İslamda ictimai nəzm
Həmçinin qanunların icrasını, fərdi və sosial hüquqları müdafiə edənlər olmadan cəmiyyətdə nizam-intizam yaratmaq mümkün deyil. Ona görə də İslam qanunlarını icra edənlər üçün həm konkret qanunlar, həm də şərtlər müəyyən edir və bu şərtlərin yerinə yetirilməsi bəzi hallarda insanların əlində deyil.
Nəzmin təzahürlərindən biri öhdəliklərə əməl etməkdir; çünki nəzmə riayət etməklə, düzgün planlaşdırmaqla vədə əməl etmək, öhdəlikləri yerinə yetirmək olar. Qurani-Kərimin “Möminun” surəsində buyurulur: “O kəslər ki, öz əmanətlərinə və vədlərinə sadiqdirlər” (Möminun, 8). Həzrət Peyğəmbərdən (s) nəql olunur: “Əhdi-peymanı olmayanın dini yoxdur”. Buna görə də rəvayətlərdə vurğulamışlar ki, başqalarının iman və bağlılığını sınamaq üçün “onların namaz və oruclarına çox baxma, çünki onlar buna öyrəşiblər və onu tərk etsələr qorxarlar, amma onların dürüstlüyü və əmanətdarlı olmalarına baxın”.
Həzrət Peyğəmbər (s) mübarək ömrünün son anlarında Əmirəl-mömininə Əliyə (ə) buyurur: “Əmanəti sahibinə qaytar, istər xeyirxah olsun, istər günahkar, istər dəyərli olsun, istərsə də əhəmiyyətsiz. Bəzi sap və ya parça və tikilmiş paltarlar olsa belə. Həzrət Peyğəmbər (s) vədəyə vəfa etmənin təfərrüatlarına belə diqqət yetirirdi. Rəvayət edilir ki, Peyğəmbər (s) bir dəfə bir adama söz verib ki, onu dağın və ya daşın yanında gözləsin və buyurdu: “Sən gələnə qədər mən burada qalacağam”. Beləliklə, günəşin hərarəti Allah Rəsulunun (s) üzərində şiddətli şəkildə düşürdü, səhabələri dedilər: Ya Rəsulullah (s) kölgəyə getsən nə olar? Allahın Rəsulu (s) buyurdu: "Bizim vəd etdiyimiz yer bu yerdir və o, ayrılıq yaradıb.
