Qurani-Kərimdə cənnətin maddi və mənəvi nemətləri
Qurani-Kərim “Fatir” surəsində ilk olaraq maddi cəhətə işarə edir və buyurur: “[Onların mükafatı] əbədi cənnətlərdir ki, oraya girəcəklər, orada özlərini qızıl bilərziklərlə və mirvarilərlə bəzəyəcəklər, paltarları isə ipəkdən olacaq” (Fatir, 33). Dünyada parıltıya etinasız yanaşan möminlər dəbdəbəli libaslara bağlı deyildilər, Allah axirətdə onların əvəzini ən gözəl paltar və zinət əşyaları ilə verəcək.
Əlbəttə ki, cənnət nemətlərinin həqiqətini torpaqdan yaranmış insan tam dərk edə bilməz. Məsələn, cənnət paltarları üçün işlədilən bəzi təbirləri qeyd etmək, bir mənada dünyəvi gerçəkliklə oxşar təsirlərə malik olsa da, mahiyyət baxımından fərqlidir. Ona görə də ilahi qüdrətlə ipəklə toxunan dünya fərqlidir və bu təbir cənnət paltarlarının cazibəsini, gözəlliyini və rahatlığını ifadə etmək üçündür. Həmçinin qızıl və mirvari boyunbağıların təbiri belədir ki, o, ərəb padşahları üçün xüsusi bir bəzək idi, necə ki, tac ərəb olmayan şahlar üçün də məxsus bəzək sayılırdı. Sadə dillə desək, bu təbirlər doğru olsa da, bizim təsəvvürümüzə uyğun gəlmir.
33-cü ayədə maddi nemətlərdən bəziləri qeyd edildikdən sonra cənnətdə mənəvi bir nemət kimi qəlb aramlığı qeyd edilir: “Və deyirlər ki, bütün həmdlər Allaha məxsusdur, O, kədəri bizdən uzaqlaşdırıb. Şübhəsiz ki, Rəbbimiz çox bağışlayandır və kiçik işlərə görə böyük mükafatlar verər” (Fatir, 34). Ayənin sonunda Rəbb üçün iki “Qafur” və “Şəkur” sifətinin zikr edilməsi onu göstərir ki, cənnət nemətləri əslində Allahın bağışlaması və məğfirətinin nəticəsidir, ikincisi, Allahın bəndələrinin yaxşı əməlləri, xeyirli və bərəkətli işlərinin qarşısında verdiyi çoxsaylı mükafatların nəticəsidir.
Daha sonra buyurur: “ Elə bir Rəbb ki, Öz lütfü (kərəmi) ilə bizi (əbədi qalacağımız) iqamətgahda yerləşdirdi. Orada bizə nə bir yorğunluq üz verəcək, nə bir məşəqqət (əziyyət) toxunacaqdır!” (Fatir, 35).
“Nəsəb” sözü yorğunluq və iztirab, “Luğub” kəlməsi isə zəiflik və acizlik mənasındadır. Həmçinin bəzən depressiya zamanı da işlənir. İnkişaf etmiş ölkələrdə və firavan ailələrdə rahatlıq tapılır, amma aramlıq isə nadir tapılır, lakin cənnət əhli həm tam rahatlıq içərisindədir, həm də kədər və çaşqınlıqdan uzaqdır. Ümumilikdə iki ayədə deyilir ki, cənnət insanın öz evi kimi əsl aramlıq yeridir, burada kədər, iztirab, acizlik yoxdur.
