شب شعر عاشورا و نماز قضایی که ادا شد + صوت

هاشم کرونی، دبیر ادبی سی‌وهفتمین جشنواره شب شعر عاشورا در فاصله چند هفته به برگزاری این دوره از جشنواره در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا گفت: شب شعر عاشورا قدیمی‌ترین و مستمرترین حرکت ادبیات مذهبی و آئینی کشور است که به لطف خدا و عنایت اهل بیت‌(ع)، 37 سال به‌صورت مستمر و بدون وقفه به میزبانی شیراز برگزار می‌شود.

شب شعر عاشورا مردمی و هیئتی است

وی ضمن اشاره به اینکه امسال سی‌وهفتمین دوره شب شعر عاشوراست، ویژگی مهم این برنامه را مردمی و هیئتی بودن آن  خواند و افزود: شب شعر عاشورا مستقل از هر نهاد و ارگان دولتی و به‌عنوان یک حرکت هیئتی و مذهبی و شبیه برنامه‌های دیگر هیئت، مراسم و روضه‌های حضرت امام حسین(ع) که در کشور برگزار می‌شود، با همان کیفیت و شیوه اما ساختاری تخصصی و ادبی برگزار می‌شود.

دبیر ادبی سی‌وهفتمین جشنواره شب شعر عاشورا در خصوص تقویم برگزاری این جشنواره گفت: شب شعر عاشورا هر سال معمولا در نیمه اول ماه صفر برگزار می‌شود و روز پایانی هر دوره آغاز دوره بعد است؛ یعنی در پایان هر دوره موضوع و سوژه محوری سال بعد برنامه اعلام می‌شود تا دوستان شاعر یک سال فرصت تحقیق و تدبر در نوشتن شعر داشته باشند.

کرونی اضافه کرد: مجموعه ستاد شب شعر عاشورا هر سال کتابی به قلم محمدرضا سنگری آماده می‌کند و اطلاعاتی مرتبط با موضوع جشنواره و مبتنی بر سه محور معرفتی، ادبی و تاریخی در اختیار شاعران قرار می‌دهد.

مهم‌ترین ویژگی جشنواره شب شعر عاشورا

وی ضمن اشاره به اختصاص موضوعات مختلف مرتبط با عاشورا به این جشنواره، مهم‌ترین ویژگی رویداد ادبی شب شعر عاشورا را موضوعی بودن آن خواند و افزود: همین موضوع‌دار بودن و تقویت درون‌مایه‌ای و محتوایی کار شاعران از طریق ارسال کتاب پیش‌کنگره، همه و همه دست به دست هم داده تا در طول این چهار دهه شب شعر عاشورا به تکرار نیفتد.

دبیر ادبی سی‌وهفتمین جشنواره شب شعر عاشورا با بیان اینکه امسال موضوع ویژه شب شعر عاشورا مسیحیت و عاشورا با شعار «حواریون حسین» انتخاب شده است، تصریح کرد: این موضوع به نقش شهدای مسیحی عاشورا اشاره و توجه دارد و به‌صورت ویژه چند سوژه مهم مورد را توجه قرار داده است؛ یکی وهب نصرانی و خانواده او که در دیدار با کاروان سیدالشهدا مسلمان و ظهر عاشورا در رکاب این حضرت شهید می‌شود. دوم راهبی که در میانه راه کربلا به شام شبی میزبان سر مقدس حضرت سیدالشهدا است و سوم سفیر مسیحی دولت روم در دربار یزید که در مقابل اسارت حضرات اهل‌بیت(ع) و خانواده امام حسین(ع) اعتراض می‌کند و به شهادت می‌رسد.

کرونی اضافه کرد: مجموعه این موارد در کنار برخی از رویدادها و روایات دیگری که وجود داشته، موضوع  این دوره از شب شعر عاشورا را شکل می‌دهد و امسال هم طبق روال هر ساله کتابی شامل مجموعه آثار برگزیده دوره قبل -سی‌وششم – منتشر می‌شود و کتاب یادواره دوره قبل هم‌زمان با برگزاری دوره سی‌وهفتم در دو نسخه کاغذی و الکترونیک عرضه خواهد شد.

وی درخصوص همکاری شاعران آئینی با جشنواره شب شعر عاشورا نیز گفت: دبیر علمی جشنواره احد ده‌بزرگی، پدر شعر آئینی امروز استان فارس و پیرغلام اهل‌ بیت(ع) است که اصلی‌ترین چهره مجموعه در ادبیات عاشورا است. علاوه بر آن از حضور و همراهی دوستان متعددی در بخش‌های مختلف بهره‌مند هستیم. مثلا گزینش و انتخاب اشعار را امسال یک گروه هشت نفره به‌عهده دارند که حداقل نیمی از این دوستان از اعضای هیئت علمی دانشگاه و قبل از آن از شعرای مطرح کشور هستند. تعدادی از شاعران جوان‌تر عاشورایی هم در کنار آن‌ها هستند و یک مجموعه هشت نفره آثار دریافت شده را داوری می‌کنند.

دبیر ادبی سی‌وهفتمین جشنواره شب شعر عاشورا اضافه کرد: ویژگی کار هیئتی این است که کسی منتظر نمی‌ماند دیگران او را صدا بزنند، بلکه هر کسی، هر کاری از عهده‌اش ساخته باشد و هر وظیفه‌ای که به او سپرده شود را به احسن وجه انجام می‌دهد. خیلی هم دنبال اینکه چه کسی دبیر بخش یا مسئول جایی باشد، نیستند.

کرونی در بخش دیگر صحبت‌های خود ضمن اشاره به شکل‌گیری محفل داستان عاشورایی در حاشیه این جشنواره، گفت: یکی از تجربه‌ها و دستاوردهای مهم امسال مجموعه راه‌اندازی و شکل‌گیری جریان محفل داستان عاشورا در شیراز بوده است که خوشبختانه کار خود را آغاز کرده است. اینکه یک مجموعه‌ای که تا به امروز به شعر می‌پرداخته حالا به ضرورت پرداختن به داستان رسیده خود حاصل نیاز و ضرورت زمانه است.

وی با اعلام اضافه شدن بخش دانشجویی به شب شعر عاشورا، اضافه کرد: زمان برگزاری سی‌وهفتمین جشنواره شب شعر عاشورا، 16 و 17 شهریور در تالار حافظ شیراز است. امسال شاعران دانشجو با همکاری مجموعه دانشگاه علوم پزشکی شیراز فراخوانی منتشر کردند تا دوستان دانشجو هم به‌صورت مجزا برای جشنواره شعر ارسال کنند که اختتامیه این برنامه یک روز قبل از شب شعر عاشورا- روز پانزدهم شهریور- برگزار می‌شود.

به تکرار نرسیدن شب شعر عاشورا پس از 37 سال

دبیر ادبی سی‌وهفتمین جشنواره شب شعر عاشورا درباره چرایی به تکرار نرسیدن شب شعر عاشورا پس از 37 سال هم عنوان کرد: موضوعی بودن این جشنواره که روزگاری ما را متهم می‌کردند به اینکه شما خلاقیت و آزادی شاعر را می‌گیرید، باعث شد که شب شعر عاشورا به تکرار نیفتد.

کرونی ادامه داد: درست است که وجود مقدس حضرت سیدالشهدا(ع) مجموعه همه خوبی‌ها است و آن صدی است که همه نودها ذیل آن است، اما واقعیت این است که این خورشید آنقدر فروزان است که ستاره‌های نزدیک به آن کمتر دیده می‌شوند و ما در شب شعر عاشورا سعی کردیم این ستاره‌های نور را به‌صورت جدا جدا در معرض دید و نگاه شاعر قرار دهیم.

وی افزود: نکته بسیار عجیب این است که برای بسیاری از این بزرگواران نه در دوره معاصر که در تاریخ ادبیات فارسی هم شعر گفته نشده بود. ما در مملکتی زندگی می‌کنیم که یک ملت عاشق حضرت ابالفضل(ع) هستند و بسیاری خانواده‌ها در این مملکت سفره حضرت ام‌البنین(س) پهن می‌‎کنند اما در ادبیات فارسی به تعداد انگشتان دست برای حضرت ام‌البنین(س) شعر گفته شده بود.

شب شعر عاشورا؛ نماز قضایی که ادا شد

کرونی ادامه داد: یا تعداد اشعاری که برای امام محمدباقر(ع) -به‌عنوان خطبه‌خوان عاشورا که در کودکی در واقعه عاشورا حضور داشتند و سال‌ها رسالت عاشورایی گفتن از وقایع عاشورا را پس از پدر بزرگوارشان به دوش کشیدند- سروده شده است، به تعداد انگشتان دست هم نمی‌رسید. حتی برای امام سجاد(ع) هم چندان شایسته و بایسته کار نکرده بودیم. لذا موضوعی‌بودن شب شعر عاشورا علاوه بر اینکه کمک کرد ما به تکرار نیفتادیم، یک نماز قضایی بود که ادا شد. وظیفه‌ای برعهده شعر آئینی و شاعران اهل‌بیتی فارسی‌زبان در طول تاریخ بود و خدا کمک کرد در این روزگار ادا شود.

دبیر ادبی سی‌وهفتمین جشنواره شب شعر عاشورا ضمن اشاره به موضوعات رویداد شب شعر عاشورا در سال‌های مختلف برگزاری عنوان کرد: در ابتدا چهره‌ها و شخصیت‌های بنی‌هاشم و شهدای اهل‌بیت حضرت سیدالشهدا(ع) مانند حضرت ابالفضل(ع)، حضرت علی اکبر(ع)، حضرت علی اصغر(ع)، حضرت قاسم(ع)، حضرت مسلم‌ابن‌عقیل(ع) موضوع شب شعر عاشورا بودند در ادامه چند سال اصحاب و یاران امام حسین(ع) مانند جناب حر بن ریاحی؛ جناب حبیب‌ابن‌مظاهر، جناب زهیر، وهب، عمربن جناده و شخصیت‌های بزرگی از این دست موضوع شب شعر عاشورا انتخاب و اعلام شدند.

کرونی ادامه داد: سالیانی بانوان و اولیامخدرات کاروان عاشورا، حضرت ام‌البنین(س)، حضرت رباب(س)، حضرت سکینه(ع)، حضرت رقیه(س) و بزرگواران دیگری از اولیا مخدرات کاروان اهل‌بیت(ع) موضوع شب شعر عاشورا بودند. همچنین در دوره‌هایی هم مضامین و موضوعاتی مانند غروب عاشورا یا اربعین موضوع شب شعر بوده، دوره‌هایی مفاهیمی که ارتباط دو شخصیت یا پیوند دو مفهوم را داشته، مثلا وجود مقدس حضرت رسول اکرم(ص) و امام حسین(ع)، حضرت علی(ع) و امام حسین(ع)، حضرت فاطمه زهرا(س) و امام حسین(ع)، امام حسن مجتبی(ع) و امام حسین(ع)، یا موضوعاتی مانند عاشورا و امام رضا(ع) این‌ها هم موضوعاتی است که محور شب شعر عاشورا قرار گرفته و من حیث‌المجموع یک پرونده پربار را برای آن رقم زده است.

خدا را شکر که سر این سفره وظیفه نوکری داریم

وی با تاکید بر اینکه بسیاری از موضوعات مهم مانند حضرت زینب(س) حداقل سه بار موضوع و محور شب شعر عاشورا قرار گرفته است، اضافه کرد: برخی از مطرح‌ترین شعرهای عاشورایی معاصر ما یا برای شب شعر عاشورا گفته شده است یا اولین بار در شب شعر عاشورا خوانده و مطرح شده است. برای مثال در دوره سوم شب شعر عاشورا شعر معروف «سر نی در نینوا می‌ماند اگر زینب(س) نبود/ کربلا در کربلا می‌ماند اگر زینب(س) نبود» را داریم

کرونی ضمن اشاره به اینکه یکی از اولین‌های پخش زنده مرحوم آغاسی در شب شعر عاشورا بود، بیان کرد: اولین شعر عاشورایی زنده‌یاد نصرالله مردانی و اولین شعر عاشورایی استاد مصطفی رحماندوست در شب شعر عاشورا گفته شده است. درمجموع الحمدلله سفره شب شعر عاشورا رزق شعری خیلی از شاعران اهل‌ بیت(ع) را فراهم کرده است و ما هم خدا را شاکریم که سر این سفره وظیفه نوکری داریم.