حجتالاسلام والمسلمين عليرضا شاهفضل، حافظ كل قرآن كريم، در گفتوگو با خبرگزاری بينالمللی قرآن(ايكنا)، درباره آموزش قرآن به خردسالان به ويژه در حوزه حفظ قرآن، با بيان اينكه با حفظ خردسالان مخالف هستم، اظهار كرد: بحث حفظ قرآن در موسسات قرآنی بيشتر جنبه كسب درآمد دارد و موسساتی كه به حفظ قرآن برای خردسالان میپردازند، بدون هيچ آگاهی و اطلاع از عواقب حفظ اجزاء قرآن در سنين چهار يا پنج سالگی و تنها برای كسب درآمد به تربيت حافظان خردسالان میپردازند.
اين حافظ كل قرآن در ادامه با يادآوری اينكه حفظ قرآن در سنين خردسالالی آسيبهای زيادی به همراه خواهد داشت، گفت: حتی گاهی اوقات مشاهده میشود، خردسالانی كه در سنين كم به حفظ اجزاء قرآن پرداختهاند، به دليل آموزشهای زودهنگام و روشهای آموزشی غيرصحيح در نوجوانی و بزرگسالالی از قرآن زده میشوند و تمامی محفوظات خود را نيز از ياد میبرند.
وی با عنوان اين مطلب كه بسياری از روانشناسان بر اين عقيدهاند كه نبايد آموزشهای مشكل از جمله آموزش حفظ قرآن در دوران خردسالی انجام شود، گفت: حفظ قرآن از جمله آموزشهای مشكل برای خردسالان تلقی میشود و به اين دليل كه برای آنان سنگين است، در اكثر موارد موجب زدگی بچهها از قرآن میشود و به همين دليل موسسات قرآنی بايد به اين نكته توجه داشته باشند كه نبايد در كلاسهای آموزشی خود بحث حفظ قرآن و حتی روخوانی قرآن را قبل از شروع مقطع دبستان داشته باشند.
آموزههای اخلاقی و تربیتی برگرفته از قرآن به خردسالان آموزش داده شود
حجتالاسلام شاهفضل با بيان اينكه بهتر است آموزش قرآن و مفاهيم قرآنی در سنين خرسالی در قالب بيان قصههای قرآنی متناسب با گروه سنی آنان انجام شود، ادامه داد: در سنين خردسالی همان گونه كه در روايات نيز آمده است، بايد خردسالان را رها كنيم تا بتوانند متناسب با سن خود و در جريان طبيعی پرورش پيدا كنند و در كنار آن میتوانيم آموزههای اخلاقی و تربيتی برگرفته از قرآن كريم را به زبانی ساده برای آنها بيان كنيم، البته در انتخاب آموزههای اخلاقی قرآنی نيز بايد دقت لازم انجام شود.
اين كارشناس قرآنی يادآور شد: گاهی اوقات در كلاسهای قرآنی و موسسات قرآنی فعال در حوزه آموزش قرآن به خردسالان مشاهده میكنيم كه برای خردسالان كه هنوز به سن تكليف نرسيدهاند، در باره حجاب صحبت میكنند و بچهها را از جهنم میترسانند و به همين دليل نيز بچهها به خاطر ترس از جهنم حجاب را رعايت میكنند، اما زمانی كه بزرگتر شده و به سن تكليف رسيدند، اين محدوديتهايی كه در دوران خردسالی برای حجاب آنها وجود داشته را جبران كرده و حجاب را كنار میگذارند، البته اين مسئله از آسيبهای آموزش غيرصحيح است.
حفظ آيات زيادی از قرآن برای خردسالان قابل هضم نيست
وی در بخش ديگری از سخنان خود اظهار كرد: ما نه در روايات تأكيدی بر حفظ قرآن در دوران خردسالان داريم و نه كارشناسان و روانشناسان كودك بر اين مسئله تأكيد داشتهاند و به اين دليل كه حجم مطالب زياد و حفظ آيات زيادی از قرآن برای خردسالان قابل هضم نيست، به موسسات قرآنی توصيه میكنيم تا در حوزه خردسالان كار كارشناسی و عالمانه داشته باشند و به خاطر كسب درآمد خردسالان را از قرآن زده نكنند.
اين حافظ كل قرآن با يادآوری اينكه با كمی كار كارشناسی میتوان به عواقب آموزش حفظ در دوران خردسالالی پی برد، گفت: در دوران خردسالی بهتر است به جای حفظ قرآن، خردسالان را با مفاهيم و قصههای قرآنی آشنا كنيم، البته پدران و مادران در اين زمينه نقش بسزايی داشته و برای آغاز كار بايد خودشان اهل قرآن باشند، قرآن بخوانند و تلاوتهای قرآنی كه از راديو قرآن يا شبكه قرآن سيما پخش میشود را روزانه در خانه پخش كنند، بدون اينكه به بچهها بگويند ما میخواهيم به تو قرآن ياد بدهيم، البته در اين صورت بخش قابل توجهی از كار برای انس كودكان با قرآن انجام میشود.
داستانهايی كه خشم و غضب خداوند را بيان میكنند برای خردسالان نقل نشوند
وی ادامه داد: همچنين پدران و مادران در منازل بايد داستانهای قرآنی را برای فرزندان خود نقل كنند؛ داستانهايی كه متناسب با گروه سنی آنها بوده و برايشان قابل هضم باشد و همچنين در بيان داستانهای قرآنی بايد به اين نكته توجه شود تا داستانهايی كه خشم و غضب خداوند را بيان میكنند، نقل نشوند، زيرا اين داستانها ممكن است برای بچهها جذابيت نداشته باشد.
حجتالاسلام شاهفضل در اين بخش از سخنان خود به برخی آسيبهای موجود در زمينه آموزش قرآن به خردسالان اشاره كرد و افزود: آغاز حفظ قرآن از سنين چهار يا پنج سالگی و تعجيل در آموزشهای قرآنی و همچنين شركت خردسالان در مسابقات قرآن برای رقابت در رشتههای قرائت و حفظ از جمله آسيبهای موجود در حوزه حفظ خردسالان هستند.
وی يادآور شد: استرسی كه در مسابقات قرآن و رقابتهای قرآنی به بچهها وارد میشود، به هيچ عنوان قابل جبران نبوده و بچهها تحمل اين همه فشار و استرس را ندارند و زمانی كه در اين رقابتها برگزيده نشوند و مشاهده كنند كه ساير همسن و سالان آنها جايزه میگيرند، بسيار سرخورده میشوند و به همين دليل نيز بحث انس قرآن با خردسالان بايد در قالب آموزشهای بسيار ملايم و به صورت غير مستقيم همراه با بازی و سرگرمی باشد.
اين كارشناس قرآنی يادآور شد: از ديگر آسيبهايی كه در حوزه آموزش قرآن به خردسالان وجود دارد، بحث تنبيه و تشويقهايی است كه در راستای برنامههای قرآنی انجام میشود و مربيانی كه به تنبيه برخی از بچهها و تشويق يك خردسال از ميان جمعی از خردسالان میپردازند، بايد به اين نكته توجه كنند كه اگر بچهها از رياضی زده شوند، تاثير خاصی در زندگی و آينده آنها نخواهد داشت، اما اگر از قرآن زده شوند، به هيچ عنوان قابل جبران نخواهد بود و به همين دليل به نظر میرسد در يك كلاس قرآنی نظام تشويق و تنبيه برای بچهها خوب نيست.