Qurani-Kərimə görə hərbi işlərdə nizam və intizam
Qurani-Kərimə görə, Allah Onun yolunda vuruşanları sevir: “Bilin ki, Allah Onun yolunda möhkəm bir divar kimi bir-birinin ardınca vuruşanları sevir” (Səff, 4).
Ayədədə daşlar üst-üstə qoyulur, sonra aralarındakı boşluqlar xırda daşlarla bağlanır, sonra isə məhlulla suvaqlanır. Məkkəlilər buna “mərsus” deyirdilər. Bu izahatda mərsûs sözü “yığmaq, düzülmək, bir-birinə yapışmaq” mənasında olan “rass” kökündən törəmiş sifət feli kimi qəbul edilir. Hər halda, aydındır ki, ayənin “monolit quruluş kimi iç-içə cərgələrdə” kimi tərcümə etdiyimiz hissəsi elementləri bir-birinə möhkəm bağlanmış, müəyyən nizam və ahəngdə olan quruluş nümunəsidir.
Bu surədə yalnız bu ayədə “sad” hərfinin interval təşkil etməsini yuxarıda izah edilən “mərsus” sözünün əhəmiyyətinə xüsusi vurğu kimi görür. Eyni şəkildə surənin “ardıcıllıq, nizamlı” (Səf surəsi) mənasını verən bir sözlə adlandırılmasının həmrəylik ideyasının vacibliyinə dair xəbərdarlıq olduğunu da bildirir.
Qurani-Kərim gözəl və dəqiq təsvirlərlə haqq ordusunun qələbəsinin sirlərini və məğlubiyyətinə səbəb olan səbəbləri bizə çatdırır.
Qurani-Kərimdə nizamsızlığın, nizam-intizamın olmaması və komandirin əmrinə tabe olmamağın Allah ordusunun məğlubiyyətinin səbəblərindən olduğu bildirilir. Əslində Ühüd döyüşündə bir qrup əsgərin itaətsizliyi, intizamsızlığı və vəzifə yerini tərk etmələri İslam ordularının məğlubiyyətinə səbəb oldu.
“Ali-İmran” surəsinin 152-ci ayəsi: “Həqiqətən, Allah sizə verdiyi vədini yerinə yetirdi. Yadınıza salın ki, siz Onun izni ilə kafirləri öldürürdünüz, lakin Allah sizə arzu etdiyiniz qələbəni göstərdikdən sonra rahatlaşdınız, əmrə tabe olmaq üçün bir-birinizlə mübahisə etdiniz və əmrin əleyhinə getdiniz. Sizdən bəziləri dünyanı, bəziləri isə axirəti istədilər. Sonra Allah sizi imtahan etmək üçün onlara qarşı sizi məğlub etdi. Sonda yenə də sizi bağışladı. Allah möminlərə lütfkardır”.
Başqa bir misal, həzrət Musanın (ə) qövmünün müqəddəs torpağa daxil olmaq üçün ilahi əmrə tabe olmadıqları üçün qırx il səhrada sərgərdan qalmalarına səbəb olan itaətsizlik və intizamsızlıqdır: “İsrail oğulları dedilər: “Ey Musa! Nə qədər ki, onlar oradadırlar, biz heç vaxt ora girməyəcəyik. Gedin, sən də, Rəbbin də vuruşun. Biz burada oturacağıq!” (Maidə, 24).
Bu itaətsizliyə cavab olaraq Allah belə buyurdu: “Beləliklə, onlar yer üzündə çaşqınlıq içində sərgərdan olaraq qırx il oradan (müqəddəs torpaqdan) məhrum oldular. Artıq yolunu azmış insanlar üçün narahat olmayın!” (Maidə, 26).
Hərbi işlərdə itaət və nizam-intizamın zəruriliyini ifadə edən digər ayələrdən biri də Talutun hərbi qüvvələri haqqındadır. Qurani-Kərimin “Bəqərə” surəsinin 249-cu ayəsində buyurulur: “Talut öz əsgərləri ilə səfərə çıxanda dedi: “Allah sizi mütləq bir çayla imtahan edəcək. “Kim ondan içsə, məndən deyil, əli ilə bir ovuc götürən istisna olmaqla, kim ondan dadmasa, məndəndir”. Onların bir neçəsi istisna olmaqla, hamısı ondan içdilər. O və onunla birlikdə iman gətirənlər çayı keçdikdə dedilər: “Bu gün bizim Caluta və onun əsgərlərinə qarşı gücümüz yoxdur”. Allaha qovuşmağa ümid bəsləyənlər dedilər: "Neçə-neçə kiçik qoşun Allahın izni ilə çoxlu qoşuna qalib gəldi. Allah səbir edənlərlədir".
