرودهاند اما هنوز هم هیچ یک از آنها نتوانسته آنطور که لایق این واقعه غمانگیز و دلخراش است، سخنوری کند و تمام و کمال آن را بازگوید. این غم آنچنان عمیق است که بازگویی آن در کلام نمیگنجد اما چیزی که این واقعه را جاودان ساخته، نقل نسل به نسل بوده و همین نوشتههای مکتوب است که آیندگان را از این فاجعه مطلع ساخته است.
بیات ادامه داد: ادبیات عاشورایی از غنیترین و حماسیترین ذخایر فکری و احساسی مکتب شیعه است و برخی از شاعران نیز هستند که تمام شهرت خود را مدیون این ذخیره فکری و احساسی شیعه هستند. دورههای شعر عاشورایی در زبان فارسی را میتوان به چهار بخش تقسیم کرد؛ دوره اول شامل قرون اولیه شعر فارسی است که تا قبل از شکلگیری حکومت صفوی را شامل میشود، دوره دوم مربوط به عصر صفوی است، دوره سوم دوران حکومت افشاریه، زندیه و قاجاریه را دربر میگیرد و دوره چهارم دوران معاصر است.
این برنامهساز رادیویی اعلام کرد: دوشنبه دهم مرداد ایران امروز با نگاه عاشورایی به نقد و بررسی ادبیات و هنر امروز میپردازد. ادبیات عاشورایی آثاری مربوط به واقعه عاشورا است که در قالب گزارشهای مکتوب تاریخی، اشعار و مراثی، ادبیات نمایشی و داستانی دستهبندی شده است.
وی ادامه داد: این آثار در طول چهارده قرن پدید آمده است. ادبیات عاشورایی شاخهای از ادبیات دینی در حوزهٔ زبان و ادب فارسی است. همچنان که از نامش پیداست ادبیات آیینی به نوعی از ادبیاتی گفته میشود که دین در محور آن قرار دارد و نگاه آیینی به پدیدهها محور اصلی آن است.
بیات افزود: با توجه به این رویکرد میتوان گفت ادبیات آیینی دارای ویژگیهایی چون تقدسگرایی، اسطورهگرایی و ارزشباوری است. ادبیات آیینی شاخههای مختلف دارد و ادبیات عاشورایی یک شاخۀ آن به حساب میآید.
«ایران امروز» دوشنبهها به تهیهکنندگی وحید بیات و با اجرای شهاب شهرزاد ساعت 11:40 از رادیو ایران پخش میشود.
انتهای پیام