Ənfal surəsinin 41-ci ayəsində xüms vermək imanın şərti və tələbi kimi qəbul edilmiş, bu surənin üçüncü ayəsində isə yoxsullara kömək etmək həqiqi möminlərin nişanəsi kimi qeyd edilmişdir. “Onlar namazlarını canla-başla qılır və onlara verdiyimiz şeylərdən Allah yolunda xərcləyirlər” (Ənfal, 3).
Xums vermək bir çox cəhətdən vacibdir və biz onlardan bəzilərinə toxunacağıq:
İnanc baxımından
Xums vermək həqiqi iman və əqidə əlamətidir.
ibadi cəhətdən
Xums vermək bir ibadətdir və Allaha yaxınlaşmaq niyyəti ilə edilməlidir. Hər cür riyakarlıq və xalis olmayan niyyətlər bu ibadətlərin yerinə yetirilməsinə mane olur.
Siyasi baxımdan
Bütün şərtlərə sahib olan fəqihə xums vermək insanların İslam hökmdarları ilə əlaqə yaratmasına şərait yaradır. Bu münasibət tarix boyu zalımları qorxutmuşdur. Xums vermək və Əhli-beyt yoluna yardım etmək tarix boyu insanları maarifləndirmiş fəqihlərin və teoloji məktəblərin maddi əsaslarının möhkəmlənməsində mühüm rol oynayır. Alimlər və din xadimləri vasitəsilə İslam təlimlərinin təbliğinə, İslama qarşı pis niyyəti olan şəxslərin fikri və əxlaqi pozğunluqlarına, çirkin və pis hərəkətlərinə qarşı durmağa kömək edir.
Bundan əlavə, bu ödəniş fəqihlərlə camaat arasında emosional əlaqə yaradır və fəqihləri cəmiyyətin iqtisadi vəziyyəti haqqında məlumatlandırır.
İqtisadi cəhətdən
Xums vermək sərvəti tarazlaşdırmaq, daha çox var-dövlət qazanmaqla mübarizə aparmaq və cəmiyyətin ehtiyaclı təbəqəsinə yardım etməyin bir yoludur.
Sosial cəhətdən
Xums vermək müxtəlif təbəqələr arasında harmoniya və sevgi yaratmaq və dərin sosial uçurumların yaranmasının qarşısını almaq üçün bir vasitədir.
psixoloji olaraq
Xums vermək insana hiss etdirər ki, Əhli-beytin, mərceyi-təqlidin və dini məktəblərin doğru təbliğinin mühafizəçiləridir. Bu hisslə haqqın tərəfində durur, batilə də qarşı çıxır.
Tərbiyə baxımından
Xums vermək insanı Allahın, Peyğəmbərin (s) və Əhli-beytin (ə) yolunu dəstəkləməkdə məsuliyyətli, diqqətli, vicdanlı və qətiyyətli edər.
Xums vermək insanlarda səxavət və xeyirxahlıq ruhunun çiçəklənməsinə şərait yaradır.
Xums vermək insanlarda dünyaya pərəstiş etmək ruhunu aradan qaldırır.
Xülasə, xums vermək;
İnsanın Allahla əlaqəsini ödəməkdə yaxınlıq niyyəti ilə,
İnsanın məhrum təbəqə ilə əlaqəsini yetimlərə kömək etmək yolu ilə,
İnsanın məsum və ya ədalətli hökmdarla münasibətini ədalətli fəqihlərə kömək etmək yolu ilə,
İnsanın cəmiyyətlə əlaqəsini dini məktəbləri gücləndirmək və ətraf bölgələrə İslam alimlərini göndərməklə,
İnsanın özü ilə münasibətini hərislik və xəsisliyi cilovlamaqla
İnsanın gələcək nəsillərlə əlaqəsini Halal tikə və mehriyyə ilə
İnsanın İslam peyğəmbəri (s) və Əhli-beytlə (ə) münasibətlərini məhrum seyidlərə xidmət yolu ilə tənzimləyir, islah edir və möhkəmləndirir.