ادامه نگارش «آنك آن يتيم نظر كرده» تا رحلت پيامبر(ص)

گروه ادب: نويسنده كتاب «آنك آن يتيم نظر كرده» در نشست نقد و بررسی اين كتاب كه روز گذشته، 17 مردادماه در بنياد ادبيات داستانی برگزار شد، از نگارش قسمت پايانی زندگی پيامبر(ص) تا رحلت ايشان در ادامه نگارش كتابش خبر داد.

محمدرضا سرشار، نويسنده و عضو انجمن قلم ايران

به گزارش خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا)، نشست نقدی بر كتاب «آنك آن يتيم نظر كرده» از سلسله نشست‌های ادبيات داستانی روز گذشته، ۱۷ مردادماه با حضور محمدرضا سرشار، نويسنده كتاب، بتول مشكين‌فام، مترجم زبان عربی و سعيد روح‌افزا، منتقد آثار ادبی در بنياد ادبيات داستانی برگزار شد.

در اين نشست محمدرضا سرشار ضمن قرائت بخشی از كتاب كه مربوط به مرگ آمنه مادر پيامبر(ص) می‌شد به يكی از سخت‌ترين روزهای پيامبر اشاره كرد و با اشاره به ترجمه‌های كتاب به زبان‌های عربی و انگليسی عنوان كرد: ترجمه عربی كتاب بسيار فاخر است و از خوش اقبالی من است كه‌ اين كتاب توانست در بخش ترجمه سال گذشته برنده جايزه كتاب سال شود. جالب‌تر اينكه تأليف اين كتاب برگزيده جايزه كتاب سال نشد، اما ترجمه‌اش اين جايزه را كسب كرد و نشان می‌دهد كه گويا در جايزه كتاب سال افراد اديب‌تری وجود دارند.

«آنک آن یتیم نظر کرده» مخاطب خاص ندارد

وی با اشاره به ترجمه انگليسی اثر گفت: ترجمه انگليسی كتاب خيلی زود انجام شد و تصور نمی‌كردم كه ترجمه به اين زودی انجام شود، ضمن اينكه ترجمه به زبان عربی بسيار دشوار است؛ چراكه زبان جزء بسيار مهمی از زندگی عرب‌ها است و آنها به آسانی از يك خطا هم نمی‌گذرند. تأييد عرب زبان‌ها و اساتيد زبان عربی اين ترجمه، موفقيت بسيار بزرگی است.

سرشار در ادامه درباره ويژگی‌های كتاب گفت: اين اثر ۱۸۰ صفحه‌ای تا پايان هجرت به حبشه نوشته شده است و از اين رو تمام وقايع در آن بيان نشده، بايد آن را تا زمان رحلت رسول اكرم (ص) ادامه دهم.

وی در پاسخ به انتقادات روح‌افزا، با بيان تفاوت‌هايی ميان رمان، داستان و داستان بلند، اظهار كرد: با توجه به اينكه زندگی‌های متعددی در كنار زندگی پيامبر اكرم(ص) در كتاب «آنك آن يتيم نظر كرده» روايت می‌شود، پس كتاب يك رمان است، اما چون به آخر نرسيده اين شبهه پيش می‌آيد كه چطور آن را رمان به شمار می‌آورند.

وی افزود: من در آينده می‌دانم كه بقيه قصه‌ را چگونه بچينم. در رمان برآيند كل مهم است. وقتی كتاب خوانده می‌شود بايد اين نكته دستگير خواننده شود.

ترجمه «آنک آن یتیم نظر کرده» نخستین اثر داستانی در باره زندگی پیامبر در میان عرب زبانان است

در ادامه اين مراسم بتول مشكين‌فام، مترجم عربی كتاب با بيان اينكه ترجمه اين اثر به زبان عربی بسيار مشكل بوده است، عنوان كرد: توصيفات عميق و استفاده از ادبيات ويژه در اين اثر كار ترجمه را برای مترجم بسيار دشوار می‌كند؛ به طوری كه ترجمه آن سه سال از وقتم را گرفت. اين اثر بسيار فاخر است و گاهی ترجمه يك صفحه آن ساعت‌ها به طول می‌انجاميد.

وی در اين رابطه افزود: روح ويژه‌ای كه نويسنده به اين اثر بخشيده بود و تشبيهاتی كه در آن به كار رفته، اين اثر را فرا‌تر از يك اثر ساده و رمانی معمولی كرده بود و سطح تشبيهات به حدی قوی بود كه گاهی كلمات را به زبان تصوير می‌كشاند، گويی كه نويسنده از نزديك با حوادث در ارتباط بوده است.

مشكين‌فام ضمن ابراز خشنودی از سنديت تاريخی بيان داستان‌گونه زندگی پيامبر(ص) در اين كتاب گفت: استفاده از سيره و سير تاريخی تاريخ اسلام و حوادث مربوط به پيامبر(ص) بسيار آشكار است و اين موضوع كتاب را به عنوان يك اثر تاريخی، اما به زبان داستان تبديل كرده است.

وی با اشاره به وضعيت داستان‌نويسی در جهان عرب گفت: در ميان نويسندگان عرب‌زبان هيچ نويسنده‌ای تاكنون زندگی پيامبر(ص) را به زبان داستان نياورده است و آنچه كه مشاهده می‌شود كتبی بسيار ضعيف در اين مقوله است كه از پشتوانه تاريخی زيادی برخوردار نبوده و ترجمه «آنك آن يتيم نظر كرده» نخستين اثری است كه به زندگی پيامبر به صورت جامع می‌پردازد.

سرشار: در رمان برآیند کل مهم است

سعيد روح‌افزا، منتقد ادبی درباره اين اثر گفت: «آنك آن يتيم نظر كرده» به مقاطعی از زندگی پيامبر می‌پردازد كه از نظر داستان‌پردازی بسيار بالقوه است و جای كار فراوانی دارد و از جهات گوناگونی می‌توان به آن پرداخت. روی جلد كتاب عنوان «رمان» آمده است كه صحيح نيست؛ چراكه طبق ويژگی‌های يك رمان اثری به اين نام آورده می‌شود كه سلسله‌وار در آن به ارائه داستان بپردازد، نه اينكه بخش‌های آن از هم منقطع باشد. به هر حال درست يا غلط بودن چنين عنوانی برای اين اثر جای بحث دارد.

وی گفت: در گذشته آثار زيادی در زمينه زندگی حضرت رسول اكرم(ص) نقل شده است و نويسندگان بسياری در اين زمينه قلم‌فرسايی كرده‌اند و ضرورت نوشتن اثری ديگر با‌‌ همان منابع تاريخی جای سئوال و بحث دارد.

روح‌افزا با اشاره به نثر ويژه كتاب كه مخصوص نويسنده است، عنوان كرد: نثر كتاب امروزی نيست و يك نثر خاص از نويسنده است. استفاده از جملات طولانی و توصيفات سنگين از عمده‌ترين ويژگی‌های اين نثر به شمار می‌رود. كهن‌گرايی در اين نثر خواننده را ممكن است دچار سرگردانی كند. البته اين مسئله به خواست خود نويسنده است و از ويژگی‌های ادبی وی به شمار می‌رود.

وی عنوان كرد: كتابی كه دارای درونمايه تاريخی است و تاريخ آن نيز به صورت آشكار در دست است انتظار می‌رود بخش‌هايی كه به تاريخ اسلام اشاره كرده است در روند داستان به تحليل تاريخی حوادث نيز بپردازد.